ssaammwest@yahoo.com
تاریخچه پل ورسک
عملیات احداث راه آهن ایران توسط شرکت دانمارکی کامپساکس با مدیریت یورگن ساکسیلد (1891 -1974) در سال 1933 آغاز و در سال 1938 به پایان رسید . اگرچه سالها قبل شرکتهای خارجی دیگری در تلاش برای انجام این پروژه بودند اما در ورود به کوهستان شمال ، ناکام ماندند. پل راه آهن ورسک یکی از راه حل های مهندسی برای غلبه بر کوهستان است. ورسک را می توان یک سازه بین المللی در نظر گرفت زیرا طراحی آن توسط نابغه پلسازی ، هانس ناتر سوئیسی (1886-1954) ، ساخت آن توسط شرکت پیمانکاری پیزاگالی از ایتالیا و تحت نظارت لادیسلاوس فون رابسویچ ، استاد تونلزن و دانشمند مکانیک سنگ (1896-1975) از اتریش صورت پذیرفت. رابسویچ در میان مردم روستای ورسک به "مهندس ورسک" شهرت یافت و داستان زندگی او و خانواده اش تبدیل به افسانه شد . ساخت پل از 1934 تا 1936 بطول انجامید . ارتفاع پل از کف دره 120 متر و دهانه آن 55 متر است و هزینه ساخت آن در پایان سال 1936 به دومیلیون و ششصد هزار ریال رسید . ورسک در بین ایرانیان به پل پیروزی شهرت دارد . زیرا در جنگ جهانی دوم ، متفقین برای ارسال کمکها به شوروی سابق که مورد حمله آلمان قرارگرفته بود از راه آهن ایران استفاده کردند .(با تشکر ویژه از پروفسور وولف شوبرت استاد دانشگاه گراز اتریش ونوه پروفسور رابسویچ که به من اجازه استفاده از آرشیو و تصاویرشخصی خودرادادند ).
فوايد اجراي مبحث 19 مقررات ملي ساختمان |
اكثر مردم بر اين تفكرند كه اجراي مبحث 19 مقررات ملي ساختمان سبب افزايش هزينههاي ساختمان ميشود و اين در حالي است كه چنانچه اين مبحث در ساختمان بدرستي اجرا گردد، علاوه براينكه هزينههاي اوليه ساخت را كاهش ميدهد، با توجه به صرفهجويي انجام شده در هزينههاي بهرهبرداري و مصرف انرژي ساختمان، براي مصرفكننده سودآور نيز خواهد بود. با اجراي مبحث 19 مقررات ملي ساختمان شامل عايقكاري سيستم تاسيسات و لولهها، عايقكاري جداره خارجي ساختمان و نصب پنجرههاي دوجداره استاندارد در ساختمان كمتر از 5% سبب افزايش هزينههاي ساختمان در اين قسمت ميشود ولي ازطرف ديگر ظرفيت سيستم گرمايش و سرمايش مورد نياز ساختمان را ميتوان تا 40% نسبت به شرايطي كه اين مبحث اجرا نميشود، كوچكتر انتخاب كرد، كه بنوبه خود كاهش زياد هزينهها را در اين قسمت شامل ميشود. بنابراين چنانچه در طراحي و ساخت ساختمان اصول اوليه مهندسي رعايت شود علاوه بر ايجاد فضاي مناسب براي زندگي ساكنين و افزايش سطح رفاه جامعه سبب كاهش هزينههاي اوليه نيز ميشود. بطوركلي ميتوان از مزاياي اجراي مبحث 19 مقررات ملي در ساختمان موارد زير را نام برد.
1- |
كمك به اقتصاد خانواده |
2- |
افزايش رفاه نسبي در نتيجة مصرف صحيح انرژي |
3- |
كمك به اقتصاد ملي |
4- |
كاهش مصرف سوخت و در نتيجه كاهش آلودگيهاي ناشي از آن |
5- |
امكان برقراري دماي ثابت |
6- |
تنظيم دماي دلخواه در اتاق به منظور تأمين شرايط آسايش |
7- |
كاهش ظرفيت اوليه سيستم گرمايش و سرمايش تا 40% |
8- |
كاهش استهلاك سيستم گرمايش و سرمايش |
9- |
توزيع متعادل حرارت و امكان برقراري دماهاي متفاوت در هر اتاق |
10- |
كاهش حداقل 50% مصرف سوخت و هزينههاي مربوطه |
توضيحاتي پيرامون مبحث 19 مقررات ملي ساختمان
مطابق با ماده 33 قانون نظام مهندسي كشور مسئوليت نظارت عاليه بر اجراي ضوابط و مقررات ملي ساختمان در طراحي و اجراي تمامي ساختمانها بر عهده وزارت مسكن و شهرسازي است. وزارت مسكن بر مبناي اين ماده اقدام به انتشار مقررات ملي در بيست مبحث نموده است كه مبحث 19 آن مربوط به صرفهجويي در مصرف انرژي در ساختمان ميباشد.
مبحث 19 مقررات ملي ساختمان در سال 1370 به تصويب هيات محترم وزيران رسيد و اجراي آن در ساختمانهاي كشور الزامي گرديد. اين مبحث چندين بار بازنگري گرديده كه آخرين آن در سال 1381 بوده و بعد از بازنگري چاپ و به كليه ارگانهاي كشوري ابلاغ گرديده است.
در حال حاضر اجراي مبحث 19 مقررات ملي ساختمان براي تمامي ساختمانهاي دولتي اجباري است و اجراي آن براي تمامي ساختمانهاي بخش خصوصي واقع در تهران و شهرهاي تابعه از سال 1384 اجباري گرديده است. براي ساختمانهاي واقع در ساير شهرها و استانها مطابق برنامه زمانبندي زير الزامي ميباشد.
گروه الف |
آذربايجان شرقي- آذربايجان غربي - اردبيل - همدان - چهارمحال بختياري - هرمزگان - بوشهر - خوزستان - زنجان |
گروه ب |
اصفهان - سمنان - كردستان - كرمانشاه - مركزي - قزوين - كرمان - خراسان شمالي - خراسان رضوي - خراسان جنوبي - فارس - ايلام |
گروه ج |
لرستان - قم - گيلان - گلستان - مازندران - كهگيلويه و بوير احمد - سيستان و بلوچستان - يزد |
تمامي ساختمانها |
ساختمانهاي بالاي 100 متر مربع |
ساختمانهاي بالاي 200 متر مربع |
ساختمانهاي بالاي 600 متر مربع |
سال |
تهران و شهرهاي تابعه |
مراكز استان گروه الف |
مراكز شهرستان استانهاي گروه الف ، مراكز استانهاي گروه ب |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه الف، مراكز شهرستان استانهاي گروه ب ، مراكز استانهاي گروه ج |
1384 |
مراكز استان گروه الف |
مراكز شهرستان استانهاي گروه الف، مراكز استانهاي گروه ب |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه الف ، مراكز شهرستان استانهاي گروه ب ، مراكز استانهاي گروه ج |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ب ، مراكز شهرستان استانهاي گروه ج |
1385 |
مراكز شهرستان استانهاي گروه الف، مراكز استانهاي گروه ب |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه الف، مراكز شهرستان استانهاي گروه ب، مراكز استانهاي گروه ج |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ب، مراكز شهرستان استانهاي گروه ج |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ج |
1386 |
مراكز شهرستان استانهاي گروه ب،مراكز استانهاي گروه ج |
مراكزشهرستان استانهاي گروه ج |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ج |
- |
1387 |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه الف |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ب |
- |
- |
1388 |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ب، مراكز شهرستان استانهاي گروه ج |
تمامي شهرهاي استانهاي گروه ج |
- |
- |
1389 |
ساختمانها با تكنولوژي جديد در روستاهاي استانهاي گروه الف، تمامي شهرهاي استانهاي گروه ج |
- |
- |
- |
1390 |
ساختمانها با تكنولوژي جديد در روستاهاي استانهاي گروه ب |
- |
- |
- |
1391 |
ساختمانها با تكنولوژي جديد در روستاهاي استانهاي گروه ج |
- |
- |
- |
1392 |
بر اساس مبحث 19 مقررات ملي ساختمان رعايت موارد زير در ساختمان الزامي است.
عايقكاري ديوارهاي خارجي ساختمان |
|
نصب پنجرههاي دوجداره با قابهاي فلزي ترمالبريك، چوبي و يا PVC استاندارد |
|
عايقكاري كانالهاي هوا، لولههاي تاسيسات و سيستم توليد آبگرم |
|
نصب سيستمهاي كنترل كننده موضعي نظير شيرهاي ترموستاتيك بر روي رادياتورها |
|
نصب سيستمهاي كنترل مركزي هوشمند و مجهز به سنسور اندازهگيري دماي هواي محيط |
براساس ضوابط مندرج در مبحث 19 مقررات ملي ساختمان حداقل مدارك مورد نياز جهت اخذ پروانه ساختمان به شرح زير ميباشد:
گواهي صلاحيت مهندس يا شركت طراح |
|
چك ليست انرژي |
|
چك ليست كنترل پوسته خارجي ساختمان |
|
نقشههاي ساختمان |
|
مشخصات فيزيكي مصالح و سيستمهاي عايق حرارت مورد استفاده در ساخت اجزاي پوسته خارجي ساختمان |
|
مشخصات فني سيستمهاي تاسيسات گرمايي، سرمايي، تهويه، تهويه مطبوع، تامين آبگرم مصرفي و روشنايي مورد استفاده در ساختمانها |
بام سبز چیست؟
آیا می شود در پشتبام خانهمان باغبانی کنیم؟
سالها قبل وقتی داریوش مهرجویی فیلم اجاره نشین ها را ساخت در آخرین طبقه ساختمان مفهوم بام سبز را البته به طنز بیان کرد
گرچه در فیلم اجاره نشینها شخصیت خوانننده اپرا (با بازی مرحوم حسین سرشار) در مورد عایق بندی پشت بام دچار سو تفاهم بود اما وجود بام سبز امروز در شهرهای بزرگ یک ضرورت است.
بام سبز، بام ساختمانی است که تمام یا قسمتی از آن با گیاهانی که بر روی یک لایه ضد آب کاشته شده باشند، پوشانده شده است. این بام ممکن است شامل لایههای دیگر مانند حصار ریشه، زهکشی و یا سیستم آبیاری باشد
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایههای پیش ساخته تشکیل میشوند، نسبتا پدیدهای نو میباشند. این نوع بامها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. گرچه این بامها در شمال اروپا مانند کشورهای اسکاندیناوی، هلند واسکاتلند کاملا رواج داشت اما شکل مدرن و شهری آن در آلمان و آمریکا متولد شد. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز هستند. ایالات متحده نیز بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست.
در شهر شیکاگو که یک کلان شهر با معضلات مخصوص خود است طرح بام سبز رواج زیادی یافته است.
انواع بامهای سبز
بامهای سبز میتوانند در انواع متمرکز، فشرده، نیمه متمرکز و گسترده یا وسیع بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقهبندی شوند.
بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی هستند، بهعنوان بامهای سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها میباشند.
در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز میتوانند در لایه بسیار نازکی از خاک که اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده میشود، قرار گیرند. بدین ترتیب بامهای متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند و میتوانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند. مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 سالهای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کمعمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز میباشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکت Mountain Equipment نمونهای از یک بام سبز گسترده میباشد که در سال 1998 ساختهشد.
طبقهبندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی سادهتری در قیاس با بامهای تخت میباشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایههای آببندی و زهکشی کمتری نسبت به بام تخت موجب میشود.
سودهای محیطی
کاهش گرما
کاهش سربار خنک کردن ساختمان بین ۵۰ تا ۹۰ درصد
فیلتر کردن آلودگیهای هوا و دی اکسید کربن که به کاهش بیماریهای تنفسی مانند آسم کمک می کند.
فیلتر کردن آلودگیها و فلزهای سنگین از آب باران
کمک به عایق کردن ساختمان در برابر آلودگی صوتی
ایجاد زیستگاه طبیعی
کاهش متوسط دمای محیطهای شهری در فصل گرما
تزئین بام ها و زیبا شدن محیط با پوشش گیاهی
بام سبز و شهرهای بزرگ ایران
گرچه انجام پروژه بام سبز در ساختمان سازی ایران می تواند بر قیمت تمام شده خانه بیافزاید اما کمک های دولتی و حتی فرهنگ سازی برای آپارتمان سازی هایی که خریدارانشان چندان در پی ارزان در آمدن ملک خود نیستند می تواند به رواج این پدیده در تهران و شهرهای بزرگ منجر شود.
برکسی پوشیده نیست که کمبود فضای سبزدر تهران یکی ازدلایل عمده آلودگی هواست؛ آپارتمان سازی در اطراف تهران و مناطقی که قبلا ریه سبز پایتخت محسوب می شدند حجم فضای سبز تهران را به شدت کاهش داده است . اجبار مراکز دولتی و انبوه سازانی که به نحوی در این مناطق ساخت و ساز می کنند به اجرای بام سبز می تواند اندکی از این نقصان را جبران کند.
پل اُرساند نقطه اتصال اسکاندیناوی به غرب اروپا
پُل «اُرساند» که بین تنگه اُرساند در اسکانیای سوئد، و دانمارک کشیده شده است دو خط رفت و برگشت قطار و اتومبیل را شامل می شود. طول پل حدود ۸ کیلومتر از ساحل سوئد تا جزیره مصنوعی «پبرهلم» است و از آنجا به بعد با تونلی ۴ کیلومتری به جزیره دانمارکی «آماگر» می رسد. این پل، بزرگترین پل ترکیبی جاده و راه آهن در اروپا است و شبکه راه آهن و جاده های اسکاندیناوی را به غرب اروپا متصل می کند.
روش های مقابله با خوردگی بتن
مسأله خوردگی فولاد در بتن از معضلات عمده کشورهای مختلف جهان است. این مسأله حتی در کشورهای پیشرفته همچون آمریکا، کانادا، ژاپن و بعضی کشورهای اروپایی هزینه های زیادی را برای تعمیر آنها به دنبال داشته است. به عنوان مثال درگزارش های بررسی پل ها در امریکا حدود ۱۴۰،۰۰۰ پل مسأله داشته اند. این مسأله در کشورهای در حال توسعه و در کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار شدیدتر بوده و سازه های بتنی زیادی در زمانی نه چندان طولانی دچار خوردگی و خرابی گشته اند. بررسی ها در این مناطق نشان می دهد که اگر مصالح مناسب انتخاب گردد، بتن با مشخصات فنی ویژه این مناطق طرح گردد، در اجرای بتن از افراد کاردان استفاده شود و سرانجام اگر عمل آوری کافی ومناسب اعمال شود، بسیاری از مسائل بتن بر طرف خواهد گشت. به هرحال برای پیشگیری در سال های اخیر روش ها و موادی توصیه و به کار گرفته شده است که تا حدی جوابگوی مسأله بوده است.
استفاده از آرماتورهای ضدزنگ و نیز آرماتورهای با الیاف پلاستیکی frp یکی از این روش ها است که به علت گرانی آن هنوز کاملا توسعه نیافته است. به علاوه عملکرد دراز مدت این مواد باید پس از تحقیقات روشن گردد.
از روش های دیگر کاربرد حفاظت کاتدیک در بتن می باشد با استفاده از جریان معکوس با آند قربانی شونده می توان محافظت خوبی برای آرماتورها ایجاد نمود. این روش نیاز به مراقبت دائم دارد و نسبتا پرخرج است ولی روش مطمئنی می باشد.
برای محافظت آمارتور در مقابل خوردگی، چند سالی است که از آرماتور با پوشش اپوکسی استفاده می شود. تاریخچه مصرف این آرماتورها بویژه در محیط های خورنده نشان می دهد که در بعضی موارد این روش موفق و در پاره ای نا موفق بوده است. به هرحال اگر پوشش سالم بکار گرفته شود با این روش می توان حدود ۱۰ تا ۱۵ سال خوردگی را عقب انداخت.
استفاده از ممانعت کننده ها و بازدارنده های خوردگی بتن نیز به دو دهه اخیر برمی گردد. مصرف بعضی از این مواد همچون نیترات کلسیم و نیترات سدیم جنبه تجارتی یافته است. به هر حال عملکرد این مواد در تاخیر انداختن خوردگی در تحقیقات آزمایشگاهی و نیز در محیط های واقعی مناسب بوده است. بازدارنده های دیگری از نوع آندی و کاتدی مورد آزمایش قرار گرفته اند ولی دلیل گرانی زیاد هنوز کاربرد صنعتی پیدا نکرده اند.
برای محافظت بیشتر آرماتور و کم کردن نفوذپذیری پوشش های مختلف سطحی نیز روی بتن آزمایش و به کار گرفته شده است. این پوشش ها که اغلب پایه سیمانی و یا رزینی دارند با دقت روی سطح بتن اعمال می گردند. عملکرد دوام این پوشش به شرایط محیطی وابسته بوده و در بعضی محیط ها عمر کوتاهی داشته و نیاز به تجدید پوشش بوده است. روی هم رفته پوشش های با پایه سیمانی هم ارزانتر بوده و هم به علت سازگاری با بتن پایه پیوستگی و دوام بهتری در محیط های خورنده و گرم نشان می دهند.
با پیشرفت روزافزون انقلاب تکنولوژیک به ویژه در تولید بتن های خاص برای مناطق و شرایط خاص می توان از این بتن ها در ساخت وسازهای آینده استفاده نمود. دانش استفاده صحیح از مصالح، اجرای مناسب و عمل آوری کافی می تواند به دوام بتن ها در مناطق خاص بیفزاید. تحقیفات گسترده و دامنه داری برای بررسی دوام بتن های خاص در شرایط ویژه و در دراز مدت بایستی برنامه ریزی و به صورت جهانی به اجرا گذاشته شود.
نفوذنم ورطوبت به ساختمان
رطوبت معمولا از سه طریق به ساختمان نفوذ می کند :
- از سقف ( پشت بام و طبقات که بدلیل استفاده نادرست از عایق و ایزولاسیون مناسب و در برخی موارد استفاده نکردن از آن ، آبهای جمع شده نفوذ کرده و .... )
- از زمین و پی دیوار ( بالا آمدن آبهای زیرزمینی و جاری شدن در سطح زیرین ساختمان )
- از دیوار ها ( به دلیل خاصیت موئینگی میان مصالح دیوار ، آب از کف جذب شده و سرتاسر دیوار را تخریب میکند و دیوار های خارجی که بدلیل ارتباط مستقیم با آب باران و ... مقاومت نداشته و آب به تدریج نفوذ می کند )
جلوگیری از نفوذ رطوبت به دیوار :
- پائین بردن سطح آبهای زیرزمینی و جلوگیری از نفوذ آنها به ساختمان - قلوه چینی ( بلوکاژ )
- کم کردن رطوبت اطراف ساختمان (زهکشی )
- استفاده از مصالحی که جاذب رطوبت نباشند
علت جذب رطوبت مصالح ساختمانی به میزان تخلخل و وجود حفره های آوند گونه و همچنین تماس مستقیم مصالح با آب و یا مصالح مرطوب می باشد که باید میان مصالح و اجزا ساختمانی صفحه ای قرار داد تا مانع از عبور رطوبت گردند
به این دسته از مصالحی که مانع عبور آب و رطوبت می شوند عایق رطوبتی گویند
از گذشته ها تاکنون سعی بر آن شده است دیوارهای ساختمان طوری ساخته شود تا از نفوذ آب ورطوبت به داخل ساختمان جلوگیری شود زیرا نم ورطوبت خسارات جبران ناپذیری را بر ساختمان وارد می کند .
یک شرکت تولید کننده مصالح ساختمانی توانسته است محصولاتی را دراین زمینه تولید کند که شامل بتن مقاوم ضد آب ،بتن معمولی ضد آب ،بتون و مصالحی که دارای رنگ ثابت در برابر آب هستند، می باشد .تمامی این محصولات قابل مصرف در بخش های داخلی و خارجی دیوارها ی منزل می باشد. البته این مصالح در کف سازی سطوح کاربرد ندارد.
استحکام بتن مقاوم ضدآب و بتن معمولی ضدآب بوسیله مواد معدنی افزایش می یابد ودر برابر آب نفوذ پذیری کمتر ودر نتیجه دوام بیشتری خواهدداشت.
چگونگی تعمیر ولکه گیری نقاطی که از آنها آب به دیوار نفوذ می کند
رطوبت شالوده دیوارها ممکن است در اثر ایجاد میعان در فضای داخلی ساختمان ویا نفوذ آب از بیرون ساختمان به درون دیوارها پدید آمده باشد.برای اینکه مطمئن شوید این رطوبت نتیجه میعان در داخل ساختمان نیست بهترین را این است که یک ورقه آلومینیومی مربع شکل طوری بر روی دیوار قرار داده وبچسبانید که هوا از هیچ یک از اضلاع آن وارد نشود. بگذارید دو روز ورقه آلومینیومی به همین شکل باقی بماند. پس از دو روز آن را بردارید اگر قسمت بیرونی نوار آلومینیومی نمناک است مشکل از میعان داخل ساختمان می باشد.
این مشکل را میتوان از طیق نسب یک دستگاه رطوبت زا ویا یک دستگاه تهویه در زیر زمین حل کرد.
اگر بخشی از ورقه الومینیومی که با دیوار در تماس بوده نمناک شد، مشکل ازبیرون ساختمان است بنابراین برای تعمیر وازبین بردن این مشکل به ترتیب ذیل عمل می کنیم :
1-دیوارها را بدرستی بررسی کنید و محل نشتی آب و نقاطی که دارای درز وشکاف هستند را شناسایی کنید .این نقاط می توانند طرفین بالایی سقف که به ناودانی منتهی می شود یا زیر طاق بالکن باشد . در صورت امکان نگذارید مسیر آب به سمت دیوار ها باشد.
2- شکاف های بزرگ وسوراخ ها می بایست قبل از جداربندی و رنگ کردن تعمیر شوند .برای این منظور می توانید از سیمان آبی استفاده کنید.
جدار بندی
برای استفاده از جدار بتونی مقاوم آماده ساختن دیوار پیش ار جدار بندی بسیارمهم است .
1- اگر سطح دیوار نو است آن را با برس سیمی بسایید و سپس با آب بشویید . اگر دیوار از ابتدا صاف و هموار بود مثلاً دیوار ازابتدا بتونی بود آن را با نحلول 20تا 50درصد اسید هیدروکلریک شسته وسپس با آب شستشو دهید ویا اینکه بتون غنی شده با آکریلیک را به مخلوط اضافه کنید (در شماره 4 به آن خواهیم پرداخت)
2- اگر سطح دیوار کهنه است ویا اینکه بوسیله رنگ و یا دیگر پوشش ها پوشانده شده باید تمام پوشش ها قبل از استفاده از این جدارها از سطح دیوار پاک شوند .با یک برس سیمی رنگ ،گل و آهک وکثیفی ها و هر آنچه را به دیوار چسبیده را جدا کنید . درنهایت می بایست 75% دیوار اولی باقی مانده و باقی ساییده شود. همچنین مواد زاید روی دیوار را می توان بوسیله انواع پاک کننده های آسفالت از بین برد وسپس دیوار را با آب شستشو داده .
3- بتون مقاوم ضدآب در کیسه های بزرگ و سترده است که باید برای استفاده آن را باآب سرد وتمیز مخلوط کرد . به طور تقریبی برای هر کیسه 18 کیلو گرمی از این بتون 3/8 - 4/6 لیتر آب لازم است و همچنین می توان گفت برای هر سطل 9 کیلویی از بتون معمولی ضد آب 3/8 -4/6 لیتر آب لازم است .
4- اگر دیواری را که می خواهید جدار بندی کنید یک دیوار صاف وبدون شکاف است ومایع شستشو از مایع بتون آکریلیک دار مقاوم کننده استفاده کنید .بجای استفاده از 2لیترآب در بتون مقاوم ضدآب ویا بتون استاندارد از 2 لیتر مایع بتون آکریلیک دار استفاده کنید .
5- این مخلوط به تدریج رقیق تر می شود ، بنابراین بیشتر از اندازه ای که ذکر شد بدان آب نیافزاید و بهاندازه کافی از این مخلوط درست کنید چون تا حداکثر 52 ساعت پس از درست کردن مخلوط می توان از آن استفاده کرد .
6- اجازه دهید این مخلوط 20دقیقه قبل از مصرف همینطور باقی بماند . درست قبل از شروع کردن به کار آن را هم بزنید و این کار را به طور مداوم انجام دهید .
7-دیوارهای دارای درز ونفوذ پذیر را قبل از شروع به کار کمی مرطوب کنید.اما اگر دیوار صاف وبدون درز است از این کار خودداری کنید.
8-در هنگام استفاده از این مخلوط از یک برس الیافی با عرض 15 سانتی متر برای کشیدن بر روی دیوار استفاده کنیدوآن را به صورت مدور بر روی دیوار بکشید.
9- اگر هوا گرم وخشک است چندین بار با اسپری بر روی دیوار آب بپاشید.
10- از 2لایه جدار استفاده کنید لایه دوم 12 تا 48 ساعت پس از لایه اول بر وری دیوار کشیده می شود.قبل از مرحله دوم جداربندی با اسپری بر روی دیوار آب بپاشید . پس از انجام مرحله دوم جدار بندی دوباره بر روی دیوار جدار بندی نکنید واز نمناک کردن دیوار بپرهیزید.
سیمان هیدرولیک ضدآب چیست؟
این نوع سیمان در دیوار های بتونی ویا سنگی کاربرد دارد و از نفوذ آب جلوگیری می کند. فرمول این نوع سیمان طوری است که خیلی سریع سفت می شود ودر مقابل نفوذ آب بسیار مقاوم ومستحکم است . سیمان هیدرولیک ضدآب ، مشکل نشتی آب را در مناطقی که آبهای جاری از زیر ویا بالای سطوح بتونی ویا سنگی عبور می کند حل می کند.
از این نوع سیمان می توان در اطراف لوله های بتونی که آب از آنها عبور می کند نیز استفاده کرد.به طور کل موارد استفاده از این سیمان به شرح زیر می باشد:
1-دیوارهای بارور ودیوار های پشت بند
2- دود کش ها
3-استخرهای شنا،حوضچه های فواره دار،مخازن آبی زیر زمینی
مواد تشکیل دهنده: این سیمان مخلوطی از سیمان پرتلند و سیمان آلومینات کلسیم ، دانه های سیلیکا و دیگر افزودنی های مخصوص می باشد. رنگ این محصول به طور معمول خاکستری است اما انواع خاص آن که سفید رنگ می باشند ، نیز تهیه شده است.
دیواری را که می خواهید بر روی آن از این سیمان استفاده کنید می بایست عاری از گرد و غبار و جلبک زدگی و کپک زدگی باشد . از ایجاد شکاف های V شکل ممانعت کنید . به ازای وزن هر 4 - 4/5 بخش از این سیمان از 1 بخش آب استفاده کنید . آب و سیمان باید طوری با هم مخلوط شوند که یک بتونه یکنواخت به دست آید . به اندازه ای از این مخلوط استفاده کنید که در عرض 2 - 3 دقیقه مصرف شود . برای هر بار استفاده 113 تا 170 گرم از پودر سیمان تجویز می شود .
اخطار : حرارت بالا زمان سفت شدن سیمان را افزایش می دهد . این محصول می بایست در دمای پایین تر از 50 درجه فارنهایت و با استفاده از آب ولرم تهیه شود .
رطوبت باعث آسیب رسیدن به نمای ساختمان می شود. بعضی نما های ساختمانی مانند آلومینیم کامپوزیت در مقابل رطوبت و شرایط فیزیکی مقاومت بالایی دارند.
سنگ هاوانواع آن
به مواد جامدی که بطور خالص از کره زمین بدست می آیند موجودات زنده در بوجود آمدن آنها دخالتی ندارند، کانی گویند. هر کانی از یک عنصر یا ترکیب شیمیایی چند عنصر با هم بوجود می آید و یک یا چند کانی با هم، سنگ ها را تشکیل می دهند.
تاکنون بیش از ۳۰۰۰ نوع کانی، که در ساختار سنگ کره زمین بکار رفته اند،شناسایی شده است. انسان برای بدست آوردن مواد خام مورد نیاز از صنایع مختلف،مصالح ساختمانی ،کودهای شیمیایی،داروسازی،جواهر سازی و … از کانی ها استفاده می کند.
فکر کنید :
۱ – کدامیک از مواد زیر کانی هستند و کدامیک کانی نیستند؟
آب |
یخ |
نمک خوراکی |
نفت |
شیشه |
مروارید |
مغزمداد |
گچ |
جیوه |
طلا |
شکر |
الماس |
* |
* |
* |
* |
* |
* |
تشکیل کانی ها:
نمک باقی مانده در ته ظرف و زنگ روی میخ آهنی دو نوع کانی هستند که بر اثر تغییراتی که در آب شور و میخ رخ داده است بوجود آمده اند.
مشاهده کنید :
۱ – مقداری آب دریا یا چاه را در ظرفی بریزید، سپس ظروف آب را در محل گرمی قراردهید تا آب آن بخار شود. در ته ظرف چه می بینید؟
۲- یک میخ آهنی را به مدت چند روز در یک محل مرطوب قراردهید،روی میخ چه می بینید؟
- در ته ظرف مقداری نمک رسوب می کند.
- روی میخ زنگ می زند.
کانی های اولیه :
در زیر سنگ کره،لایه ای بسیار داغ و نرم به نام نرم کره وجود دارد. گاهی بر اثر عوامی مثل بالارفتن دما، مقداری از نرم کره ذوب می شود. به این مواد ذوب شده «ماگما» می گویند. ماگما پس از تشکیل شدن به سمت بالا صعود می کند و ممکن است راهی به سطح زمین بیابد یا داخل سنگ کره سرد شود. در اثر سرد شدن ماگما، کانی های اولیه بوجود می آیند. کوارتز، میکا و فلدسپات از کانی هایی هستند که از انجماد مواد مذاب بوجود آمده اند. بنابراین ،از کانیهای اولیه محسوب می شوند.
کانی های ثانویه :
کانیهای اولیه چون در دمای زیادی تشکیل می شوند با شرایط سطح زمین سازگار نیستند و عواملی مانند آب و هوا،به سرعت روی آن ها اثر می گذارد و آن ها را خرد و تجزیه می کنند و به کانی های جدیدی که با سطح زمین سازگارترند،تبدیل می کند . به همین جهت به آن ها کانی های ثانویه می گویند. کانیهای رسی از کانیهای ثانویه اند که از تجزیه فلدسپات ها بوجود می آیند.
بعضی از کانی های اولیه در آب حل می شوند. ممکن است برخی مواد حل شده دوباره با یکدیگر ترکیب شوند یا به حد سیر شده برسند،و در آب ته نشین گردند و دسته ای دیگر از کانی های ثانویه مانند نمک خوراکی (هالیت)،ژیپس (گچ) و کلسیت را تشکیل می دهند. گروهی از کانی های ثانویه مانند گرافیت (مغز مداد) در اثر گرما و فشار زیادی که تحمل کرده اند بوجود می آیند
شناسایی کانی ها:
کانی ها بسیار گوناگونند. برای شناسایی آن ها از برخی خواص فیزیکی و شیمیایی آنها استفاده می کنند.
شکل بلور :
از نظر علمی به اجسامی بلوری یا متبور گفته می شود که ذرات تشکیل دهنده ی آنها با نظم و قاعده معینی در کنار هم قرار گرفته باشند. در مقابل اجسام متبلور، اجسام غیرمتبلور قرار دارند که طرز قرارگرفتن ذرات در آن ها، تابع قاعده ی معینی نیست و ذرات بطور نامنظم در کنار هم قرار گرفته اند.
یکی از مشخصات کانی ها،شکل بلوری آنهاست. یعنی اتم های سازنده ی یک کانی به صورتی منظم پهلوی هم قرار می گیرند و جسمی با سطح های صاف ایجاد می کنند.
سختی :
سختی کانی ها را می توان «مقاومت آن ها در برابر خراشیده شدن به وسیله سایر اجسام» تعریف کرد. بنابراین اگر دو کانی را روی هم بکشیم،آن کانی که بتواند روی دیگری شیار یا خط بیندازد،سخت تر است.
رنگ :
کانی ها رنگ های متفاوتی دارند. حتی یک کانی ممکن است به علت داشتن مقدار ناچیزی ناخالصی به رنگ های متنوع دیده شود. با این حال،برخی کانی ها به کمک رنگ مشخصی که دارند، شناسایی می شوند. برای مثال، گوگرد همیشه به رنگ زرد، فیروزه همیشه به رنگ آبی فیروزه ای و گرافیک همیشه به رنگ سیاه است.
رنگ گرد کانی ها در تشخیص کانی ها مؤثرتر است. برای این کار ،کانی را روی جسمی که سختی زیادی دارند می کشند پس از روی رنگ خطی که برجای می گذارد نوع کانی را تشخیص می دهند.
مشاهده کنید :
مقداری نمک خوراکی را روی شعله ی آتش بپاشید،رنگ شعله چه تغییری می کند؟
رنگ شعله زرد می شود که نشانگر وجود سدیم در نمک طعام است.
سنگ ها
همه سنگ ها در سه گروه آذین، رسوبی و دگرگونی تقسیم بندی می کنند. هر یک از این سنگ ها با روش خاصی و از منشأ جداگانه ای بوجود آمده اند.
سنگ های آذرین :
بررسی های انجام شده در اعماق چاهها،معادن و سرچشمه های آب گرم نشان می دهد که داخل زمین گرم است و هر چه عمق افزایش پیدا کند، دما بیشتر می شود. زمین شناسان منبع اصلی گرمای داخل زمین را فعالیت برخی از عناصر سنگین می دانند که بر اثر تخریب آنها عناصر سبک تر و مقداری گرما حاصل می شود.
سنگ ها در عمقی که به نظر می رسد، بر اثر گرمای بسیار زیاد، باید به صورت مذاب باشند،باز هم بصورت جامدند.
زیرا فشار سنگ های بالایی مانع ذوب شدن سنگ ها در این اعماق می شود. اما اگر در این مناطق از فشار اندکی کاسته و یا بر گرما افزوده شود سنگ ها به صورت مذاب در می آیند . بنابراین در شرایط خاصی بخشی از سنگ های پوسته یا گوشته ذوب می شوند. این مواد ذوب شده از سنگ های اطراف خود، سبک ترند و به این علت تمایل دارند . به مناطق بالاتر از داخل زمین صعود کنند و اگر راهی به سطح زمین پیدا کنند. به صورت آتش فشان فوران کرده و روی زمین جاری می شوند و پس از انجماد، سنگ هایی را بوجود می آورند که به آن ها سنگ های آذرین بیرونی گفته می شود. اگر این مواد مذاب نتوانند به سطح زمین برسند و زیر سطح زمین،سرد شوند سنگ های آذرین درونی را تشکیل می دهند. تفاوت اصلی سنگ های آذرین بیرونی و درونی، در اندازه بلور کانی های آن هاست.
در جدول زیر،خصوصیات چهار سنگ که از سنگ های آذرین هستند، ذکر شده است.
نام سنگ |
A |
B |
C |
D |
اندازه بلور |
بزرگ |
کوچک |
بزرگ |
کوچک |
عناصر مهم تشکیل دهنده ی کانی ها |
سیلیسیم،اکسیژن، آلومینیم،سدیم و پتاسیم |
سیلیسیم،اکسیژن، آلومینیم،سدیم و پتاسیم |
سیلیسیم،اکسیژن، آلومینیم، منیزیم و کلسیم |
سیلیسیم،اکسیژن، آلومینیم، منیزیم و کلسیم |
رنگ |
روشن |
روشن |
تیره |
تیره |
سنگ های رسوبی :
عوامل طبیعی چون آب ، باد و یخ بطور دائم، سنگ ها و صخره های سنگ و محکم کوه ها را خرد کرده و آن ها را بصورت ذرات ریز و درشت، یا مواد محلول به نقاط پست، مانند دریاها و دریاچه ها منتقل می کنند. این مواد، در آن جا بصورت لایه های موازی روی هم ته نشین می شوند. به این موادته نشین شده رسوب می گویند.
ذرات تخریب شده سنگ ها بر اساس اندازه،نام مشخص دارند که به ترتیب از کوچک به بزرگ عبارتند از : رس، ماسه، شن، ریگ، قلوه سنگ و تخته سنگ.
با گذشت زمان و دخالت چند عامل، رسوبات سست و ناپیوسته اولیه به سنگ هایی سخت و یکپارچه تبدیل می شوند که به آن ها سنگ رسوبی گفته می شود. سنگ های رستی، سنگ آهک، ماسه سنگ، سنگ گچ و سنگ نمک از جمله مهم ترین سنگ های رسوبی می باشند.
فکر کنید :
۱ – چرا طی صدها میلیون سال که از عمر زمین می گذرد همه ی کوه ها از بین نرفته اند ودریاها و دریاچه ها از مواد رسوبی پر نشده اند؟
چون سنگ های رسوبی بوجود آمده دوباره بر اثر عواملی چون چین خوردگی یا گسل از آب خارج شده و بصورت کوه در می آیند.
چگونه سنگ های رسوبی مختلف تشکیل می شوند؟
وقتی رسوبات در کف دریا روی هم انباشته می شوند، کم کم تحت فشار زیاد وزن خود و آب دریا قرار می گیرند و فشرده می شوند. با این فشار زیاد که بر رسوبات وارد می آید، آب از لابه لای ذرات خارج می شود و رسوبات خشک می شوند. فشرده شدن زیاد و نیز خشک شدن، خود می تواند مقدمه ی تشکیل بعضی از انواع سنگ های رسوبی مانند سنگ های رستی باشد.
همه مواد رسوبی، فقط با فشرده شدن و خشک ، سخت و تبدیل به سنگ نمی شوند. برای مثال، ماسه ها را نمی توان با فشار به هم چسباند. این مواد تنها در صورتی تبدیل به سنگ می شوند که موادی مانند سیمان در لابه لای ذرات آن ها نفوذ کند و آنها را به هم بچسباند. سیمان ها موادی هستند که معمولاً به صورت محلول در آب وجود دارند. از جلمه سنگ های رسوبی که از این راه تشکیل می شوند،ماسه سنگ و کنگلومرا است. گاهی اسکلت خرد شده ی جانوران دریایی به وسیله سیمانی به هم می چسبند و نوعی سنگ رسوبی بوجود می آورند.
همچنین در آب دریاها و دریاچه ها مقداری مواد محلول وجود دارد که فقط در شرایط خاصی تبدیل به رسوب می شوند. اگر آب محتوی برخی مواد محلول به مقدار زیاد تبخیر شود،رسوباتی باقی می ماند که ممکن است،سنگ گچ و سنگ نمک را تشکیل دهند. البته ممکن است مواد محلول در آب از راه انجام بعضی از واکنش های شیمیایی پیچیده نیز رسوب کنند که در آن صورت، گروه دیگری از سنگ ها از جمله سنگ های آهکی تشکیل می شوند.
فکر کنید :
دیده اید که همواره در ته کتری و سماور لایه های نازکی از آهک بوجود می آید. آیا برای تشکیل این لایه ها باید آب کتری یا سماور بطور کامل تبخیر شوند؟
خیر هر زمان که املاح موجود در آب به حد اشباع رسید اضافی املاح بصورت رسوب در دیواره کتری ته نشین می شود.
ویژه گی های سنگ های رسوبی:
یکی از ویژگیهای برجسته ی سنگ های رسوبی لایه لایه بودن آن ها و دیگری، امکان وجود فسیل در آنهاست، زیرا محیط های رسوبی محل مناسبی برای ایجاد فسیل اند. فسیل ها آثار و بقایای جانداران گذشته اند که بیشتر از همه در سنگ های رستی و آهکی که دانه ریزند – وجود دارند اما آن ها را میان ماسه سنگ ها نیز می توان یافت.
درز انبساط :
براي جلوگيري از خرابيهاي ناشي از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغيير درجه حرارت محيط خارج يا جلوگيري از انتقال بار ساختمان قديمي مجاور به ساختماني كه جديد احداث مي شود ، همچنين در مواردي كه ساختمان بزرگ است و از چند بلوك متصل به هم تشكيل مي شود ، بايد به كار بردن درز انبساط در محل مناسب پيش بيني شود . حداقل فاصله اي از ساختمان با اجزاي ساختماني كه بايد در آن درز انبساط پيش بيني شود ، به نوع ساختمان ، تعداد طبقات ، مصالح مصرفي و آب و هواي محل احداث بستگي دارد ؛ بنابراين بايد با مطالعه كافي محل اندازه آن را مهندس طراح تعيين كند. در كليه ساختمانهاي فلزي كه طول آنها بيشتر از 50 متر باشد ، بايد در طول ساختمان درز انبساط پيش بيني كرد .
اين طول مربوط به ساختمانهاي فلزي و بدون پوشش محافظ است كه نبايد از 50 متر و يا در ساختمانهايي با پوشش محافظ و در حالات خاص نبايد از يكصد متر تجاوز كند. براي پوشاندن و پر كردن فواصل درز انبساط از مواردي استفاده مي كنند كه قابليت ارتجاعي داشته باشد . بايد دقت شود كه فاصله درز انبساط به هيچ وجه با مصالح بنايي يا ملات پر نگردد. اگر در هنگام استقرار اسكلت فلزي ، ستونهايي كه در مجاورت يك درز انبساط قرار دارند ، به طور موقت به وسيله قطعات فلزي متصل شده اند ، پس از استقرار ، بايد اين اتصالات بريده شوند تا ساختمان در محل درز انبساط به كلي از قسمت مجاور خود جدا باشد.
درز انقطاع :
براي جلوگيري از خسارت و كاهش خرابي ناشي از ضزبه ساختمانهاي مجاور به يكديگر ، بويژه در زمان وقوع زلزله ، ساختمانهايي كه داراي ارتفاع بيش از 12 متر يا داراي بيش از 4 طبقه هستند ، بايد به وسيله درز انقطاع از ساختمانهاي مجاور جدا شوند ؛ همچنين حداقل درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر 100/1 ارتفاع آن تراز از روي شالوده است . اين فاصله را مي توان در محلهاي لازم با مصالح كم مقاومت كه در هنگام زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آساني مصالح مزبور خرد مي شوند ، پر كرد
قوانین طلایی در مدیریت پروژه
این قوانین طلایی برمبنای تجربه سالیان مدیران مختلف پروژههای بزرگ و کوچک ، تهیه شده و صیقل خورده است ؛ اصول مدیریت پروژه بر مبنای همین دوازده قانون بنا نهاده شدهاند . توجه به این قوانین ، از مرحله آغازین پروژه تا انتهای آن ، نتایج بهتری را به بار خواهد نشاند .
قانون اول : باید به اجماعی بر روی اهداف و نتایج پروژه برسی !
اگر ندانید که قرار است چه چیز را به اتمام برسانید ، اگر ندانید چه چیزی باید تحویل شود ، بعید است که خروجی ارزشمندی ارائه دهید . پروژهای که نتایج آن شفاف نیست محکوم به شکست است . اولین قدم در راه موفقیت پروژه ، تعریف و تعیین دقیق اهداف پروژه است ؛ اهدافی که همه افراد مهم درگیر در پروژه روی آن اتفاقنظر داشته باشند . این تنها کافی نیست که شما بدانید چه کاری میخواهید انجام دهید ؛ افراد کلیدی ، حامیان پروژه و اعضای پروژه نیز باید به آنچه میخواهند انجام دهند ، معتقد باشند و آن را پذیرفته باشند .
قانون دوم : باید بهترین تیم پروژهای را که میتوانی ، بسازی !
گروهی از افراد ماهر ، شایسته و خوب سازماندهیشده ، لازمه موفقیت پروژه است . تشکیل تیم خوب پروژه با انتخاب افرادی توسط مدیر پروژه آغاز میشود ؛ در انتخاب افراد ، به خصوص در مورد پروژههای بدیع باید به هوش و قدرت و سرعت یادگیری آنان بیش از تجربه بها داد . افراد باید توان کار کردن در تیم را داشته باشند و به جایگاهی مناسب در تیم دست یابند . آنان باید حین کار تنها متوجه کار باشند و نه درگیریهای شخصی . گاهی لازم است افراد برای انجام درست کارشان آموزش ببینند . افراد باید بتوانند درطول مدت زمان اجرای پروژه با علاقه کار را دنبال کنند ؛ از اینروست که مدیر پروژه باید راهکارهای لازم برای افزایش انگیزه اعضای تیم پروژهاش را بداند .
قانون سوم : برنامهای فراگیر و مناسب رشد و ترقی تهیه و آن را بروز نگاه دار !
یک برنامه کامل مرکز موفقیت پروژه است . این سند ، محل ارتباط و فرماندهی کل نیروها ، منابع و زمانهای پروژه است . بدون برنامه نمیتوان یک تیم را برای دستیابی به اهداف راهبری کرد . بیشک ساخت یک برنامه به تنهایی کافی نیست ، چرا که مدیر نمیتواند آینده را پیشبینی کند ، از اینروست که برنامه پروژه ، ممکن است بارها و بارها تغییر یابد . دلایل این تغییرات ، کشف حقایق جدید نسبت به واقعیات پروژه ، به مرور زمان و تغییر ذهن و نیازهای افراد مهم درگیر است . گاهی تغییر محدوده پروژه یا تغییرطرح نیز سبب نیاز به این اصلاحات میشوند
قانون چهارم : میزان منابع موردنیاز ، انسان و تجهیرات را محاسبه کن !
بدون نفرات ، تجهیزات ، ابزار و سرمایه کافی ، هیچ راهی برای انجام تعهدات در موعد مقرر وجود ندارد . مدیر باید توانایی تامین منابع انسانی موردنیاز پروژه خود را داشته باشد ، در غیر این صورت باید اثرات ناشی از کمبود منابع را بررسی کرده، آنها را به اطلاع افراد کلیدی پروژه برساند . تامین منابع کافی برای یک پروژه ، یکی از سختترین وظایف مدیران پروژهها در ایران است .
قانون پنجم : زمانبندی واقعبینانهای تهیه کن !
بدون زمانبندی مناسب ، قبل از آنکه کاری انجام شده باشد ، به موعد تحویل میرسید ! مدیر میتواند با صرف هزینه بیشتر ، منابع ، انسان و ابزار بیشتری تامین کند ؛ اما زمان را نمیتواند به هیچ شکلی تهیه کند ! تقریبا اغلب مدیران ناموفق پروژه ، اعتبار خود را به دلیل رعایت نکردن زمان و تحویل ندادن به موقع نتایج از دست دادهاند .
قانون ششم : سعی نکن بیش از آنچه قرار است انجام شود ، انجام دهی !
البته این به معنای آن نیست که مدیر کمتر از آنچه انتظار میرود ، تحویل دهد ؛ بلکه باید دقیقا چهارچوبهای محدوده پروژه را در زمان ، کیفیت و هزینه رعایت کند . مدیر در ابتدا به تعریف دقیق محدوده پروژه پرداخته و آن را به تایید افراد کلیدی میرساند . پیش از آغاز هر پروژهای ، اهداف و نتایج پایانی باید به تایید همگان برسد ؛ کلیه افراد درگیر در پروژه باید نسبت به آنچه انجام میدهند اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند به درستی وظایفشان را به انجام رسانند . طراحی شیوه و روشی برای گردش مناسب اطلاعات در پروژه بین کلیه افراد درگیر ، یکی از وظایف مهم مدیر پروژه است .
قانون هفتم : نقش افراد را بهخاطر بسپار !
برخی مدیران پروژه در طول اجرای پروژه فراموش میکنند که اساسا پروژه برای مردم انجام میشود و نتایج آن قرار است در خدمت مردم باشد . موفقیت پروژه بستگی به نظر مردم دارد ؛ برای آنکه مدیر پروژه موفقی باشید باید خود را مطابق نظر مردم و با اولویتهای آنان هماهنگ سازید . فراموش نکنید که مردم پروژه را مدیریت میکنند ، آنها قسمت اعظم کار را انجام میدهند و مردم هستند که از نتایج پایانی خوشحال یا ناراحت میشوند .
اغلب پروژهها برای مردم ، چه آنها که مستقیما در تیم ساخت پروژه درگیرند چه سایرین ، فشارهای عصبی ایجادمیکند ؛ چرا که گروهی از کارهای نو است که تاثیر نتایج آن بر زندگیشان هنوز مشخص نیست . بد نیست بدانید اگر نتایج پایانی پروژه به ضرر مردم باشد اغلب با شکست مواجه میشود !
قانون هشتم : حمایت مداوم مدیریت سازمان و افراد کلیدی را به دست آور !
لازم است مدیر پیش از آغاز کار حمایت افراد مهم درگیر پروژه را به دست آورد . مهارت کلامی و قدرت چانهزنی بالا اینجاست که خودنمایی میکند . این قانون مشابه قانون اول ، اما فراتر از آن است ؛ مدیر در اینجا نه تنها نظر مثبت ایشان را جلبمیکند که آنها را راضی میکند گاهی از نفوذ یا قدرت خود برای پیشبرد کارهای پروژه استفاده نمایند .
قانون نهم : منتظر و مترصد تغییرات باش !
این قانون درکنار قانون سوم معنا دارد . پروژه همواره درمعرض تغییرات گوناگون است ؛ تغییرات محیطی ، تغییر نیازها ، تغییر روش و انبوه تغییرات دیگری که ممکن است برای پروژه رخ دهد . مدیر نباید منتظر تغییرات بماند و پس از رخدادن نسبت به آنها واکنش نشاندهد ؛ بهتر است مدیران بیاموزند که نسبت به تغییرات پیشدستی کنند ؛ مدیران موفق خود عامل ایجاد تغییرند .
تغییر یک اصل در دنیای پرشتاب امروز است . مقابله با تغییرات و اقدامات مناسب در قبال آنان هنر مدیر و برنامهریزان پروژه را مشخص مینماید . چگونگی عمل آنها در قبال تغییرات و انعطافپذیری برنامه ، پروژه را بهسوی موفقیت یا شکست راهبری میکند . به یاد داشته باشید که جهتدهی تغییر ، مطابق امکانات تیم پروژه میتواند نجاتدهنده مدیر و پروژهاش باشد ؛ اگر منتظر تغییر بمانید و آنگاه عکسالعمل نشان دهید ، زمان زیادی را از دست خواهید داد . چشمان خود را برای مشاهده تغییرات بیش از پیش باز بگذارید !
قانون دهم : افراد را ازآنچه تاکنون انجام دادهای مطلع کن !
مدیر باید کلیه افراد مهم درگیر در پروژه را از پیشرفت ، مشکلات و تغییرات پروژه آگاه سازد . او باید از این قانون ساده پیروی کند : آگاهسازی افراد از همه چیز ! مهمترین قانون در دنیای کار ، راستگویی و صداقت است . بهتر است در مواجه با مشکلات حقیقت را با افراد کلیدی در میان گذارید و از آنان در حل مشکلات راهنمایی و حمایت بخواهید .
قانون یازدهم : مبدع کارهای نو و روشهای نو باش !
پروژه یعنی کار نو ! ازآنجا که تقریبا تمام پروژهها در نتایج ، تیم پروژه ، اهداف ، انتظارات و زمان متفاوتند باید مترصد استفاده از روشهای نو ، ابزار نو ، نرمافزارهای جدید ، افراد و متخصصین جدید بود . روشهایی که در گذشته موجب رشد و پیشرفت شدهاند ممکن است نتوانند راهگشای مشکلات حال شما باشند .
قانون دوازدهم : رهبر پروژه باش .
راهبری پروژه ، کار سختی است . رهبری افراد درمیان مسیری نو و ناآشنا بهسوی اهداف نو بسیار مشکل است . رهبری هنری است که به شکل ذاتی در برخی وجود دارد ؛ تنها مطالعه کتب مدیریت کافی نیست . مدیریت تنها خواندن گزارشهای نظارتی ، تایید یا رد پیشنهادات یا صدور فرمانهای لازم در قبال تغییرات ، نیست ؛ مدیریت ، فراتر از اینها ، در همراه بودن با تیم پروژه و ایجاد انگیزه در آنها نهفته است .
مدیر باید بتواند افراد مختلف با سلیقه و افکار مختلف را ، برای دستیابی به یک هدف واحد گردهم آورد و تا پایان پروژه در کنار یکدیگر نگاه دارد ؛ شاید تشکیل تیم آسان باشد ، اما مهم نگاهداری تیم تا پایان پروژه است .
درنگاه اول عمل به این قوانین مشکل به نظر میرسد ، اما موفقیت یا شکست پروژه در عمل به این موارد نهفته است . اساس دانش مدیریت پروژه بر مبنای همین دوازده قانون طلایی ، پیریزی شده است . توجه به این قوانین نشان میدهد که مدیریت پروژه ، همان مدیریت است که اینبار بر مبنای پروژه ظهور کرده است . در نهایت کلیه تکنیکهای مدیریت ، از یک سری اصول پیروی میکنند و با شناخت آنها و اضافه کردن ویژگیهای خاص پروژههاست که میتوان پروژه را به خوبی مدیریت نمود .
مهندسی مدیریت پروژه تلفیق علم ، هنر و فن است و به منظور آموزش برای انجام فعالیت های آماده سازی، نظارت و اجرای پروژه ، به ویژه پروژه های عمرانی طرح ریزی شده است.
ویژگی اصلی تخصص مهندسی پروژه ، ماهیت بین رشته ای آن است . این رشته تلفیقی از رشته های مهندسی عمران ، مهندسی صنایع و رشته مدیریت می باشد.تاکیدات اصلی در رشته مهندسی مدیریت پروژه بر روی تلفیق دانش و اجرا،کاربردی بودن آموزه و مدیریت صحیح پروژه های عمرانی متمرکز است.
فعالیت های در نظر گرفته شده برای مهندسین مدیریت پروژه در نظام مهندسی ساختمان،جهت تصدی پست مهندس مجری تعریف شده است و در حال حاضر این وظیفه توسط مهندسین عمران انجام می شود.
لیکن از آنجا که مهندسین عمران با مهارت های مرتبط با دانش حقوقی پروژه ها ، اصول مدیریت صحیح پروژه ها و مواردی از این دست آشنایی ندارند، رشته مهندسی مدیریت پروژه با هدف رفع خلاء موجود در فعالیت مهندسین مجری طراحی گردیده است. همچنین تسلط مهندسین مدیریت پروژه بر پایه های مهندسی عمران و صنایع و اصول مدیریتی ،ایفای نقش کارشناسان در پروژه های عمرانی را بسیار پر رنگ ساخته است.
نکات کاربردی مصرف انرژی و ساختمان سازی و وسایل ساختمانی
عایق كاری
عایق كاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنك نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد. به كمك عایق كاری میتوان یك خانه را در زمستان 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنكتر نگه داشت. به این ترتیب علاوه بر كم شدن مصرف انرژی، از آلودگی محیط زیست نیز كاسته میشود و منابع انرژی برای استفاده آیندگان حفظ میگردد.
انواع عایق كاری
عایق ها دو گروه اصلی دارند كه روش كار آنها كاملا متفاوت است:
- .عایق هایی كه در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث كاهش هدایت حرارت میشوند
- .عایق هایی كه حرارت را باز می تابانند. پشت این عایقها باید حدود 20 میلیمتر فاصله هوایی تعبیه شود
چند راهنمایی كلی برای نصب عایق ها:
عایق ها در صورتی خوب كار خود را انجام میدهند كه به طور صحیح نصب شده باشند. موارد زیر به شما كمك میكند تا بهترین كارآیی را از عایقهایی كه نصب میكند ببینید:
1.هرگز عایق را فشرده نكنید. عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد. در غیر این صورت مقدار مقاومت حرارتی آن كاهش مییابد و میتواند آن طور كه انتظار میرود جلوی انتقال حرارت را بگیرد.
2.عایق كاری را به طور كامل روی تمام سطح انجام دهید. چرا كه اگر تنها 5% از سطح خالی بماند، ممكن است تا 50% از كارآیی عایقكاری كاسته شود.
3.مواد عایق را باید همیشه خشك نگه داشت زیرا به استثنای پلی استایرن كه نسبت به آب مقاوم است،بقیه عایقها بر اثر رطوبت كارآییشان بپایین میاید. در برخی عایقهای آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراكم عایق است نه ضخامت آن. در این عایقها، مقدار مقاومت ممكن است بعد از مدتی تا 20% كاهش یابد. از اینرو باید از نصب كننده عایق تضمین گرفت. از عایقهای آزاد در سقفهایی كه شیب زیادی دارند استفاده نكنید.
4.در صورت استفاده از عایقهای بازتابنده باید حتما پشت آنها یك لایه هوای ساكن به ضخامت 20 میلیمتر وجود داشته باشد. تما سوراخها و پارگیها و درزها باید با نوار چست پوشیده شوند.
5.اطراف كابلهای برق و لوازم الكتریكی را هرگز عایقكاری نكنید. ایمن بودن عایقكاری باید توسط یك فرد متخصص بررسی شود.
6.در فاصله كمتر از 90 میلمیتری فن های خروجی عایق نصب نكنید.
7.در فاصله كمتر از 25 میلیمتری حبابهای لامپ و سرپیچ آنها عایقكاری نكنید
عایقها چگونه ارزیابی می شوند؟
فاكتور مهم در انتخاب عایق ها، میزان مقاومت حرارتی آنها است. هر قدر این مقاومت بالاتر باشد، عایق حرارت را كمتر از خود عبور می دهد و صرفه جویی ای كه به همراه دارد افزایش می یابد. پس به جای ضخامت عایقها، باید مقاومت حرارتی آنها با هم مقایسه شود. عایقهای گوناگون بامقاومتهای حرارتی برابر، از نظر میزان صرفه جویی در انرژی همانند هستند وتنها اختلاف آنها در قیمت و محل كاربرد است.
چه جاهای باید عایقكاری شوند؟
جاهایی كه باید عایقكاری شوند عبارتند از:
سقفها: مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان را 35% تا 45% كاهش میدهد.
دیوارهای خارجی: مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان را حدود 15% كاهش میدهد.
كف: مصرف انرژی را در زمستان 5% كاهش می دهد.
لوله های آب گرم: برای عایقكاری لوله های آبگرم می توان از عایقهای پتویی یا عایقهایی كه به طور ویژه برای لوله ها ساخته شده و براحتی قابل نصب هستند استفاده كرد.
سقف و كف ساختمانهای موجود را میتوان به راحتی عایقكاری كرد. در صورت وجود جا، دیوارهای خارجی را نیز میتوان عایق نمود. بر اساس مقررات ملی ساختمان، تمامی ساختمانهایی كه ساخته میشوند باید باندازه كافی عایقكاری شوند. میزان عایق مورد نیاز نیز در همین مقررات تعیین شده است.
چقدر عایقكاری لازم است؟
مقدار عایقكاری اجباری: طبق قانون، تمام ساخت و سازهایی كه در كشور انجام میشود باید مطابق مقررات ملی ساختمان باشد كه در سال 1370 به تصویب رسیده است. مبحث نوزدهم این مقررات مربوط به انرژی و صرفه جویی در آن است كه اجرای آن از تیرماه سال 1381 اجباری شده است. براساس این مقررات، مقاومت حرارتی اجزای خارجی ساختمان نباید از حد معینی پایین تر باشد.
منظور از اجزای خارجی ساختمان، دیوارها و سقفهایی است كه از یك طرف با محیط داخل ساختمان و از طرف دیگر با هوای آزاد در تماسند. بقیه دیوارها یا سقفها مانند دیوارهایی كه اتاقها را از هم جدا میكنند یا سقفهای بین طبقات شامل این مقررات نمی شوند. برای تعیین حدمجاز مقاومت حرارتی اجزای خارجی، ساختمانها را به چهار گروه مستقیم میكنند. این دسته بندی بر اساس موقعیت جغرافیایی، نوع كاربری، اندازه شهری كه ساختمان در آن قرار دارد و زیربنای ساختمان انجام میگیرد. سپس میزان عایق مورد نیاز در هر یك از این گروه های چهار گانه تعیین میشود.
رعایت این حداقل ها در ساختمانهایی كه از این پس در مناطق شهری ساخته میشوند الزامیست و شهرداری ها كه بر اجرای این مقررات نظارت دارند، گوای پایان كار را تنها در صورتی صادر میكنند كه این موازین رعایت شد باشد. بنابراین اگر میخواهید ساختمان جدیدی بسازید یا پیش خرید كنید حتما از پیمانكار خود بخواهید این مقررات را به طور كامل رعایت كند تا پس از پایان كار با مشكل روبرو نشوید.
عایقكاری بیش از مقدار اجباری: همان طور كه گفته شد مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان تنها حداقل ها را تعیین كرده است، اما می توان ساختمان را بیش از اینها هم عایق كرد و در نتیجه انرژی بیشتری صرفه جویی نمود. پیش از اجرای عایقكاری باید هزینه های خرید و نصب عایق و صرفه جویی حاصل از این كار را در نظر گرفت و اقتصادی ترین مقدار عایق را تعیین كرد.
چه چیزهای دیگری را باید در نظر داشت؟
رعایت اصول ایمنی: پشمهای معدنی (پشم شیشه و پشم سنگ) میتوانند بر روی پوست، چشم، بینی، گلو و ... حساسیت ایجاد كنند. بنابراین هنگام كار با آنها باید لباس ویژه ای پوشید.
فیبر سلولز نیز میتواند در چشم و دستگاه تنفس حساسیت ایجاد كند. در صورت استفاده از فیبر سلولز باید از مواد محدود كننده آتش استفاده كرد تا در صورت رسید شعله به آن، آتش گستر پیدا نكند. ورقه های بازتابنده میتوانند بازتابهای خطرناكی داشته باشند از این رو باید از چشمها با وسایل ویژه محافظت كرد. پلی استایرن ماده قابل اشتعالی است، از این رو باید از هر دو طرف توسط مواد مقاوم به آتش حفظ شود.
میعان: عایقكاری از دو جهت باعث كاهش میعان میشود: 1- عایقكاری باعث گرمتر شدن سطوح داخلی ساختمان میشود از این رو بخار آب موجود در هوا نمیتواند تبدیل به مایع شود. 2- وجود لایه های غیرقابل نفوذ در عایق (آلومینیوم، کامپوزیت آلومینیوم یا ... ) مانع از رسیدن بخار به سطوح سرد میشود. نصب این لایه های غیر قابل نفوذ در تمام سقفها و نیز دیوارها در مناطقی كه دمای متوسط روزانه آنها از 5 درجه سانتیگراد بالاتر نمیرود لازم است.
عایقكاری مناسب برای تابستان: یك عایقكاری خوب باید به نحوی باشد كه مانع از حبس حرارت در داخل ساختمان شود نصب فویلهای آلومینیومی در زیر سقف میتواند از نفوذ حرارت به داخل جلوگیری كند. عایقكار به این شیوه بویژه برای جاهایی كه آب و هوایی گرم و خشك دارند بسیار مناسب است.
عایقكاری صوتی:
برای جلوگیری از ورود سر و صدا به داخل ساختمان میتوان از عایقهای متراكم تر استفاده كرد.
بهینهسازی مصرف انرژی:
بهینهسازی مصرف انرژی، امروزه یكی از موضوعاتی است كه كشورها برای صرفهجویی در مصرف انرژی و كاهش هزینههای مالی آن را در اولویت كارهای خود قرار دادهاند.در ایران نیز ظرف چند سال گذشته به این مقوله بیشتر از گذشته توجه شده است.مهندسی ساختمان یكی از عوامل تاثیرگذار در مصرف انرژی است و وسایل گرمایشی و سرمایشی در ساختمانها هم كه عامل مصرف یا تامینكننده انرژی هستند، در این میان بسیار مهم تلقی میشوند.به چند راهكار ساده كاملا قابل اجرا برای بهینه كردن مصرف انرژی در یك ساختمان توجه فرمایید:
بهینهسازی مصرف انرژی، امروزه یكی از موضوعاتی است كه كشورها برای صرفهجویی در مصرف انرژی و كاهش هزینههای مالی آن را در اولویت كارهای خود قرار دادهاند.در ایران نیز ظرف چند سال گذشته به این مقوله بیشتر از گذشته توجه شده است.مهندسی ساختمان یكی از عوامل تاثیرگذار در مصرف انرژی است و وسایل گرمایشی و سرمایشی در ساختمانها هم كه عامل مصرف یا تامینكننده انرژی هستند، در این میان بسیار مهم تلقی میشوند.به چند راهكار ساده كاملا قابل اجرا برای بهینه كردن مصرف انرژی در یك ساختمان توجه فرمایید:
اتاقهایی كه كاربرد همانند دارند را كنار هم قرار دهید و اتاقهایی را كه كاربرد خاص دارند از بقیه اتاقها جدا كنید.
این كار به شما كمك میكند تا فقط اتاقهایی را گرم كنید كه در آنها زندگی میكنید، مثلا نباید از فضایی كه بین اتاقهای خواب قرار گرفته به عنوان انباری استفاده كرد چون در این صورت مجبور خواهید بود، این انباری را نیز مانند اتاقهای خواب گرم كنید و این یعنی مصرف سوخت بیشتر، هزینههای بالاتر و آلودگی بیشتر محیط زیست.
اگر با بازسازی توانستید مصرف انرژی را در قسمتی از ساختمان بهینه كنید، این قسمت را با در یا پرده از قسمتهای قدیمی ساختمان جدا كنید. در این كار باید كمی سلیقه به خرج داد تا زیبایی ساختمان حفظ شود.
بخشهایی از ساختمان را كه نیاز به آب دارند تا جایی كه میتوانید نزدیك هم قرار دهید. این قسمتها عبارتند از آشپزخانه، دستشویی و حمام. با این كار طول لولههای آب كم میشود و در نتیجه حرارت كمتری از لولههای آب گرم به هدر میرود. سقف را تا ارتفاع 7/2متر پایین بیاورید.
اگر انجام این كار در تمام قسمتهای ساختمان امكانپذیر نبود، میتوانید فقط سقف بعضی قسمتها را پایین بیاورید. برای این كار میتوانید از سقفهای كاذب نیز استفاده كنید. بالا بودن سقف باعث افزایش تلفات حرارتی میشود.
از طرفی بیشتر حرارت تولید شده توسط بخاری یا شوفاژ زیر سقف جمع میشود و قسمت پایین اتاق، گرم نمیشود.
یعنی هم مصرف سوخت بالا میرود و هم آسایش ساكنان تامین نمیشود. در اتاقهایی كه امكان كاهش ارتفاع سقف به 7/2 متر وجود ندارد، نصب یك پنكه سقفی كمك بسیار زیادی به گرم كردن خانه میكند. بر خلاف تصور عموم، روشن كردن پنكه در زمستان با دور كم نه تنها خانه را سرد نمیكند، بلكه با راندن هوای گرم جمع شده در زیر سقف به پایین، دمای اتاق را یكنواخت میكند و از تلفات حرارت میكاهد.
در صورتی كه امكان نصب پنكه سقفی وجود نداشته باشد میتوان به جای آن از پنكههای رومیزی استفاده كرد. برای گرفتن نتیجه مطلوب باید جهت وزش باد را به طرف بالا تنظیم كرد.
در ساختمانهای چند طبقه نباید راهپلهها را در فضاهایی كه نیاز به گرمایش دارند قرار داد زیرا در این صورت هوای گرم از مسیر راه پله بالا رفته و هدر میرود. قسمت راه پله باید به وسیله یك در از محیط زندگی جدا شود. رعایت این نكات سبب میشود جریان حرارت در خانه تحت كنترل درآید و حرارت كمتری به هدر رود.
مصالح ساختمانی
استفاده از مصالح ساختمانی مناسب تاثیر فراوانی بر كاهش مصرف انرژی در ساختمان دارد. استفاده از مصالح سنگین كه ظرفیت حرارتی بالا دارند، مانند بتن و آجر باعث میشود پایداری حرارتی خانه افزایش یابد.
یعنی با تغییر دمای هوای بیرون، هوای داخل زیاد سرد یا گرم نمیشود.این ویژگی به خصوص در اتاقهای جنوبی، تاثیر بسیار زیادی در كاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش ساكنان دارد.
بنابراین هنگام بازسازی خانه خود تا جایی كه امكان دارد از مصالح سنگین مانند آجر و بلوكهای سیمانی استفاده كنید و از نصب دیوارهای سبك چوبی یا قطعات پیش ساخته سبك (به جز عایقهای حرارتی) پرهیز كنید.دیوارهای خارجی را میتوان از آجرهای حفرهدار ساخت تا ظرفیت حرارتی ساختمان بالا رود. اما بهتر است بر روی این دیوار یا در میان آن از عایقهای مناسب استفاده كرد تا كارآیی آن افزایش یابد.
اندازه و جای قرارگیری پنجرهها
پنجرهها در مقایسه با دیگر اجزای ساختمان حرارت را بیشتر از خود عبور میدهند. از این رو در زمستان مقدار زیادی حرارت میتواند از آنها هدر رود و در تابستان نیز میتواند مانند یك منبع حرارت عمل كرده و خنك كردن ساختمان را مشكل نماید. از این رو اندازه مناسب و جهت صحیح قرارگیری آنها نقش بسیار مهمی در كاهش مصرف انرژی یك ساختمان دارد.
تا جایی كه امكان دارد پنجرهها را در سمت جنوب ساختمان نصب كنید و از قرار دادن هرگونه مانع، مانند درخت یا حصارهای بلند، بر سر راه ورود نور و گرمای خورشید خودداری كنید.
پنجرههای غربی را تا حد امكان كم كنید یا اصلا آنها را حذف كنید.
وجود این پنجرهها سبب گرم شدن خانه در بعدازظهر روزهای تابستان میشود. پنجرههای شرقی اگرچه در صبح زمستان سبب گرم شدن خانه میشوند، اما در تابستان میتوانند مشكلساز شوند. از این رو باید تمهیداتی برای پوشاندن آنها در فصل تابستان اندیشیده شود. روی هم رفته بهتر است اندازه این پنجرهها نیز تا حد امكان كم شود.
پنجرههای سمت شمال ساختمان باید تا جایی كه میشود كوچك در نظر گرفته شود زیرا خورشید از سمت شمال تابشی ندارد و نصب این پنجرهها تنها باعث میشود حرارت بیشتری هدر رود.
برای خنك كردن ساختمان در فصل تابستان بهترین راه این است كه به هوای بیرون اجازه دهیم در مواقع لازم آزادانه در كل ساختمان حركت كند. به این ترتیب در روزهایی كه هوای بیرون خنكتر از هوای داخل ساختمان است، میتوان بدون نیاز به كولر یا دیگر دستگاههای خنك كننده، ساختمان را خنك كرد. بهتر است از پنجرههایی استفاده كنید كه بتوانند به مقدار زیاد باز شوند.
عایقكاری
براساس مقررات ملی ساختمان، شما باید ساختمان خود را عایقكاری كنید تا ضریب انتقال حرارت آن از حد معینی بیشتر نباشد. مقدار عایق مورد نیاز در مناطق مختلف متفاوت است، لذا بهتر است برای تعیین مقدار عایق مورد نیاز و نصب آن از یك مشاور كمك بگیرید.
حفاظت پنجرهها
تلفات حرارتی پنجرهها در زمستان حدود 25درصد از كل تلفات حرارتی ساختمان است. برای كاهش این تلفات میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- نصب پردههای چین دار و كاملا اندازه و پر كردن فاصله بالای میله پرده.
- نصب پردههای كرباسی یا پرده پارسیانا در بیرون پنجره.
- نصب پنجرههای دو جداره در جاهایی كه استفاده از پرده ممكن نیست یا جاهایی كه پنجرههای بزرگ وجود دارد.
در تابستان حدود 35درصد از كل گرما از طریق پنجرهها وارد ساختمان میشود. برای كاهش این تلفات میتوان كارهای زیر را انجام داد:
- بر روی پنجرههای جنوبی میتوان سایبان، حصیر یا پوششهای كدر قرار داد و جلوی ورود گرمای خورشید را گرفت.
پنجرههای شرقی و غربی را میتوان از بیرون با حصیر، پرده یا پوششهای كدر كنترل كرد.
نورگیرها
نورگیرها نقش مهمی در تامین روشنایی منزل دارند اما اگر خوب محافظت نشوند مقدار زیادی حرارت را در زمستان به هدر میدهند و در تابستان نیز باعث ورود حرارت به ساختمان میشوند. برای كاستن از اثرات منفی نورگیرها میتوان این كارها را انجام داد:
- تا جای ممكن از نورگیرهای كوچكتر استفاده كنید.
- از شیشههای دوجداره یا ضخیم برای كاهش تلفات حرارتی استفاده كنید.
- در جایی كه امكان دارد از سایبان استفاده كنید تا جلوی تابش مستقیم آفتاب گرفته شود.
همچنین میتوانید از شیشههای تیره یا رفلكس استفاده نمایید.
- از نصب نورگیر در اتاقهای خواب و نشیمن و پذیرایی پرهیز كنید مگر آنكه واقعا به آنها نیاز باشد.
- پنجره نورگیرها را كاملا ببندید.
كاهش نفوذ هوا
در زمستان نفوذ هوای سرد بیرون به داخل ساختمان حدود 25درصد از كل مصرف انرژی ساختمان را سبب میشود.
برای كاهش تلفات ناشی از نفوذ هوا میتوان این كارها را انجام داد:
- گرفتن درز درها و پنجرهها به كمك نوارهای درزگیر
- نصب دریچه در دودكش شومینهها و بستن دودكش بخاریها در هنگامی كه از آنها استفاده نمیشود.
- نصب فنهایی كه دریچه آنها هنگام خاموش بودن به طور خودكار بسته میشود.
- بستن دریچههای تهویه دیواری یا سقفی كه قبلا در ساختمانها نصب میشد.
سیستم گرمایش
انتخاب وسیله مناسب برای گرمایش ساختمان دقت بسیاری نیاز دارد. در این انتخاب عوامل مختلفی چون نوع ساختمان و مصالح به كار رفته، ارتفاع سقف، وضعیت آب و هوایی و سیستم گرمایش موجود موثر هستند.
روشنایی
- بیشترین استفاده را از نور طبیعی ببرید به ویژه از پنجرههای جنوبی.
- دیوار اتاقها و دیگر قسمتهای داخل ساختمان را با رنگهای روشن رنگآمیزی كنید.
- در قسمتهایی از ساختمان كه در آن زندگی میكنید از لامپهای مهتابی یا كممصرف استفاده كنید.
- از نصب لامپهای متعدد داخل سقف پرهیز كنید
زیرا:
-مصرف برق بالا میرود.
- نفوذ هوا به داخل ساختمان افزایش مییابد.
- تعویض آنها پرهزینه است.
انتخاب مجری
در صورتی كه میخواهید در بازسازی خانه خود اصول بهینهسازی مصرف انرژی را رعایت كنید باید كار بازسازی را به دست كسی بسپارید كه در این زمینه مهارت كافی داشته باشد و دارای دانش بهینهسازی باشد. زیرا انجام این كار نیاز به محاسبات دقیق و تجربه فراوان دارد و هر كسی كه چیزی از بنایی بداند حتی اگر تجربه زیادی هم در كار خود داشته باشد نمیتواند ادعا كند در بهینهسازی مصرف انرژی مهارت دارد.
محاسبه کولر آبی مناسب هر مکان و توصیه های فنی
کولر آبی در مناطق گرمسیری خصوصاً شرجی کاربردی نداره، اما در بعضی از نقاط کشور به دلیل خشکی هوا از کولرگازی هم بهتر جواب میده. حالا نمیدونم این مطلب به درد کسی میخوره یا نه، اما به هر حال گذاشتمش تا هر کس الآن قصد انتخاب کولر آبی برای منزل یا محل کارش داره به صورت کاملاً مهندسی حساب کنه که چه کولری برای اونجا مناسبه. اگر هم دارید از کولر استفاده می کنید می تونید از این توصیه ها برای عمر بیشتر کولر و همچنین بیشتر شدن راندمان کاری اون بهره ببرید
کولرها را بر اساس ظرفیتش می شناسند : ۵۰۰- ۲۰۰۰- ۳۰۰۰- ۳۵۰۰- ۴۰۰۰- ۴۵۰۰- ۵۰۰۰ – ۶۵۰۰-۷۰۰۰ و ۱۲۰۰۰ ظرفیت کولر: حجم هوایی است که کولر با پروانه اش از بیرون مکش کرده و به داخل ساختمان می فرستد (در یک دقیقه) و بر حسب فوت مکعب بر دقیقه (CFM) بیان می شود.
محاسبه کولر برای محیط مورد نظر:
خیلی راحت است و اصلاً نمیتوان نام آن را محاسبه کردن گذاشت. بر اساس طبقه محیط مورد نظر و با داشتن حجم اتاق با ضرایب زیر میتوانید کولر مناسب را مشخص کنید.
برای طبقه اول هر متر مکعب از فضای اتاق ۱۲ فوت و برای فضای هال ۱۰ فوت مکعب در دقیقه لازم است.
برای طبقه میانی هر متر مکعب از فضای اتاق ۱۴ فوت و برای فضای هال ۱۰ فوت مکعب در دقیقه لازم است.
برای طبقه آخر هر متر مکعب از فضای اتاق ۱۷ فوت و برای فضای هال ۱۲ فوت مکعب در دقیقه لازم است.
به عنوان مثال:
ساختمان طبقه دوم با یک اتاق ۹ مترمربعی و هال ۲۴ مترمربعی و ارتفاع ۳ متر بدون فضای اضافه دیگر.
حجم اتاق ۲۷ متر مکعب * ۱۷ = ۴۵۹ فوت مکعب بر دقیقه
حجم اتاق ۷۲ متر مکعب * ۱۷ = ۱۲۲۴ فوت مکعب بر دقیقه
جمع ظرفیت مورد نیاز= ۱۶۸۳ فوت مکعب بر دقیقه
از مقادیر استاندارد بالا نزدیک ترین ظرفیت به ۱۶۸۳ انتخاب می شود:
کولر انتخابی CFM: 2000
توصیه های فنی:
کولر آبی را همیشه بر روی دور تند روشن و خاموش کنید.
· تسمه ها را بازبینی کنید که زیاد سفت نباشد، و اگر هم شل باشد بازده کولر کم می شود. (فوت کوزه گری: تسمه در حال وصل، بدون کش آمدن باید بتواند یک سانتی متر از هر دو طرف به هم نزدیک شود)
· کولر را در محیط های بسته یا در مجاورت نور آفتاب نصب نکنید.
· هر چند مدت، بلبرنگ ها را چک کنید تا راحت بچرخد و آن را روغن کاری کنید. هنگام وصل بودن تسمه، باید پره ها به راحتی بچرخند.
· چک کنید پولی های موتور و پره ها دقیقا در یک صفحه واقع باشند. اگر تسمه زود پاره شود یا کناره های آن خوردگی باشد به معنای عدم تنظیم صحیح پولی هاست.
· از عدم امکان ورود آب به واتر پمپ مطمئن شوید.
· در صورت صدای زیاد موتور یا عدم چرخش پره ها، امکان مانع شدن چیزی برای چرخش وجود دارد؛ به سرعت موتور را خاموش کنید و عامل بازدارنده را رفع کنید.
محققان آلمانی موفق به طراحی و ساخت کاغذ دیواری مقاوم در برابر زلزله شدهاند که میتواند از تخریب و فرو ریختن دیوار در زمان وقوع زمین لرزه پیشگیری کند.
این کاغذ دیواری توسط چسب نرم و قابل انعطافی که از آب و دانه های پلی اورتان ساخته شده است، به دیوار اصلی متصل میشود.
محققان مؤسسه تکنولوژی کارلسروهه آلمان با استفاده از الیاف شیشهای با مقاومت بالا که به یکدیگر بافته شده اند، یک پوشش الاستیک بسیار قوی تولید کردهاند که میتواند انرژی ناشی از زلزله را به چهار جهت مختلف منتقل کرده و مانع از فرو ریختن دیوار شود.
این کاغذ دیواری توسط چسب نرم و قابل انعطافی که از آب و دانه های پلی اورتان ساخته شده است، به دیوار اصلی متصل میشود.
پس از نفوذ چسب بداخل دیوار و تبخیر آب موجود، دانه های پلی اورتان پوشش بسیار مستحکم روی دیوار ایجاد می کنند که باعث انتقال انرژی ناشی از زلزله به جهات مختلف میشود.
«موریتس اوربان» از محققان این مرکز تأکید میکند: کاغذ دیواری ضد زلزله در شبیهسازی زلزله مورد آزمایش قرار گرفته و به دلیل استفاده از این پوشش در دیوارهای خانه، ساختمان تخریب نشد.
تولید تجاری پوشش دیواری مقاوم در برابر زلزله از سال جاری میلادی آغاز خواهد شد.
جزئیات اجرایی ساختمان های بتنی
دیوار چینی
1- دیواری که از آجر فشاری یا با سنگ مخلوط و یا با مصالح دیگر با ملات ماسه سیمان یا ماسه آهک ویا ملات باتارد چیده شده .
۲- نمای دیوار را می توان از ابتدا با نما سازی خارجی پیوسته ساخته و به تدریج بالا ببرد بطوری که هر رگ آجر چینی قسمت جلوی کار آجر تراشیده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاری یا مصالح دیگر می چینند.که ضخامت و مقاومت هر دیوار بستگی به نوع کار بری آن دارد .که در این ساختمان بیشتر دیوار چینی هابه وسیله آجر لفتون و آجر فشاری انجام گرفته.
نحوه شمشه گیری
ابتدا بالای یکی از گوشه های هر قسمت ساختمان را مقدم گرفته و یک کروم گچی به یک زاویه نصب می شود، سپس شاغولی آن کروم را به پایین ارتباط داده کروم دیگری به پایین متصل می سازد بعد خط گونیا ۹۰ درجه را به زاویه های دیگر انتقال داده به طوری که عمل کروم بندی …چهار گوشه هر قسمت را زیر پوشش دهد بعد ریسمانی به بالای هر قسمت روی کروم ها گرفته و هر دو متر یک کروم به زیر ریسمان به وجود آورده که این عمل پایین نیز انجام می شود بعد کروم های قسمت وسط و گوشه ها از بالا به پایین با شمشه چوبی یا آلومینیومی شمشه گچی گرفته روی کروم گچی که سرتاسر ارتفاع دیوار را در چند قسمت گرفته از ملات گچ و خاک یا ماسه سیمان می پوشانند.
فرش کف ساختمان
برای عمل فرش کف ابتدا در گوشه های هر قسمت یک قطعه سنگ ساییده شده یا موزائیک یک اندازه بطوریکه تراز روی چهار نقطه باشد قرارمی دهندسپس ریسمانی نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونیا ۹۰ درجه را به گوشه ها انتقال میدهد.بعد ملات را کف آن پهن می کنند و کف را فرش می نمایند البته ریسمان ها را به ترتیب جا به جا می کنند .
نحوه اجرای خط گونیا معماری
ابتدا از گوشه ها دو ریسمان عمود بر هم بسته و ۶۰ سانتی متر به یک طرف نشان گذارده ضلع همجوار را۸۰ سانتیمتر علامت گذاری می کنیم در این حالت خط ارتباط بین این دو باید ۱۰۰ سانتیمتر کامل باشد که در مغایرت ریسمان را جا بجا کرده تا نقطه ۱۰۰ سانتیمتر تکمیل گردد.که در این صورت زاویه ۹۰ درجه درست می شود .
قرنیز
بر روی فرش موزائیک یا سنگ قسمتهای ساختمان قطعه سنگی به دیوارنسب مس شودکه قرنیز نا میده می شود . تا شستشوی کف و تنظیم گچ کاری دیوار ها آسان گردد.که در بیشتر ساختمان ها این قرنیز حدود ۱۰ سانتیمتر استفاده می شود که در این جا هم به همین صورت است.
سفید کاری با گچ
هر بنا اول شمشه گیری آستر می شود در اینصورت گچ آماده را پس از الک کردن با الکی که سوراخ های آن نیم میلیمترمربع است الک نموده و سپس حدود سه لیتر آب سالم در ظرفی ریخته گچ الک شده را با دو دست آهسته در آب می پاشند تا اینکه ضخامت گچ به روی آبها برسد بلا فاصله با دست گچ های داخل آن را مخلوط نموده که این عمل بدست شاگرد استاد کار انجام می شود بعد به سرعت استاد کار خمیر گچ را با ماله آهنی روی دیوار آستر شده می گشد و بلا فاصله یک شمشه صاف روی آن می کشد تا ناهمواری های آن روی دیوار گرفته شود.
کاشیکاری
.هنگام شروع نصب کاشی به این صورت اقدام می گردد ابتدا خمیری از خاک رس تهیه و آن را می ورزند این خمیر در ظرفی نزدیک دست استاد کار آماده می ماند سپس با گچ یا سیمان یا ماسه یا خاک رس کوبیده شده زیر رگه اول کاشی در یک ضلع کنار دیوار شمشه کاملا تراز به وجود می آورد تا امکان چیدن رگه اول کاشی به وجود آید.
دو عدد کاشی دو سر ضلع مو قتا با فاصله حداقل ۱ سانتیمتر از دیوار قرار می دهند سپس ریسمانی نازک به بالای آن متصل نموده جلوی کاشی ها را از گل ورزیده شده موقتا بست می زنند بعد شمشه فلزی بسیار صاف جلوی کاشی در حال نصب قرار می دهند و بقیه کاشی ها را پشت شمشه چیده بعد با ریسمان کنترل می نمایند،
جلوی بند ها را از گل ورزیده شده کروم موقت گذارده سپس دوغاب سیمان رابه صورت رقیق محلول شده از ماسه پاک و سیمان معمولی آماده با ملاقه به آهستگی پشت کاشی ها را پر می کند تمام اضلاع را در رگ اول دور می گردانندتا امکان کنترل تمام زاویه ها وضلع ها ،گوشه ها و نبشه ها به عمل آیدکه چنان چه کنار ضلعی تکه های غیر استاندارد احتیاج شود کاشی های رگه اول را جا بجا نموده و تکه ها به کنار منتقل شود و دوغاب ریزی پشت انجام گیرد پس از کنترل اضلاع هر بنا رگه های دیگر را از اول شروع و انقدر تکرار می شود تا کاشیکاری در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگیری کامل ملات کاشی ها دوغابی از رنگ کاشی با سیمان سفید ورنگ مشابه تهیه نموده و با پارچه یا گونی به لای بند ها مالیده و بعد از خشک شدن سطح کاشی ها را کاملا نظافت می نمایند ، در این هنگام نصب کاشی های دیواری خاتمه یافته و آماده فرش سرامیک کف می شود.
سرامیک کف
برای فرش کف سرویس هاپس از کنترل لوله گذاری ها و چک نمودن ایزو لاسیون و شیب سازی لازم برای آبروها زیر سرامیک یک پلاستر سیمانی تعبیه می شود تا اینکه ۳ میلیمتر جای ملات برای نصب سرامیک باقی بماند سپس با توجه به این که پلاستر زیر بنا نباید خشک شود باید هر چه زود تر دوغابی از سیمان معمولی به ضخامت نیم سانتیمتر روی پلاسترها قرار داده و قطعات سرامیک آماده را در دوغاب غرق نموده تا شیره دوغاب به زیر درزهای سرامیک نفوذ کند و از این روی قطعات به پلاستر زیر چسبیده شود و روی سرامیک ها با شمشه و چکش های لاستیکی کوبیده و هموار گردد ، ۲۴ ساعت بعد کاغذ روی سرامیک را نم زده و پس از خیس خوردن به وسیله پارچه ای جمع آوری و نظافت می گردد، در این حالت باید کنترل شود که چنان چه درزی از سیمان بر خوردار نشده و لای درز باز مانده باشد مجددا از سیمان دوغاب پر می شود ودرز ها با رنگ سرامیک به صورت دوغاب تزئین و چنان چه نیاز به بتونه کاری باشد
از سیمان سفید و رنگ خمیری تهیه و جاهای ناهموار درز ها را پر و نظافت می نماید .
چیدن آجرنما
آجر سفید یا رنگی زلال و اعلا که معمولا از بهترین خاک رس خالص به قطرهای ۳، ۴، ۵، ۶ ، سانتیمتر بدون مواد گیاهی یا آهکی و یا شنی پخته شده به نزدیک کار آجر تراش حمل می شود و سپس استاد کار آجر تراش با چند نفر شاگرد کار آموخته به وسیله دستگاه برش و تراش آجر ها را بریده و سپس آنها را به ظرف آب موجود وارد می کنند آجر ها حداقل دو ساعت درآب باقی می مانندکه چنانچه مواد آهکی داشته باشد شکسته و با سیراب شدن آن مقاومت و استحکام آجر بالا رفته وثابت خواهد ماند و نیز برای ساییدن لبه های تراشیده شده آماده می گردد. در خاتمه شاگردان با قطعه آجر دیگر روی نره های تراشیده شده را کاملا صیقل می دهند در این صورت خمیری زاییده شده از خود آجر به وجود می آید که به آن بتونه آجر می گویند با پرکردن سوراخ های نره های آجر به وسیله همان بتونه و کشیدن قطعه آجر دیگر تیزی ها و گوشه های آجر را صاف و هموار می کنند در این صورت آجر برای چیدن جلوی دیوار آماده است ولی بهتر است مصرف آن را به روز بعد موکول کنند تا در این فاصله کاملا خشک شود پس از خشک شدن آجرها شوره سفیدی روی آجر را می گیرد که می توان پس از چیدن و خشک شدن شوره ها آن را با پارچه ای از روی آجرها برداشت.
بند کشی آجر
پس از اتمام کل نما سازی با آجر ابتدا ماسه بادی دانه دار پای کار آماده داشته و به هر پیمانه ماسه دو پیمانه سیمان معمولی پرتلند اضافه می کنند وبا مقداری آب به صورت خمیر در آورده پس از نصب داربست برای زیر پای استاد کار بند کش خمیر را در ظرفی نزدیک کار برده با قلم فلزی باریک که عرض آن حد اکثر ۱۰ میلیمتر و ضخامت آن ۲ میلیمتر و سر آن نیز منحنی شده باشد ، وسط آن نیز زانویی خورده شده باشد پس از پوشاندن دستهای استادکاربا دستکش های لاستیکی سالم خمیر را کم کم روی کف دست چپ قرار داده و قلم نام برده را به دست راست گرفته دست چپ به زیر درز آجر از چپ به راست حرکت می کند و هم زمان دست راست با قلم فلزی خمیر را به لای درز جای داده پس از پیش رفتن حدود یک متر طول عمل را به درزهای زیر انتقال می دهد سپس از ابتدای هر درز با دست راست قلم را تا آخر ملات یکسره کشیده تا تشخیص داده شود درزها تمیز بند کشی شده و با قطعه پارچه ای لبه های آجر را تمیز می نمایند.
نصب سنگ نما
برای تزیین سنگ نما ضمن آماده شدن سنگ مورد دلخواه استاد کاران ماهر ابتدا جلوی دیوار ها را با قطعه سنگی کروم بندی و اضلاع دیواررا به صورت صاف و گونیا ریسمان بندی می کنند سپس رگه اول سنگ ها را شمشه گیری می کند بعد از ریسما ن بندی بالا و کنترل شاغولی آن سنگ های رگه اول را نصب می نماید و با گچ ساخته شده جلوی آن هارا از کروم های گچی موقت متصل میسازد ، سپس دوغاب سیمان ساخته شه از ماسه درجه یک و سیمان پرتلند را که با آب نیز محلول شده با ظرف قاشقی شکل پشت سنگ ها را پر می کنند. تردید نیست در پشت سنگ ها اتصالات آهنی به نام اسکوب نیز الزامی است چنانچه اسکوب انجام نگرفته باشد سنگ ها اتصال به دیوار آجری نداشته و امکان ریختن سنگ ها وجود دارد در این صورت باید رویل پلاک شود که آن نیز از نظرشکل خارجی زیبا نخواهد شد .
نمای سیمانی
برای تزیین نمای خارجی سیمانی ساختمان در اولین مرحله ملاتی از ماسه پاک نه چندان درشت آماده کرده یعنی چهار پیمانه ماسه و یک پیمانه سیمان معمولی پرتلند را با آب به صورت ملات مخلوط در آورده سپس همان گونه که در قسمت شمشه گیری گفته شد ابتدا بالای دو سر یک ضلع دیوار را کروم بندی و روی کروم ها را رسیمان کشیده وهر یک متر کروم به دیوار متصل می نمایند ،
سپس شاغولی کروم ها را به پایین دیوار داده عمل بالا را در پایین نیز انجام می دهند بعد فاصله کروم ها را از بالا به پایین با ملات ساخته شده فوق پرکرده وروی آن را شمشه کش می نمایند .
پس از اتمام کلیه کارها کروم بندی ها فاصله دو کروم را با همان ملات پر کرده شمشه صافی را از پایین به بالا روی ملات ها کشیده تا روی شمشه صاف کردن این عمل را آستر می نامند ، پس از تمام شدن کل طول دیوار خاک و پودر سنگ را با سیمان بطور نصبی مخلوط نموده یعنی برای سه پیمانه از دو مخلوط یک پیمانه سیمان سفید یا معمولی را با آب مخلوط کرده تاخمیری نسبتا رقیق تهیه شود سپس خمیر را با کمچه آهنی یا چوبی روی آسترها مالیده و با پاشیدن آن به وسیله قلم مو روی آن را با تخته ماله های چو بی ماساژ داده تا زیر تخته ها صاف و موج آن گرفته شود چنانچه بنا به تشخیص استاد کار احتیاجی به خط کشی وبه فرم های مختلف داشته باید پس از اتمام نرمه کشی ذکر شده آماده خط کشی و شیار زنی شده است پس از خاتمه یافتن کل آستر ونرمه کشی تزیین رویه آن با مصالح ورنگهای مختلف امکان پذیر است.
پارکت سازی
برای ساخت پارکت های چوبی یک بنا ابتدا روی موزائیک ها ویابتو ن زیر پارکت را با دستگاه های کف ساب ساییده وکاملا صیقل می نماید ونیزلبه های موزائیک ها را همواره نموده سپس با خمیری نظیر خمیرهای شیمیایی یا چسبی یا سیمانی یک قشرروی موزاییک ها را ماستیک نمودن و سپس با شمشه فلزی خیلی دقیق خمیر را جا بجا کرده وشمشه را روی آنها گردانیده تا اطمینان حاصل شود زیر پارکت ها کاملا صاف شده۴۸ ساعت بعد روی خمیر خشک شده را صیقل داده و کاملاصاف می نمایند بعد پارکت های چوبی که به قالب های ۲۵ ×۲۵ سانتیمتر با تکه های دو و نیم سانتیمتر از چوب ملچ، ممرز و افرا ،گردو ، راش ، چنار و چوب فوفل و غیره تهی شده را با در نظرگرفتن راه چوب یعنی راه های راست و راه پود خلاف جهت یک دیگر در کارخانه نجاری و پارکت سازی به هم متصل گردیده وروی آن یک ورق کاغذ به طور موقت چسبانده آن را باچسبهای شیمیایی ویا گندمی روی کف می چسبانند برای اطمینان در چسبندگی کامل غلطک های سنگین را بر روی آن حرکت می دهند تا اطمینان حاصل شود پارکت کاملا بر روی زمین چسبیده است ۴۸ ساعت آن روی پارکت ها را به وسیله ماشین سمباده که قطر قرص آن بزرگ باشد ساییده وتمام قطعات را با هم یکنواخت و یک رو ویک سطح می نمایند. پس از تمیز کردن روی پارکت ها و
برداشتن گردو خاک ناشی از کار روی آنها را کاملا با ماستیکی ترکیب شده از خاک اره نرم از جنس و رنگ همان چوب و چسب سفید یا سرشوم هم رنگ تنظیم شده است تمام سطح پارکت ها را پوشانیده به طوریکه تا نیم میلیمتر روی پارکت ها ماستیک بماند ۴۴ ساعت بعد به وسیله ماشین سمباده که قرص آن بزرگ و از قطعات پارچه ی برخوردار باشدو نام این دستگاه پولیش قلمداد شده است با ماشین نام برده کاملا روی پارکت را صیقل داده تا اطمینان حاصل شود سطح پارکت ها کاملا یکنواخت و یک رنگ است .پس از برداشتن قشر روی آنها و نظافت سطح پارکت یک قشر سیلومات با تینر فوری ۴٫ محلول گشته آنرا به منظور پرکردن چشمه ها با دستگاه پیستوله روی پارکت می باشندپس از خشک شدن سیلر مجددا با ماستیک گفته شده لکه گیری کرده و دوباره روی آن را پولیش می نمایند تا تشخیص داده شود زبری و پرز چوب ها گرفته و چشمه های آن نیز از سیلر پر شده است . برای پاشیدن قشر آخر رنگ لازم است در اولین مرحله درب ها وپنجره ها را بسته نگهداشت و کلیه راه نفوذ گردو خاک را مسدود نموده و پس از نظافت کردن کامل موقع زیر رنگ کیلر را با تینر فوری محلول ودر پیستوله های سالم ریخته و از یک سر پارکت به طور نازک یک قشر نیم میلیمتری روی کار می پاشند پس از اتمام رنگ پاشی کل سطح برای ۲۴ ساعت درها را بسته نگهداشته سپس با دستگاه پولیش که دور قرص دایره آن از پارچه پوشیده شده باشد کل سطح پارکت را پولیش وصیقل داده تا تشخیص داده شود سطح پارکت ها کاملا نرم و رنگ شیشه ای روی آنرا گرفته است .
از این هنگام تا ۴۸ ساعت نباید روی پارکت ها عبور نمود وپس از ۴۸ ساعت کف ساختمان پارکت شده برای بهره برداری آماده است .
ایزولاسیون
برای ساخت بام ابتدا روی سقف بتونی را از هر گونه گچ تمیز کرده و نخست باید محل نصب ناودانها مشخص و پس از نصب نرده و یا دوره چینی با پوکه معدنی که یک نوع خاک سبک وزن است ویا از پوکه صنعتی که از ضایعات کارخانجات است را با مخلوط نمودن ۵ پیمانه پوکه و۱ پیمانه سیمان معمولی مخلوط با آب کروم بندیها انجام می پذپردو چنانچه پوکه در دسترس نبود میتوان از خرده های آجر یا خاک شن دار پرمی کنند . مهندس ناظر ساختمان مواظب است مقاومت را با احتساب به وزن مصالحی که برای شیب سازی مصرف می نماید قوی تر بگیرد .پس ازاتمام کروم بندی و در نظر گرفتن شیب آبروها وسط کروم ها را از همان پوکه وسیمان پر می نمایند و روی آن را با شمشه و ریسمان مسطح و کنترل می کنند بعد از آماده شدن پشت بام تا ۴۸ ساعت برای خود گیری سیمان مصرف شده آب پاشی لازم است .بعد از آماده شدن شیب سازی ایزالاسیون انجام می شود .
ایزولاسیون قیری
بهترین ایزولاسیون برای بام ها در این زمان مخصوصا وضع جوی ایزولاسیون گونی قیری می باشد .قیر را با حرارت لازم رقیق نموده و روی بام می مالندسپس گونی های سالم درجه یک را از پائین به بالا چسبانیده می شود .نصب این گونی ها از بالا به طرف ناودانها هدایت می شود .لایه گونی دوم خلاف جهت یعنی چنانچه لایه زیر طولی چسبانده شده باشد لایه رو عرضی انجام می گیرد وگونی ها مجددا با قیرآغشته می گردند و پس از کنترل کلیه درز ها وبندهای گونی ها در این هنگام آماده آسفالت ریزی یا موزائیک می باشد.
ایزوگام ورقی
ورق لاستیکی شکل به صورت لوله در بازار موجود است . پس از کنترل کلی و ریسمان کشی لوله ایزولاسیون را از یک سر روی بام می چسبانند سپس با چراغ حرارت دهنده درزها را با هم جوش می دهند و با خمیر روی بام را لکه گیری نموده تا امکان آزمایش آبگیری بام را میسر سازد .
آزمایش بام
برای اطمینان کامل در سلامت بام معمار می توانددهانه ناودانها را با گل رس ورزیده شده یا ملاتی دیگر گرفته و روی بام را به صورت استخر آب گذارده ۲۴ ساعت بعد اگر رطوبت به زیر سقف سرایت نکندایزولاسیون معتبر است .
تیرچه بلوک
برای اجراء سقف تیرچه بلوک ابتدا تیرچه های ساخته شده از میله گرد آجدار و زیر آن از فوندوله های سفال یا بتون است را به بالای ساختمان حمل می نمایند سپس زیر تیرچه ها به فاصله های حداکثر
۱۲۰سانتیمتر چوب کشی نموده و به وسیله شمعها فلزی یا چوبی بار سقف به زمین منتقل می شودسپس بلوکه های که از سفال یا سیمان و ماسه تهیه شده است در فاصله تیرچه ها چیده می شود و وسط دهانه را مقداری که نبایداز کل عرض دهانه کمتر باشد بالا گرفته این بالازدگی به منظور خستگی بتون سقف در نظر گرفته می شود و آن را در اصطلاح معماری چتر می گویند چتر فوق پس از چند سال خستگی بتون و تحمل فشار به صورت صاف در خواهد آمد در پایان آرماتور تقسیم فشار در جهت خلاف تیرچه روی بلوکه ها با فاصله حداقل ۴۰ سانتیمترنصب ورودی سقف را از بتون سالم پر می سازند تا موقعی که روی بلوکه ها بتون ریزی شود .هنگام بتون ریزی نیز ویبراتوربرای ارتعاش و دفع هوای بتون الزامی است و اگر نبود با قطعه چوبی به صورت تخماق به بتون ضربه می زنندتا هوای بتون خارج شود و نیز فشرده گردد. بتون نام برده تا ۱۲ روز نیاز به آب پاشی دارد و هنگامی که ترک های سطحی روی بتون دیده شود به وسیله دوغاب سیمان پر می شود ترک ها نیز به مقاومت سقف آسیبی نمی رساند .
سقفهای کاذب
سقف کاذب یعنی سقف دوم که در مقابل فشار ضعیف ساخته می شود و معمولا زیر طاق به وجود می آید زیرا کانال کشی ها لوله های برق و غیره از زیر سقف عبور می نماید به این منظور شاخه های فلزی از سقف به پائین ارتباط داده می شودبعد ازاتمام وکنترل کلیه کانالها لوله ها وغیره با آهن های سپری یا نبشی یک سقف کاذب زیر کانالها به وجود می آورندکه آنها نیز به نوبه خود به شاخه های پائین آمده متصل می گردد. پس از کنترل آهن کشی ها تورفلزی مخصوص بنام رابیز را با سیم های نرم آرماتور بندی به آهن کشی های سقف کاذب پیوسته می سازند در خاتمه روی آن را از یک قشر خاک و گچ به ضخامت حداقل یک سانتیمتر می پوشاننددر این صورت زیر سقف کاذب شمشه کاری می شود وسقف را برای سفید کاری و گچ بری آماده می سازند .
آگوستیک
برای ایجاد سقف آگوستیک یعنی طاق دوم ابتدا میله های فلزی را از سقف به پا ئین ارتباط می دهندو سپس چوب های که باید از چوب روسی پخته شده تهیه گردد و آنها را با اندازه مشخصی به زیرکانال ها با قطعات فلزی ارتباط می دهندچون اندازه تقریبی آگوستیک ها ۴۰ ×۴۰ سانتیمر می باشد پس فاصله چوب ها از وسط تا آکس به اندازه آگوستیک ها تقسیم می شودو برای انجام این کار از چوب ها ریسمان کشی شده که کاملا دقت در عمل لازم است پس از کنترل آگوستیک هاکه معمولاجنس آنهاازمقوا ،پلاستیک، یونولیت،پلاستوفوم وغیره است و دراشکال گوناگون سوراخدارویانقشه های برجسته تهیه شده را با میخ های سنجاقی بی کله زیر چوب ها نصب می نمایند.
اصطلاحات معماری
ترانشه ،پی کنی و شیار زنی دیوارها را ترانشه می گویند.
شالوده ،شفته ریزی و پر کردن زیردیوارها راشالوده می گو یند .
مثنی ،سنگ چینی وبالاآوردن کف از روی زمین را مثنی می گویند
ازاره ،دور پائین هر ساختمان چه در داخل وچه در خارج تا یک متری ازاره نامیده می شود .
درگا،به دربهای ورودی چوبی درگاه می گویند .
پاشنه ،لولا های زیر و بالای لنگه درب پاشنه نام دارد .
پکتفه ،قطعات آجریاخشت را برای یکنواخت کردن دیوار با ملاتی مناسب به دیوار می چسبانند و روی آن را یکنواخت میکنند را پکتفه می گویند .
اندود یاپلاستر، به ملاتی که روی دیوارها مخصوصا منابع مالیده می شود اندود یا پلاسترمی گویندکه ازسیمان وخاکه سنگ وماسه تهیه می شود.
آهک سیاه ،ملات مخلوط شده از آهک شکفته و خاکستر ولوئی گیاهی آبرا آهک سیاه می گویند که بجای ملات سیمانی در منابع استفاده می شود.
اسکوپ ، به قطعات فلزی که به پشت سنگ متصل می سازند وسنگ را به دیوار مربوط می کنند اسکوپ می گویند.
کروم ، به قطعه نشان گچی یا گلی ویا سیمانی که برای منظم نمودن اضلاع ودستور شمشه گیری گذارده وسر مرکز نما سازی دیوار وکف می باشد کروم می گویند .
ملات باتارد
از اختلاط آهک و سیمان وماسه ملاتی بدست می آیدکه ملات باتارد می گویند.مقاومت این ملات در صورتی که آجر آن کاملا شاداب وپس از انجام کار آب پاشی شده باشد بهترین ملات تشخیص داده شده است .برای تهیه ملات باتارد بهتر است تمام مواد متشکله را با هم مخلوط نموده و بعد آب به آن اضافه شود و پس از به هم زدن و اختلاط قابل استفاده است . آهک شکفته آن باید الک شود و درملات سیمان از زمان اختلاط تا ۳ ساعت قابل مصرف می باشد و پس از این زمان فاسد شده و قابل مصرف نیست ولی ملات باتارد تا ۵ ساعت خودگیرمی شودزیرا مواد آهنی و گچی داخل سیمان ازبین می رود ونقش ملات این است که بدون این که باعث تضعیف ساختمان شود فضاهای خالی را پر می کنددر ضمن سیمان بدون ماسه قابل مصرف نیست ولی وجودماسه برای خودگیری سیمان لازم است چون سیمان بدون شن وماسه خودگیری نخواهد شد چنانچه سیمان به تنهای استعمال گردد پس از ۲۴ ساعت به صورت ورقه ورقه در می آید و متلاشی می گرددپس سیمان وماسه در مصرف با هم لازم هستند .
نما سازی ساختمان و معماری
طراحی نمای ساختمان
نمای هر ساختمان در شكلدهی به مجموعه شهری كه در آن حضور دارد، موثر است. اگر به نمای یك ساختمان بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمانهای شهر توجه شود، همگونی نمای شهری در مجموع از بین میرود.
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شهرسازی و معماری، بررسی آماری نشان دهنده این موضوع است كه در هر سال 50 میلیون نفر به جمعیت شهر نشین كشورهای در حال توسعه اضافه میشود. در ایران نیز شهر نشینی طی دهههای گذشته با شتاب فزاینده ای گسترش یافته و همچنان این روند ادامه دارد.
رشد سریع جمعیت و گرایش مردم به شهر نشینی، تقاضای فزایندهای را برای تهیه مسكن به دنبال داشته كه این موضوع در پی خود مشكلات عدیده ای در زمینه توسعه شهری بوجود آورده است. ناتوانی در پاسخگویی مطلوب و مناسب به این مساله، وضعیت نا مطلوبی را به صورت بی مسكنی، بد مسكنی و تنگ مسكنی برای بسیاری از اقشار جامعه به همراه آورده است.
معماری شامل تمام محیط فیزیکی است که زندگی بشر را در بر میگیرد و تا زمانی که جزئی از دنیای متمدن بشمار میآییم، نمیتوانیم خود را از حیطهٔ آن خارج سازیم؛ زیرا که معماری عبارت از مجموعه اصلاحات و تغییراتی است که به اقتضای نیازهای انسان بر روی کرهٔ زمین ایجاد شدهاست که تنها صحراهای بی آب و علف از آن بی نصیب ماندهاند. ما نمیتوانیم تمام منافع خود را در زمینه معماری در اختیار گروه کوچکی از مردمان تحصیل کرده بگذاریم و آنها را مامور کنیم که برای ما جستجو کنند، کشف کنند، و محیطی را که ما باید در آن زندگی کنیم شکل دهند و بعد ما آن را ساخته و پرداخته تحویل بگیریم و سپس شگفتزده شویم که ویژگی و کارکرد آن چیست. برعکس این بر ماست که هر یک، به نوبه خود ترتیب صحیح بوجود آمدن مناظر سطح کره زمین را سرپرستی و دیدبانی کنیم و هر یک از ما باید از دستها و مغز خود، سهم خود را در این وظیفه ادا کند.
مسكن به عنوان یكی از نیازهای نخستین بشر، ابتدایی ترین سوالی بوده كه انسان سعی در یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است، اما همیشه در برنامه ریزیهای ملی به مسكن نه به عنوان محلی برای آسایش ساكنان در ابعاد عینی و ذهنی، بلكه به عنوان یك مشكل اقتصادی و فقط از این بعد بر خورد شده است.
سازندگان و تولیدكنندگان مسكن آزاد بهدلیل اینكه بهدنبال فروش سریع و بازگشت سرمایه خود هستند، سعی در هر چه بیشتر مطرح كردن خود در محله مسكونی و نمایشی متمایز از بنای خود دارند و به همین دلیل یكی از دلایل عمده ناهماهنگی نمای ساختمانها در سطح شهر هستند.
در رابطه با مسكن تعاونی شرایط بدتری وجود دارد. به دلیل وضعیت مالی ضعیف سازندگان و اینكه ساكنان و مالكان بهدنبال فروش ساختمان نیستند، بدون انجام عملیات پایانی نظیر نماسازی مورد استفاده قرار می گیرند و یا با كمترین هزینه و بدون طراحی نما، حجم و كالبد ساختمان رها میشود. البته در سالهای اخیر در شهر تهران هیچ ساختمانی بدون نماسازی نبوده است، لیكن این مساله در شهرستانها همچنان انجام میشود.
چگونه به موضوع نما در معماری بیندیشیم؟
نما در لغت نامه دهخدا به معنای صورت ظاهری هر چیزی، آنچه كه در معرض دید و برابر
چشم است، آنچه از بیرون سوی دیده می شود، منظره خارجی بنا و عمارت، قسمت خارجی ساختمان و نماسازی، فن روسازی ساختمان و ساختن نمای عمارت است.
در سالهای اخیر پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری، نما اهمیت دوباره ای یافته است. نما در عمل درون ساختمان را از بیرون و فضای خصوصی را از فضای عمومی جدا می كند. نما حاكی از موقعیت فرهنگی سازندگان ساختمان است و نشانگر میزان نظم طرح ساختمان، امكانات و ذوق تزیین و خانه آرایی طراح و مالك است. یك نما به مثابه معرفی وضعیت ساكنان ساختمان در بین عموم است. نما در واقع صورت ساختمان و بهترین بیان حالتی است كه فرد طراح یا مالك از خود در برابر بیرون دارد. نماهای داخل ساختمان بیشتر جنبه خصوصی دارند، لیكن نماهایی كه به سمت كوچه و بافت شهر باز میشوند، جنبه عمومی تر دارند.
بنابراین وجوه پشت و جلوی ساختمان از یك طرف دارای نمود اجتماعی و از طرف دیگر نمود مشخص ساكنان خود است بنابراین نمای هر ساختمان باید هم با فضای عمومی همبستگی داشته باشد و هم بتواند حجم داخلی ساختمان را بیان نماید.
هدف کلی معماری مدرن این است که برای انسان محل سکونتی جدید ایجاد کند. این سکونتگاه جدید باید نیاز به شناسایی را برآورده سازد و بدین ترتیب تجلی «رابطه دوستانه» جدید بین انسان و محیط زیست او باشد. لو کوربوزیه در سال ۱۹۲۳ نوشت: «مسئله خانه، مسئله عصر است.»، «تعادل اجتماع به این مسئله بستگی دارد. معماری، در این دوره نوسازی، نخستین وظیفهاش تجدید نظر در ارزشها و عناصر تشکیل دهنده خانهاست.»
میس ون دروهه درباره ی معماری می گوید: معماری زمانی آغاز میشود که شما دو آجر را با دقت پیش هم میگذارید. معماری چیزی جز تمنای زمان برای فضایی زنده متغیر و جدید نیست. درست است که معماری بر روی حقایق مسلم بنا گردیده است اما زمینه کار اساسی آن تسلط معانی است. معماری، اراده زمان است که به فضا تبدیل شده است.
نمای هر ساختمان موثر در مجموعه شهری است كه در آن حضور دارد و این تاثیر را در بدنه خیابانها یا میدانها كه در آن قرار گرفته است می گذارد. اگر به نمای ساختمان واحدی، بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمانها فكر شود، همگونی نمای شهری در كلیت از بین میرود.
تناقض بین جنبه شهری و بیان فردی نما در صورتی میتواند از بین رود كه ساختمان جزیی از شهر در نظر گرفته شود و ارتباطات آن با محیط اطراف چند جانبه باشد. نمای رو به كوچه و خیابان باید تابع عوامل همبستگی بین نماهای اطراف باشد. اما در عین حال بر اساس تركیبی از اجزا مختلف بر حسب عملكرد، ابعاد و مصالحشان شخصیت خاص خود را دارد.
نما در واقع یك سطح صاف و تخت نیست بلكه آن سطح انتقالی بین فضای داخل و خارج است كه با عقب نشستگی و پیش آمدگی، تراس و غیره با فضای داخل مسكن ارتباط پیدا میكند.
برای اینكه نمای ساختمان حریم خصوصی ساكنان خود را حفظ كند باید نسبت به خیابان بستهتر و محفوظتر باشد.
نمای ساختمان باید بهدنبال خلق یك كلیت هماهنگ بهوسیله تناسب خوب پنجره ها، بازشوهای در، سایبان و محدوده سقفها، سازه عمودی و افقی، مصالح، رنگ، عناصر تزیینی و... باشد. پنجرهها همواره با دیگر عناصر دیوار، سطوح باز و بسته، تیره وروشن، صاف و ناهموار را بوجود می آورند. به علت تكرار دوره ای پنجره ها، در ساختمانهای چند طبقه، نظم كاملی به چشم میخورد. اما گاه بهعلت افزایش نور در طبقات بالاتر كاهش داده میشود و این نظم آهنگ خود را از دست میدهد.
جداسازی عناصر افقی و عمودی تاثیر كلی در نما دارد. تناسبات عناصر ساختمان لازم است با كل ابعاد ساختمان مطابقت داشته باشد. برای مثال در ساختمانهای كوتاه عریض، ابعاد عرضی غالب خواهد بود. در ساختمانهای بلند عناصر باریك برتری خود رانشان میدهند. در و پنجره و نعل درگاهها تاثیر خاصی در نما میگذارند. ناودانها، سایه بانها، پیش آمدگیهای سقف و بالكنها ایجاد سایه های خاصی بر روی نما میكنند.
تفاوت سطح ها باید در نما مشخص باشد. برای مثال بین طبقه همكف، سایر طبقات و طبقه انتهایی باید یك تفاوت اساسی وجود داشته باشد. تركیب كلی نما در واقع نظم در این تفاوتها است.
عناصر اصلی نما مثل پنجره، در، سطوح و محدوده پایانی سقف و غیره در شكل، رنگ، و مصالحشان با یكدیگر اختلاف دارند. این عناصر معناهای متفاوتی دارند. مثلا نمیتوان بالا و پایین پنجره و در را با هم همردیف كرد. اگر ارتفاع این بازشوها یكسان نباشد می توان از ضرایب مشترك و یا رنگهای یكسان استفاده نمود. نسبتهای هندسی نقش تعیین كننده ای در هماهنگ سازی ظاهر نما دارند. میتوان پنجره ها را در گروههای كوچكتر تركیب شده كه شكل مشخصی را ایجاد میكنند دسته بندی كرد. نماها می توانند از نظر مصالح نیز با یكدیگر متفاوت باشند.
مصالح نما در رنگ، شكل، زبری و خشنی نما تاثیر می گذارد. مصالح بومی نشان میدهد كه نما مربوط به چه منطقه ای است.
تركیب پنجره ها، ایوانها، درها و بهطور كلی بازشوها، همچنین بافت و جنس نما و كمپوزسیون آن در هر عصر متفاوت است و در عین حال در یك تداوم شهری تغییر میكند. طراح میتواند نما را به عالیترین حد تركیب معماری برساند و یا آنرا تا حد یك سطح بدون طراحی و فكر رها كند.
در اعصار مختلف بازشوها به شكل مشابهی در سطح نما قرار میگیرند و تنوع در قرار گیری آنها تابع عوامل داخلی چون بزرگی ساختمان، عریض بودن آن و یا عوامل اقلیمی چون جهت قرارگیری و محل قرارگیری است. در پهنای دیوار نما تعبیه پنجره دو جداره، آفتابشكن، سایبان و ... نقش تنظیم كننده شرایط آب و هوایی فضاهای داخلی را خواهد داشت.
در دیوارهای باریك معاصر این عمل با جلو و عقب آمدن ساختمان انجام میشود. یكی از عوامل ضروری درهویت نما تعیین محدوده نما است. نمایی می تواند در طرح خود موفق باشد كه به این سوالها پاسخ گوید. محدوده عمودی جانبی ساختمان كجاست؟ خط پایانی افقی ساختمانی چگونه است و مرز ساختمان در آسمان به چه شكل است؟ انتهای ساختمان چگونه به پایان میرسد؟ گوشههای ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه ای دارد ارتباط نمای ساختمان فعلی با نمای همسایه چگونه به پایان می رسد؟ گوشه های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه دارد ارتباط نمای همسایه چگونه است و اگر در فضا قطع می شود این ارتباط چگونه است.
محدوده های افقی ساختمان عبارتند از نقطه اتصال به آسمان ( محدوده پایانی ساختمان) نقطه اتصال به زمین (محل نشستن ساختمان بر زمین) و پوشش ساختمان مثل بام و شیروانی. محدوده پایانی ساختمان باید معنای اتمام ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان باید مفهوم نشستن ساختمان بر زمین را برساند. طبقه همكف باید در محدوده قد افراد كشش لازم را بر عابر پیاده و بیننده ایجاد كند.
كنج یا گوشه نما در واقع محل برخورد دو نمای عمود بر هم است. كنج میتواند حالت عمود 90 درجه، نیم دایره یا سه وجهی را داشته باشد و هر كدام می تواند تاثیرات متفاوتی را در نما بگذارد. در یك میدان یا چهارراه هماهنگی كنجهای ساختمان هایی كه در چهار طرف آن قرار گرفته است می تواند در نمای شهری تاثیر زیبایی داشته باشد.
نمای ساختمان خالق نمای شهری است
نمای شهری از مجموعه نماهای مشرف به فضای عمومی بهدست می آید. این نماها از جهتی همگن و از جهتی ناهمگن هستند. میتوانند همگن باشند چون با استفاده از زبانی مشترك روی بدنه اجزا شهر اجرا می شوند و اما از آنجا كه هر كدام از این فضاها به كمك این زبان، مقاصد و نیازهای خود را بیان میكند، ناهمگن هستند. در شهرهای ما زبان مشتركی بین نماها وجود ندارد. نه فرهنگ مشتركی برای بیان دارند، نه مصالح یكسانی بهكار گرفته اند و نه سبك مشخصی را دنبال میكنند.
در واقع هر یك از نماها در شهر نشانه وضعیت اقتصادی و اجتماعی سازنده و نحوه تفكر و نگرش او به مسایل مختلف است.
نمای شهری در واقع تركیبی از اجزا متفاوت است كه بر اساس اتفاقاتی كه در خیابانها ومعابر میافتد شكل می گیرد.
این اجزا در صورت رعایت مسایلی كه پیش از این نیز به آن پرداخته شد میتوانند با یكدیگر نقاط اشتراك جالبی داشته باشند كه نمی توان وجود آنها را نفی كرد.
عناصر پراهمیت درنما
ورودی یكی از عناصر حایز اهمیت نما در ساختمان است كه محل و اهمیت طراحی آن به شكل مستقیم نمایانگر نقش و عملكرد ساختمان است. در ورودی نشانه گذر از فضای عمومی خارجی به فضای خصوصی داخلی و یكی از مهم ترین عناصری است كه میتوان به عنوان نشانه ساختمان از آن نام برد.
لیكن بهدلیل اهمیت اقتصادی كه سطوح ساخته شده داخلی برای سازندگان دارند، اغلب ورودیها به فضاهای كم اهمیتی تنزل یافته اند. سرمایه گذاران ساختمانی هم فقط به رعایت ضوابط ضروری طراحی ساختمان بسنده میكنند.
بیشترین مشكل زمانی است كه ورودی وسایل نقلیه به حیاط پاركینگ با ورودی خود ساختمان یكی شود. در این حالت فرد وارد شونده به ساختمان فقط یك راه باریك كنار دیوار برایش باقی میماند. گاه نیز ورودی یك ساختمان مسكونی بیش از حد پرتجمل است، بهنحوی كه عملكرد ساختمان را دگرگون میسازد. زمانی هم ورودی به یك بنای بزرگ تنها با روزنهای امكان پذیر میشود. تناسب ورودی و حجم ساختمان می تواند نقش مهمی در توجیه عملكرد و شكل ساختمان داشته باشد.
از آنجا كه طبقه همكف ساختمان قسمت اتصال به زمین یا كف پیاده رو است، به صورت قابل توجهی در معرض دید قرار میگیرد. طبقه همكف اهمیت ویژه ای در زندگی شهری دارد، به این علت كه عابران پیاده این قسمت را بهطور مستقیم میبینند. از این رو نمای این قسمت پر اهمیت است و مصالح مورد استفاده در این قسمت باید نسبت به بقیه ساختمان با دوامتر و مستحكم تر باشد تا عابر در نگاه به نمای ساختمان احساس ثبات كند. ساختمانهایی كه طبقه همكف آنها عملكرد تجاری دارد، بهدلیل تغییر دكوراسیون واحدهای تجاری دایما دستخوش دگرگونی میشوند. همین موضوع موجب میشود كه ساختمان مذكور شخصیت ثابت خود را از دست داده و دارای نمای شناخته شده ثابتی نباشد.
تراسها چشم اندازهای جدیدی نسبت به فضاهای بیرون برای ساختمان فراهم میآورند. بالكنها نباید حالت موقت و ناپایداری كه در بیننده تصور بهراحتی جدا شدن از بدنه ساختمان القا شود را داشته باشند.
لبه بام حد و مرز ساختمان و آسمان است و از نظر بصری بام انتهای نماست. بام پوستهای است كه بر سر ساختمان قرار دارد. بنابراین لبه بام نمیتواند بدون تفاوت با دیگر قسمت ها در آسمان رها شود.
صورت ظاهر ساختمان و آنچه كه در برابر دید عموم قرار دارد، در واقع پر اهمیت ترین قسمت ساختمان در برابر عابران و سایر افراد غیر استفاده كننده از ساختمان است. همانطور كه عنوان شد نمای ساختمانها، نمای شهری را ایجاد می كند، اما بهدلیل ضعف قوانین موظف كننده طراح و سازنده در این ارتباط، نمای ساختمان در كمترین اهمیت قرار گرفته است.
در بسیاری از شهر های بزرگ جهان، ضوابط و مقررات ویژهای در ارتباط با سیما و كالبد شهر وجود دارد و گروهی از برجستهترین افراد با تخصصهای مرتبط هنر زیبا سازی و زیبایی شناسی به كنترل طرح های بزرگ و كوچك معماری و شهری از نقطه نظر هماهنگی نمای بیرونی ساختمانها و محیط شهری یعنی از جنبه های رنگ، حجم، مصالح مناسب، فضای پر و خالی نما، رعایت اصول هماهنگی و تناسبات و... می پردازند.
آنچه برای علاقهمندان به این موضوع نگران كننده است، پاسخگویی با شتاب به نیازی كاملا محسوس است. در این ساخت و ساز پر شتاب نیاز به بررسی طرحهای ارایه شده توسط جمعی از صاحب نظران و مسوولان در مراكز تایید پروانههای ساختمانی ضروری به نظر میرسد. بررسی میدانی طرح ساختمانها با بناهای اطراف از لحاظ كیفیت طرح معماری، نمای ساختمان، تناسب حجم آن با ساختمانهای اطراف، زیبایی طرح و مصا لح مورد استفاده و... نیز گامی موثر در بالا بردن كیفیت نماهای شهری است. با در نظر گرفتن موارد ذكر شده و القا آن توسط شهرداری هر شهر، می توان شاهد ارتقا كیفیت شهرها و زیباسازی نمای شهرها بود.
از زمانی كه زیبایی ظاهری و آرامش، آسایش و ایمنی هر چه بیشتر محل زیست بشر و صد البته صرفه جویی در مصرف انرژی برای ساختمانها مد نظر قرار گرفت، ایجاد نماهای با مصالح و شیوه های اجرایی متفاوت و متنوع در دستور كار مالكان و سازندگان ساختمانها قرار گرفتهاست. البته از این نظر ایرانیان دارای سابقه طولانی و دیرینه در امر نما سازی برای ساختمانها هستند. و در طول تاریخ از گچبری و آهك بری برای نما سازی استفاده میكردهاند. نتیجه و حاصل كار هنرمندانه و در عین حال فنی و اصولی معماران و بناها و سازندگان ایرانی را میتوان در بناهای تاریخی مثل مساجد جامع بسیاری از شهرها از جمله شیراز، تبریز، اصفهان و بسیاری از عمارت ها، بقعه ها و مقبره ها و بسیاری دیگر از بناهای قدیمیو تاریخی در جای جای كشور، به عینه مشاهده كرد
دانستن اینكه در نظر گرفتن نما برای ساختمانها چه هدف یا اهدافی را دنبال میكند، و چه عواملی در نوع و شیوه اجرایی این قبیل نماها موثرند، لازم و ضروری است. اما نكتهای كه در اینجا و قبل از پرداختن به بحث اهداف و انواع نماها باید به آن اشاره شود، اینكه هر نوع نمایی كه با هر نوع مصالح ساختمانی و با هر هزینهای كه ساخته شود، باید به طور كاملاً صحیح و اصولی نگهداری شوند و در صورت آسیب دیدگی نما، برای اجتناب از صدمات جدی تر و در نهایت تخریب كلی نما و ساختمان و نیز به منظور حفظ و احیای منظره و جلوه ساختمان، باید قسمتهای آسیب دیده كاملاً مرمت و تعمیر شوند
نما سازی ساختمان
موارد زیر را میتوان بعنوان دلایل واهداف اصلی نما سازی در ساختمانها نام برد:
1-زیبا و دلپذیر شدن جلوه ظاهری و بیرونی ساختمان و در نهایت دورنما و منظره (View) مناسب و قابل قبولِ شهر یا محلی كه ساختمان در آن واقع شدهاست.
2-كاهش اتلاف انرژی در تمام فصول سال؛ چراكه نما در ساختمان نقش یك عایق حرارتی و برودتی را بازی میكند، كه هم از هدر روی انرژی تولیدی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی ساختمان ممانعت میكند و هم میتواند بر حسب جنس، رنگ و میزان سطحی كه دارد، باعث دفع و انعكاس گرما در فصل تابستان خصوصاً در مناطق گرمسیری شود، وعكس همین عملكرد را در فصل زمستان برای جذب انرژی خورشیدی و گرم شدن ساختمانها درمناطق سرد سیری ایفا نماید.
3-نمای ساختمان بعنوان عایق صوتی ایدهال و مناسب؛ كاملاً واضح و روشن است كه نمای ساختمان نقش بسیار مهمیدر كاهش ورود میزان آلودگی های صوتی و صداهای آزاردهنده محیط بیرون به فضای داخلی ساختمانهای اداری و مسكونی و ... است. كه این مساله در ابر شهرهای با آلودگی های بالای صوتی بیشتر نمود پیدا میكند. در ساخت و سازهای عصر حاضر، این عایقكاری صوتی با استفاده از نماهای شیشهای و با بكار گیری شیشه های چند لایه كه مابین آنها با گازهایی مثل آرگون پرشده یا خلاء میباشد، به نتایج بهتری (هم بهرهگیری از نور بیرون برای تامین روشنایی داخل ساختمان و هم ممانعت از ورود صداهای ناهنجار بهداخل) با بازده بالاتری رسیدهاست. نماهای با جنس سنگ، بتن و آجر نیز عایقهای خوبی از نظر صوتی هستند.
4-كمك به افزایش دوام و پایداری ساختمانها در برابر شرایط نا مساعد جوی و محیطی (زلزله، باد، باران اسیدی و رطوبتهای خورنده، یخبندان، گازهای اسیدی موجود در هوای آلوده شهرهای بزرگ، پرتوهای مضر خورشید مثل اشعه ماورائ بنفش، گرد و خاكها و دوده های حاوی مواد شیمیایی) و در نتیجه افزایش عمر مفید ساختمان.
نما سازی ساختمان
همانطور كه همه ما میدانیم از مصالح مختلف مثل آجر، سنگ، بتن، شیشه و ... برای ایجاد نمای ساختمانها استفاده میشود. كه در این مجال به بیان خصوصیات و ضوابط كلی لازم الرعایه در این قبیل نماها میپردازیم.
نماسازی شیشهای: استفاده از شیشه دارای قدمتی در حدود 6500 سال است. اولین بار در حدود 3500 سال پیش مصریان از شیشه برای ساخت ظروف استفاده كردند. بر اساس شواهد تاریخی، در قرن ششم میلادی برای نخستین بار در كلیسایی در قسطنطنیه از شیشه بعنوان یك مصالح ساختمانی استفاده شد. قصر كریستال لندن اولین ساختمان شیشهای بود كه در سال 1851 احداث شد. البته در ابتدای امر استفاده از شیشه در كارهای ساختمانی با استقبال چندانی ربرو نشد، ولی با گذر زمان و با پیشرفتهای چشمگیری كه در كار تولید انواع شیشه ها، از جمله شیشه های نشكن، دو یا چند جداره عایق صدا و حرارت، شیشه های رفلكسی و ... بوجود آمد، هر روز به میزان استفاده از اقسام مختلف شیشه بعنوان یك مصالح ساختمانی بسیار زیبا، عایق و در عین حال با صرفه اقتصادی افزوده میشود. علاوه بر مزایای فوق یكی دیگر از محاسن عمده استفاده از شیشه در ساختمان، فراهم شدن امكان دید وسیع و روشنایی كافی برای ساكنان است كه در صورت استفاده از انواع خاص آن این دید میتواند فقط از داخل به خارج باشد و نوری هم كه وارد فضای داخل میشود، عاری از هر گونه اشعه مضر خورشید باشد، چراكه تقریباً تمام اشعه های زیان آور آفتاب در برخورد با سطح شیشه ها، بازتاب پیدا كرده و نوری كه از شیشه عبور میكند، هیچگونه ضرری برای اشخاص یا اشیائ منزل ندارد.
نما سازی به روش اندود كاری و با استفاده از ملاتها: در این شیوه بر حسب شرایط جوی و محیطی منطقه، جنس مصالح سطح زیر كار از نظر میزان جذب آب و رطوبت و میزان مقاومت و چسبندگی و ... از ملاتهای سیمانی، گچی، گلی، آهكی ویا تركیبی از آنها استفاده میشود. بعنوان مثال از نظر مقاومت ملاتهای سیمانی دارای بیشترین مقاومت و ملاتهای گلی و گچی به ترتیب دارای كمترین مقاومت هستند. بنابراین در صورت نیاز به یك نمای با مقاومت بالا، هیچگاه نمیتوان از ملاتهای گچی یا گلی استفاده كرد. اما بر عكس شكل پذیری و گیرش نماهای گچی بیشتر و سریعتر از انواع سیمانی است.
نما سازی با استفاده از روكشهای خارجی: از دیگر متدهای نما سازی بكارگیری روكشهای خارجی مثل رنگهای لعابی، سنتی و ذیگر انواع رنگها و نیز استفاده از انواع روكشهای ساخته شده با مواد رزینی مثل رزینهای اكریلیك، الكید، پلی استر، فنولیك، نیتروسلولز و ... است.
عوامل موثر در نما سازی ساختمانهای مدرن:
-نحوه و میزان دسترسی سازندگان و مالكان ساختمانها به مصالح ساختمانی.
-نوع و شیوه اجرایی كه در احداث ساختمان بكار گرفته میشود.
-نوع كاربری ساختمان یا فضای مورد نظر (اداری ، مسكونی ، آموزشی و ...).
-شرایط و وضعیت محل یا منطقه احداث ساختمان(آب و هوا، میزان رطوبت، زمین شناختی و ...).
-مسایل اقتصادی از نظر میزان بودجه و اعتبار اختصاص یافته برای احداث سازه مورد نظر (در پروژه های د-و-ل-تی) و میزان توان مالی افراد در ساخت منازل شخصی.
-رعایت اصول زیبایی شهری یا روستایی و مد نظر قرار دادن هماهنگی ظاهری و نمایی ساختمان با سازه و ساختمانهای مجاور.
-جهت وزش بادهای زمستانی و نیز جهت و نحوه تابش آفتاب بر سطح نما.
-و درنهایت گسترش علم و فناوری ارتباطات، برای بهره گیری از وسایل وتجهیزات مدرن و مصالح نوین و نیز ایده گرفتن از نماسازی سایر كشورهای دارای سبكهای خاص و پیشرفته در معماری ساختمان، البته متناسب با شرایط محیطی و اقلیمیمنطقه مشابه در كشور.
نكاتی كه در نماسازی ساختمانهای با نمای سنگی، آجری، بتنی، شیشهای و ... باید رعایت كرد:
-تمیز كردن سطح زیرین نما قبل از نما كاری طوریكه از هر نوع آلودگی (گردو خاك، شوره زدگی، دوده گرفتگی، زنگ فلزات، باقی مانده های مصالح سطح زیرین و ...) كاملاً پاك شود.
-در صورت استفاده از نماهای آجری، برای جلوگیری از جذب آب ملات توسط آجرهای نما، زنجاب كردن آجرها و نیز بكارگیری ملات با نسبت آب و سیمان و ماسه و آهك مناسب با قدرت چسبندگی و مقاومت مناسب. در این نوع نما، چیدن آجرها بصورت كله وراسته برای مشاركت آجرهای نما در باربری سازه و همچنین به منظور پیوستگی آجر نما با آجرهای پشت ِكار لازم است. البته نباید فراموش كرد كه انجام نماهای آجری باید در شرایط محیطی مناسب و با دما و میزان رطوبت استاندارد و بدون یخبندان صورت گیرد. ذكر این نكته هم لازم است كه آجر مصرفی در نمای ساختمان با آجرهایی كه در دیوارهای تیغهای یا باربر مصرف میشوند متفاوتند. علاوه بر این، این آجرها باید فاقد هرگونه ترك خوردگی، شوره زدگی و آلودگی های شیمیایی باشند و البته بایستی در برابر شرایط نامساعد محیطی از جمله یخبندان های شدید مقاومت بالایی داشته باشند.
-استفاده از سیمانهای ضد سولفات در نماهای بتنی، سیمانی و آجری برای مقابله با حمله سولفاتها و جلوگیری از آسیب دیدگی و تخریب نما و در كل تمام ساختمان لازم است.
-نصب آبچكانها و قرنیزهای شیبدار ( شیب به داخل) برای ممانعت از نفوذ آب و رطوبت بداخل ساختمان.
-اجرای همزمان و هماهنگ دیوار چینی در نما در تمام ارتفاع ساختمان و لابند كردن آجرها.
-بند كشی صحیح و اصولی با ملات ریزدانه و پرمایهء مناسب و متراكم برای زیبایی بیشتر و نیز ممانعت از نفوذ آب و رطوبت بداخل دیوارنما و دیوار زیرین.
-استفاده از سنگهای نمای پردوام و با مقاومت بالا در برابر یخ زدگی و شرایط نا مساعد جوی و محیطی ( نور خورشید، آب و رطوبت )، با بافت و شكل مطلوب، بدون ترك خوردگی و خلل و فرج و مهمتر اینكه از نظر قیمت دارای صرفه اقتصادی باشد.
-در صورت بكار گیری سنگهای رودخانهای و سنگهای ضخیم در نماهای سنگی باید تا گرفتن كامل ملات از قالبهای مناسب استفاده كرد.
-در صورت استفاده از سنگهای پلاك بایستی از این سنگها در برابر رطوبت یخبندان مراقبت نمود و مواد زاید را از سطح این سنگها پاك كرده و با استفاده از یكی از روشهای زیر سنگها را كاملاً به سطح زیرین محكم كرد: لقمه گذاری، پیچ و رولپلاك كردن، نصب سیم و اسكوپ یا قلاب برای اتصال بهتر و محكمتر.
-در نماهای بتنی، سیمانی كه در تهیه این نوع بتنها مورد استفاده قرار میگیرد باید، در برابر حملات مواد شیمیایی و نیز تغییرات درجه حرارت و رطوبت دارای سرعت كسب مقاومت بالایی باشد. در تابستان باید از سیمان با گرمای هیدراته پایین و در زمستان بر عكس باید از سیمان با گرمای هیدراتاسیون بالا استفاده كرد. لازم به ذكر است كه اختلاط بتن و حمل ونقل، قالب بندی، ریختن وتراكم آن نیز باید بطور كاملاً صحیح و اصولی و در شرایط محیطی مناسب و ایدهال هم از نظر دما و هم از نظر میزان رطوبت انجام شود.
-سنگدانه های و به طور كلی مواد اولیه مصرفی در تهیه مصالح و تركیبات لازم برای كار نماسازی باید تمیز و عاری ازهر گونه نا خالصی اعم از خاك، گل و لای، ناخالصیهای معدنی و مواد زاید بوده و در عین حال دارای مقاومت بالا و شكل و بافت مطلوب و مناسب باشند. البته آب مصرفی در بتنها و ملاتها نیز باید عاری از انواع ناخالصی ها باشد (مثل آب آشامیدنی یا آبهای كاملاً تصفیه شده).
-رنگ آمیزی مجدد ساختمان در مواقع لزوم؛ چراكه چند سال پس از ساخت ساختمان، تحت تاثیر شرایط جوی و محیطی رنگ ساختمان دچار تغییرات فیزیكی و شیمیایی شده و كیفیت و حالت مطلوب اولیه خود را ازدست داده و نیاز به بازسازی (رنگ آمیزی مجدد) دارد.
-آماده سازی سطح زیر كار برای نما سازی: بسته به نمایی كه قرار است استفاده شود سطح زیر كار باید قبل از احداث نما، بند كشی، كرم بندی، شمشه گیری، خراشیده یا آجدار شود و یا در صورت نیاز توری سیمیویا توری مرغی نصب شود و سطح آن هموار و شاید هم ناهموار شود( برای اتصال بهتر نما و سطح زیر كار)، تمیز كردن و پاك كردن سطح زیرین از هر گونه آلودگی مثل لكه ها، اضافه ها و باقی مانده مصالح، دوده ها و گرد و خاك و ... امری كاملاً ضروریست. و در صورت وجود خرابی و نقصان در سطح زیر كار باید آسیب دیدگی های آن به طور كامل بر طرف شود و بعد كار نما سازی روی آن صورت گیرد زیرا در غیر این صورت این خرابیها به مرور زمان به نما هم منتقل شده و باعث آسیب دیدگی آن میشود.
-در صورت نیاز استفاده از عایقهای رطوبتی و حرارتی در نما و ممانعت از نوسانات شدید دمایی در مصالح نما خصوصاً در زمان گیرش آنها امری كاملاً اجباری است.
-رنگ آمیزی و ضد زنگ كردن شبكه های فلزی كه در ماتریسها و ملاتهای سیمانی یا آهكی و یا گلی قرار میگیرند، ضروری است.
-كاستن از فاصله زمانی و مكانی بین ساخت بتن و ریختن آن در قالب مورد نظر و متراكم كردن آن در نماهای بتنی لازم است.
-بتن ریزی در میزان رطوبت و دمای مناسب محیطی؛ بهترین دما برای بتن ریزی بین 20 تا 40 درجه سانتی گراد است، كه این نوسان دما بستگی به دمای محیط موقع بتن ریزی دارد.
-باید سعی شود كه دمای آب مصرفی برای ساخت بتن یا ملاتها، در مراحل مختلف یكنواخت باشد.
-همواره باید این نكته را مد نظر داشت كه علل خرابی نماهای سنگی (سنگهای بادبر، مكعبی، لایهای، رودخانهای، سنگ پلاك (لوحه سنگ)، چند وجهیهای منظم و نا منظم و ...) یكی از عوامل زیر است: نصب كردن ناصحیح سنگهای نما - استفاده از مصالح غیر استاندارد - اتصال و پیوستگی نا مناسب بین سنگهای نما و سطح زیر كار. پس باید سعی شود كه هیچكدام از كارهای غیر اصولی فوق انجام نگیرد كه هم نما و هم مجموعه ساختمان دچار نقصان و خسارت جزیی یا كلی شوند. نا گفته نماند كه نم و رطوبت یكی از دلایل پیوستگی ناقص بین سنگهای نما و سطح زیر كار است، بنابراین خشك نگه داشتن سطح تماس این دو چه در زمان اجرا و چه بعد از آن كاملاً ضروری است.
-در نما سازی های آجری بند كشی بین ردیفها به دو دلیل زیر باید به طرز كاملاً صحیح انجام شود: زیبایی هر چه بیشتر نمای ساختمان - ممانعت از نفوذ آب، رطوبت، تغییرات یكباره و شدید دما، بخارت و گازهای مخرب، و اسیدی موجود در هوای محیط بداخل سیستمهای پوششی محافظ و جدا كننده ساختمان خصوصاً دیوارها.
آخرین پژوهش هادرتعمیرونگهداری ساختمان
شناسنامه :
به منظور حفظ و نگهداري ساختمان و بالا بردن عمر مفيد تهيه مي شود و وجود شناسنامه سبب اجراي اصولي و صرف هزينه كمتر در زماني مشخص خواهد شد.
مقاومت زمين :
در اجراي ساختمان بسيار مهم است و قبل از شروع يك طرح بايد مقاومت زمين زير پي مشخص شود تا بر مبناي آن محل ستونها و ديوارهاو در مجموع طرح را به وجد آورد .
مشخصات ويژه مصالح :
ساخت بناي مقاوم به دو عامل بستگي دارد .
1- مصالح مرغوب و مقاوم
2- اجراي صحيص و فني
مثلا در استان بوشهرآجري كه از خاك شور و نمكي تهيه مي شود در اثر رطوبت ورقه ورقه شده و وزون خاك به علت وجود فراوان نمك سنگين مي شود و كار كرد با آن بسيار دشوار است بنايرن مشخص بودن نوع مصالح استفاده شده در شناسنامه هر پروژه الزامي است و در زمان تعميرات يا پيشگيري لازم مي توان از آنها استفاده لازم كرد .
محل دقيق چاه فاضلاب :
در نقشه هاي اجرايي در نقشه زير زمين يا محوطه سازي يا سايت پلان بايد محل چاه فاضلاب مشخص باشد زيرا در اثر پر شدن چاه قابليت آبكش خود را از دست مي دهد و در چنين مواردي اگر جاي چاه مشخص باشد مي توان در پوش آن را برداشت و آن را تخليه نمود در غير اين صورت در اثر پر شدن چاه كشش فضولات انجام نمي شود بنابرين باعث بالا آمدن آب شده و سبب خيس شدن و سست شدن ديوارها چاه شده ودر نتيجه فشارهاي وارد از طرف ساختمان ممكن است چاه دچار ريزش شود .
نقشه هاي تاسيساتي و برق :
جزء نقشه هاي هستند كه وجود آن در شناسنامه ساختمان الزامي است كه شامل وضعيت لوله هاي آب رساني لوله هاي فاضلاب دستگاه هاي گرم كننده و سرد كننده ، سيم كشي ها ، كانال ها و غيره
سطح آبهاي زير زميني :
به طور كلي شناسايي آبهاي سطحي و زير زميني جزء مسائلي است كه در هنگام ساختمان سازي بايد توجه شود زيرا نفوذ رطوبت از كف ساختمان به علت نوع خاك يا زمستانهاي طولاني يا بارندگي هاي زياد ساختمانها را تحديد مي كند كه با شناسايي آنها از ساختمان در برابر رطوبت محافظت كرد .
وضعيت جغرافيايي منطقه :
آب ، باد ، باران ، آفتاب نوع زمين ، براي ساخت بنا در هر اقليم از مصالح خاصي استفاده شود و نحوه اجرا به موقعيت جغرافيايي آن منطقه بستگي دارد .
دماي محيط در زمان اجرا :
يكي از عواملي كه در اجراي ساختمان بسيار مهم است در ساختمانهايي كه ساخت آنها بيش از 6 ماه طول مي كشد دماي محيط است .
1- اسكلت و استخوان بندي ساختمان در فصلهاي گرم سال انجام شود .
2- كارهاي نازك كاري و تزئينات بنا با رعايت يخ نزدن در فصل هاي ديگر مي تواند انجالم شود
نشست پي در اثر سستي خاك :
سطح تراززير پي معمولا ناهمواريهايي وجود دارد كه براي ساخت ساختمان بايد آنها را يكنواخت كنيم در صورتي كه سطح زير پي از خاك نرم باشد بايد آن را تاسطح سخت پي بكنيم در اين صورت چاله هايي ايجاد مي شود كه براي استفاده از آن براي ساخت پي بايد لاشه چيني را انجام دهيم . هم سطح كردن زير پي ساختمان باعث مي شود كه در برابر لرزش يك پارچگي خود را حفظ كند و عمل رانش ايجاد نشود . لازم به تذكر است كه پي هايي كه با مقطع مثلثي اجرا مي شوند در مقابل حركات زمين تحريك دارند و براي رفع اين مشكل بايد پي سازي به صورت پله اي انجام شود .
نشست خفيف ستون بر اثر نشست فونداسيون :
عوامل نشست ستون عبارتند از :
1- رطوبت : كه براثر چكه كردن از لوله هاي آب وفاضلاب و نفوذ از كانال يا چاه آب خاك زير پي دچار رطوبت مي شود و خاك اطراف پي متورم مي شود در اپر نرم بودن خاك مكش آب يارطوبت خاك زير فونداسيون فشرده شده و پي دچار نشست مي شود .
2- اثر نيروهاي اضافه : چنانچه بر روي ديوار قديمي بارگذاري شود نيروي فشار بر سطح پي زياد مي گردد در نتيجه سبب نشست پي مي گردد . باز شدن ديوار غير باربر در اثر نشست ستون در اثر نشست پي تيرچه اي كه يا در جان پل جوش شده است يا از روي پل عبور مي كند در اين وضعيت نيروي وارده از سقف به پل وارد مي شود و ديوار غير باربر فقط وزن خود را تحمل مي كند چنانچه به واسطه نفوذ آب ، آب به پي ديوار نفوذ كند امكان نشست ديوار پيش مي آيد پس از قطع شدن آب و خشك شدن سطح خاك نشست متوقف مي شود در اين صورت ديوار غير بار بر كه با ديوار جانبي در گير شده نشست در گوشه ها كمتر رخ مي دهد اما در قسمتهاي مياني ديوار به شكل منحني خالي مي گردد در نتيجه باعث باز شدن درز عميقي در سطح زير طاق و پيدايش ترك هايي در ديوارها مي گردد براي تعمير آن :
1- سطوح ترك را كاملا باز مي كنيم .
2- آب را به صورت پودري داخل آن مي پاشيم .
3- ملات گچ دستي را به صورت شلاقي در بين درز مي كوبيم تا ملات به سرعت در اعماق ترك بنشيند .
4- در جايي كه ارتفاع آن به اندازه آجر باشد آجر مي گذاريم تا پر شود .
ابتدا سطح زير كار را كفكش مي كنند تا بين گچ خلل و فرج پيوند به وجود آيد چناچه سطح سفيد كاري در اثر عواملي مانند رطوبت طبله كند بايستي تراشيده شود و سپس گچ را با ضخامت 1 سانتي متر به وسيله ماله از پايين به بالا يا بلعكس بر روي سطح مي كشيم . در موقع سفيد كاري خلل و فرجهاي بر سطح گچ به وجود مي آيد كه اين مشكل را باكشته كردن گچ و كشيدن بر روي سطح توسط ماله به قطر 5/1 - 1 را حل مي كنيم .
فرو كش كردن بنا بر اثر پي سازي غير اصولي :
1- شناسايي زمين : كه اگر زمين مورد استفاده از نوع سست باشد در اثر فشارهاي وارده به بنا نشست مي كند و ساختمان دچار ترك مي شود .
2- مكانيك خاك : آزمايشاتي در مورد خاك .
نشست پي در اثر به وجود آمدن چاهك :
به علت نرمي خاك وجود رطوبت و عوامل ديگر حفره هايي در سطح زير پي به وجود مي آيد اگر حجم حفره ها كم باشد مي توان ار آن صرف نظر كرد اما در بعضي مواقع ايجاد حفره هاي مثل چاهك باعث نشست پي مي شود و در نتيجه ديوار روي پي را درون خود مي كشد .
تعمير آن : ابتدا چاهك را پر كرده پي سازي را انجام داده و سپس ديوار را تعمير مي كنيم .
شمع زني : براي اينكه ستونها در زير سقف نگه داري شوند از شمع زني استفاده مي گردد شمع ها بر روي تراورز(تخته) قرار داده با ميخ به شمع متصل مي كنند و سپس در جايي كه خطر ريزش دارد قرار مي دهند تنگ بستن در جايي كه قسمتي از پشت ديوارفضاي خارجي وجود داشته باشد براي جلوگيري از حركت ديوار و رانش آن ستونهايي تحت زاويه 45 درجه به پشت ديوار تكيه مي زنند معمولا پاي آن را بلوك سيماني نصب مي كنند و در انتهاي تنگ به ديوار يك تخته نصب مي كنند تا طول نگه دارنده در پشت ديوار زياد شود .
نگهداري ساختمان همجوار توسط دستك بتوني :
در ساختمانهايي كه زمين سست باشد براي اينكه رانش ساختمان و فروريزي و تخريب آن جلوگيري كنيد از دستك بتني استفاده مي كنيم .
1- پشت ديوار هم جوار را تنگ بندي مي كنيم و سپس به روش دستي يعني بدون استفاده از وسايل مكانيكي عمل گود برداري را انجام مي دهيم .
2- در عمق حدود 2 متر عمل گودبرداري را متوقف مي كنيم و شروع به كانال زني مي كنيم . دستك زني عبارت است از ميلگرد گذاري جهت كانال .
3- بتن ريزي درون كانال .
4- بعد از اينكه دستك قبلي اجرا شد فاصله بعدي به 5/2- 2 در سطح تراز قبلي حفر مي كنيم سپس مانند قبل ميلگرد گذاري مي كنيم .
باز شدن چاه يا قنات زير پي :
چناچه پي ساختمان روي چاه هاي كهنه شود يا افت ناشي از از نشست ساختمان ريزش كند در اين صورت خسارت زيادي به وجود خواهد آمد .
مصالح فرو ريخته در چاه را تخليه مي كنيم ولي قبل از آن براي اطمينان از فرو ريختن سقف شمع بندي را انجام مي دهيم سپس چاه را تخليه مي كنيم اگر خاك اطراف چاه از نوع نرم باشد با دستك زني و شمع زني در ديواره چاه از ريختن آن جلوگيري مي كنيم و اگر ريزش چاه خاك ناچيز باشد از ريزش آن جلوگيري مي كنيم و يا از كول گذاري استفاده مي كنيم يك حلقه هاي بتني هستند با عرض حداقل 20 سانتي متر درون چاه گذاشته مي شود قسمت پشت آنهارا با شفته آهكي يا بتن پر مي كنيم و سپس كول بعدي را روي آن قرار مي دهند چنانچه لازم باشد كول گذاري در عمق بيشتري انجام شود قطر كول ها كم مي شود در صورتي كه احتمال نشست كول ها وجود داشته باشد زير آنها بلوك سيماني قرار مي دهيم و يك كول روي كول ها ديگر قرار مي دهيم.
شفته ريزي :
چناچه خاك كف چاه نرم باشد مجبوريم تا رسيدن به خاك مناسب كنيم كه با هزينه و اتلاف وقت همراه مي باشد . براي جلوگير از اين كار از روش دستك زني استفاده مي كنيم وسپس داخل دستكها را باشفته پر مي كنيم و بين شفته را با مصالح مقاوم پر مي كنيم اصولي ترين را اين است كه شفته را لايه لايه بريزيم زيرا شفته ريزي به طور مرحله اي باشد تا ليه ها خشك شود .
ساختن پي روي قوس آجري :
با ملات سيماني روي چاه را مي پوشانيم و سپس توسط آجر و ملات ماسه سيمان روي آن قوس مي ريزيم اطراف قوس را با آجر شانه سازي مي كنيم و سپس سطح روي قوس را تخت نموده و بتن مگر مي ريزيم با آجر قالبي مي سازند تا بتوانند در آن آرماتور كرده و پي را بنا نمايند .
پيشگيري از رطوبت بالا رونده به شكل سيستماتيك :
اين روش هزينه و وقت كمتري را ميخواهد . نحوه اجرا به اين شكل است كه رجهاي پايين ديوار را به طور سرتاسري مي تراشند سپس سطح را جارو مي نمايند در ديوارهاي بار بر طول برش سر تاسري 5/1 متر است گوشه ديوار را با قلم و چكش خالي مي كنند و سپس ديوار بريده شده را به وسيله فشار هوا از گرد و غبار پاك مي كنند آب را با فشار به اين جداره مي پاشند و از ورقه هاي ايزو گام فشرده استفاده نموده و ديوار را عايق كاري مي كنند .
پيشگيري از رطوبت بالا رونده :
چنانچه ديوار به علل مختلف دچار رطوبت شود سبب اشكالات ظاهري مانند سفيدك زدن شوره زدن پوسته كردن و ورقه شدن و طبله كردن اندود مي شود كه به علت خالي شدن پاي ديوار و هم از نظر بهداشتي عوارض ناگواري را به وجود مي آورد در شرايطي كه پي شفته اي داشته باشيم در اثر رطوبت حالت خميري پيدا مي كند كه به مرور زمان باعث نشست ساختمان مي شود .
راه جلوگيري : 1- حد بين ملات و موزايك را قير اندود مي كنيم .
2- پاي ديوار را به اندازه 60-50 سانتي متر به طور سرتا سري به شكل كانال خالي مي كنيم و سپس كرسي چيني انجام مي دهيم روي كرسي عايق نموده تا جلوي رطوبت گرفته شود رج نهايي را با ملات بسيار نرم و مقاوم به صورت قوته ور انجام مي دهيم تا ديوار دچار نشست نگردد . براي بستن زير ديوار با ملات يا بتن آن قسمت را مي بنديم . عرض كانال ها 2/1 متر است . پس از اجراي عايق كاري قسمت خالي شده را با سنگ پر مي كنيم و سپس روي آن را با ملات ريخته و موزاييك فرش مي كنند بعد ازاجراي كف سازي ديوار را سفيد كاري مي كنيم .
زهكشي اطراف ساختمان :
چناچه نفوذ آب و رطوبت به حدي باشد كه كه اجراي كانال موثر واقع نگردد اقدام به زه كشي مي كنيم . به اين شكل كه با رعايت فاصله اي به اندازهي 5/1 متر اطراف ساختمان كانال حفر مي كنيم ارتفاع كانال بايد پايين تر از سطح تراز زير پي باشد سپس اگر كف سازي بتني باشد به صورت شيب دار از دو طرف كانال حفر مي كنيم سرعت شيب براي كشش آب بايد به نحوي باشد كه آب از درون كانالها به درون چاه سرازي گردد سپس چاه ها را طوقه چيني كرده و در پوش مي گذاريم . عمل زه كشي توسط سفالها و سنگ هاي سطح كانال انجام مي شود .
تشخيص رطوبت :
1- براثر رطوبت سطح زير فرشها كپك مي زند .
2- در اثر رطوبت در زمستان بوي نم به مشام مي رسد .
3- در صورت ازدياد نفوذ رطوبت كف خيس مي گردد كه حتي از روي فرش هم احساس مي شود .
4- در مواردي شبنم روي ديوار مي تواند نشان دهنده رطوبت باشد .
روش پيشگيري :
1- موزاييك فرش ها را بايد با رعايت اصول بر مي داريم .
2- خاك كف را به اندازه 60-50 سانتي متر بر مي داريم .
3- اين قسمت را چند روزي در معرض كوران هوا قرار مي دهيم تا خشك شود .
عمل بلوكاژ:
چناچه رطوبت به حدي باشد كه بتوان با بلوكاژ رطوبت را مهار كرد اين عمل را انجام ميدهيم سپس سطح را تسطيح نموده و موزاييك مي كنيم . چناچه رطوبت به حدي باشد كه فضاي بين سنگها رطوبت را به بالا هدايت كند به دو روش عمل مي كنيم .
1- پس از بلوكاژ سطح روي آن را غلطك مي زنيم و سپس به اندازه 4 سانتي متر بتن سبك مي كشيم سپس سطح را پودر سيمان مي پاشيم و بعد از سيقلي نمودن سطح آن را قير اندود مي كنيم .
2- مي توانيم بلوكاژ نكنيم اما از بتن معمولي به ضخامت 10-7 سانتي متر استفاده كنيم و سپس دو لايه قير اندود انجام دهيم بعد از استفاده ماسه بادي موزاييك فرش را انجام مي دهيم اگر به جاي بلوكاژ از بتن استفاده كرديم بايد سطح زير را غلطك زده تا خاك متورم شود .
علت نفوذ رطوبت به كف خواب پشت بام :
1- نشست احتمالي باعث باز شدن لايه هاي زيرين مي شمود سپس آب در آنها اثر مي كند و باعث به وجود آمدن رطوبت در ناحيه ناوداني مي شود .
2- آسفالت پشت بام به علت تماس با هواي آزاد و اثرات جوي فرسوده مي شود به همين علت هر چند سال يك بار بايد آن را تعمير كرد .
3- ضربه وارد كردن به سطح پشت بام باعث شكست آسفالت شده و رطوبت به پشت بام نفوذ مي كند .
4- اجراي كف خواب گذاري در گوشه و نواحي كناري پشت بام ممكن است به علت عدم عايق كاري مناسب باعث نفوذ رطوبت گردد .
آسفالت :
از تركيب دانه هاي ريز ماسه همراه با مقداري قير مذاب به وجود مي آيد اگر مقدار قير زياد باشد در زمستان در اثر سرما آسفالت مي شكند و در تابستان به علت گرماي زياد به شكل خميري در مي آيد و اگر قير كمتر از حد لازم باشد چسبندگي بين دانه ها به خوبي صورت نمي گيرد و دانه خشك مي شود ها قبل از استفاده از آسفالت سطح پشت بام را با جارو تميز كرده سپس گوني آغشته به قير را روي سطح پهن مي كنيم و آسفالت را روي آن مي ريزيم و سپس با استفاده از غلطك آنها را هم سطح مي كنيم در زماني كه آسفالت در حال خشك شدن است روي آن پودر سنگ مي پاشيم تا سوراخ هاي ريز سطح را پر كند .
ترميم ترك هاي آسفالت :
گاهي اوقات در اثر چكه كردن اب زير كولر يا موارد ديگر ترك هايي در آسفالت ايجاد مي شود و گاهي در اثر حركت آب روي سطح آسفالت پوسته پوسته شده و آب داخل آن نفوذ مي كند براي جلوگيري از نفوذ رطوبت ابتدا سطح ترك را كاملا جارو مي كنند سپس قسر را در محل مورد نظر پهن مي كنند و آسفالت راروي آن مي ريزند به طوري كه ترك و درز باز شده نشست كند سپس با تخته ماله روي سطح آن را صاف مي كنند اگر سطح روي آسفالت موزاييك شده باشد و بندهاي موزاييك خالي شده باشد در اثر رطوبت گچ داخل ساختمان طبله يا پوسته پوسته مي شود بنابرين درز موزاييك را پر نموده و يا از قير براي رفع اين مشكل استفاده مي كنند براي جلوگيري از گرفتگي كف خواب در سطح پشت بام از يك فلنج چدني استفاده مي شود كه بايد دقت شود كه فلنج داخل ناوداني بنشيند و اجراي قير گوني تا داخل ناودني بيايد .
نكته : از پوكه معدني مي توان براي شيب بندي بام استفاده كرد ارتفاع پوكه نبايد كمتر از 4 سانتي متر باشد و براي جلوگيري از سوراخ شدن عايق رطوبتي در گوشه ها از ماهيچه بتن استفاده مي شود .
نكته : حتما بايد عايق رطوبتي به داخل ناوداني هدايت گردد تا خطر نفوذ رطوبت را كم كند .
انواع ترك در ساختمان :
نشست پي : يكي از عوامل ايجاد ترك در ساختمان است نشست پي بر اثر عواملي چون رطوبت فشارهاي وارده از طبقات بي مقاومتي خاك ايجاد مي شود همچنين نوع مصالح مصرفي و اجراي غير فني سبب نشستپي خواهد شد در نهايت مي توان گفت بر اثر حركات زمين اسكلت بنا حركت مي كند و شكستهاي مختلفي نظير ترك هاي عميق يا معمولي يا ترك هاي موين نمايان مي شود .
انواع ترك :
1- ترك عميق : به دليل نشست مرتب پي ايجاد مي شود كه جز تركهاي دائمي است و براي ساكنين خانه خطر ناك است .
2- ترك ثابت : بعد از نشست پي تحرك ساختمان كم مي شود در نتيجه در اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زير سازيدر نتيجه شكست وافت ديوارها اسكلت بنا متوقف شده و حالت ترك ثابت مي شود .
3- ترك موئي : تركي است كه توسط افتهاي كوچك در اسكلت بناو به واسطه نيرو ها و در مواردي به علت نوع مصالح اندود به وجود مي آيد از عواملي كه سبب ايجاد چنين ترك هاي مي شوند مي توان از رطوبت انقباض و نبساط حاصله در مقابل خشك شدن سطوح مرطوب نام برد .
نكته : ترك ها دو نوع هستند .
1- ترك هاي خطر ناك : دو قسمت ديوار كه توسط ترك هاي عميق از يك ديگر جدا شده اند و براي اين مشكل با گچ دستي بين اين دو قسمت را پر مي كنيم بعد از خشك شدن گچ چناچه از ديوار جدا شود نشان مي دهد كه اسكلت در حال نشست و افت كامل است و جز ترك هاي خطر ناك است . در صورتي كه ترك روي دو ديوار با نوار كاغذي به ابعاد 3x30 به شكل ضرب در با سوزن نصب مي كنيم چناچه كاغذ پاره شود شكست و نشست بسيار خطر ناك است . در صورتي كه كلاف پنجره در اثر نيرو هاي فشار تغير شكل دهد به علت بالا بودن ضريب شكنندگي شيشه پنجرها ترك مي خورد و مي تواند نشان دهنده شكست خطر ناك باشد . در افتهاي مداوم پي و در زمان سكوت صداي تك تك نشان دهنده ترك خطر ناك است كه ترك مصالح و آجر كاري است .
2- ترك هاي غير خطر ناك .
روش تعمير ترك ها :
تعمير ترك هاي موئي : ترك هاي ريز را مي توان با خالي كردن اطراف آنها با كشته كشي و كشيدن پنبه آغشته به آب روي سطوح آن را پوشاند و آماده نقاشي كرد .
ترك هاي نيمه عميق : تر كهاي نيمه عميق بر اثر حركت پذيري سقف كه حاصل انقباض و انبساط كه براثر حرارت ورطوبت مي باشد به وجود مي آيد اين نوع ترك ها با را نوك ماله خالي مي كنيم و سپس بعد از كشيدن گچ و پرداخت آن و پنبه آغشته به آب ترك ها را مي گيريم و آماده نقاشي مي كنيم .
ترك هاي عميق : را با تيشه مي تراشيم سپس درز آنها را كاملا خالي مي كنيم بعد از جارو كشي داخل ترك و پاشيدن آب قسمت ترك را مرطوب مي كنيم و با به كار بردن گچ دستي درون ترك را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف مي كنيم و بعد با كشته كشي و پنبه آغشته به آب و آماده نقاشي مي كنيم .
نكته : چون سطح كشته كشي در بعد بيشتري انجام مي دهيم تا خطر كپ كردن به وجود نيايد بايد اصول را رعايت كرد تا سطح ترك از اطراف به شكل پخ از گچ كاري و اندود برداشته شود تا عمق ترك در سطح عريض پيوند شود كه اصطلاحا به آن پرداخت كردن يا گچ كاري با سطح قبلي مي گويند .
ترك در تقاطع ديوارها :
ديوارها بر اثر نداشتن هشت گير يا پيوند ترك مي خورند و در مواقع نشست كاملا از هم جدا مي شوند و ترك قابل رويت مي باشد . در اين حالت ترك بسيار عميق است به نحوي كه ني توان يم دست را در ان حركت داد . براي حل اين مشكل :
1- سطح ترك را با تيشه مي تراشيم سپس جارو مي كنيم و سطوح آن را مرطوب مي كنيم .
2- كناره هاي ترك را با قلم چند سانتي باز مي كنيم تا نشست گچ با عمق بيشتري انجام شود .
3- گچ را به صورت شلاقي روي ترك مي پاشيم .
4- پس از پر كردن ترك به شكل سر تاسري اندود گچ و خاك را انجام مي دهيم .
5- ترك را شمشه گيري مي كنيم .
6- سطح را سفيد كاري مي كنيم سپس با پنبه آغشته به آب سطح سفيد كاري شده را پرداخت مي كنيم .
نكته : چناچه در محل تقاطع ديوار ابزار زده شود و ماهيچه بوجود آيد ترك مجدد به وجود نمي آيد
ترك در نعل درگاه :
علل ايجاد نعل در گاه موارد زير مي باشد :
1- در اثر نشست بتن زير نعل در گاه به علت اهرم شدن برش افقي بوجود مي آيد .
2- برش هاي عمودي به علت وجود پيوند و اثر نيروي فشاري در امتداد تير نعل درگاه و برش هاي طولي بوجود مي آيد .
راه حل : در هر دو حالت جداره ترك را مي تراشيم سپس آن را گرد گيري مي كنيم محل مورد نظر را مرطوب مي كنيم و با گچ پر مي كنيم .
پيوند در ترك هاي عميق :
چناچه ترك عميق باشد رج ها را از دو طرف ترك به اندازه يك نيمه خالي مي كنيم و با به كار بردن ملات مرغوب و آجر راسته مقاوم سطح ترك را كاملا مي گيريم سپس اندود كاري مي كنيم به نحوي كه ترك محو شود .
نكته : در مواردي كه ترك به حدي باشد كه از بيرون نور و اشيا قابل رويت باشد اين ترك و نشست را كه از پي شروع مي شود به روش ديگري پر مي كنيم.
راه حل : مسير ترك را دركف سازيدنبال مي كنيمو با برداشتن كف سازي به پي مي رسيم تعمير از پي شروع مي شود و پس از كرسي چيني جداره ترك را جهت به وجود آوردن پيوند خالي مي كنيم . پس از بنايي ترك مورد نظر در عمق ديوار اندود و سفيد كاري را انجام مي دهيم .
ترك در اطراف ستون هاي فلزي :
1- سطح اندود رويه دو ديواررا به عرض 100 سانتي متر جمع آوري مي نمايم .
2- به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتي متر از دو ديوار كناره ستون را در يك رج افقي به اندازه 50 سانتي متر خالي مي كنيم .
3- عمل كليس گذلري را در دورج خالي شده با ستو فلزي از ميلگرد حد اقل نمره 16 با جوش مطمئن و كلافي انجام مي دهيم .
4- محل خالي را با ملات مرغوب و آجر نيم لايي آب خور به طور اصولي انجام مي دهيم تا شكاف گرفته شود .
5- پس از جارو زدن سطح تراشيده شده و آب پاشيدن به آن ميخ سر كج را به فاصله هر 25 سانتي متر طوري مي كوبيم كه 5/1 سانتي متر با سطح ستون فاصله داشته باشد .
6- توري گالوانيزه به عرض 80 سانتي متر توسط سيم آرماتور بندي با قلاب مطمئن و محكم به ميخ هاي سر كج مي بنديم .
7- اندود آستر را طوري انجام مي دهيم كه توري در وسط ملات قرار گيرد و اندود را مسلح سازد .
8- پس از آستر عمل سفيد كاري و لكه گيري سپس رنگ روغن را انجام مي دهيم .
پيشگيري از كمانش ديوار و ستون اجري :
در حالتي كه به پيوند نما و پشت كار توجه نشده باشد سطح نماي آجري و پشت كار رج هاي تلفيق شده ي خشت آجر يا اسكلت يك برش طولي پديد مي آيد و در ستون هاي طويل و مرتفع يا ديوار نماهاي بيروني كه ارتفاع بلندي دارند در اثر نيروي فشاري كمانش عمودي كه به آن اصطلاحا قوز مي گويند پديدار مي شود در حالت استاندارد ديوار آجري تا 50 سانتي متر كمانش قابل قبول است چناچه مقدار كمانش عمودي بيش از اين مقدار باشد خطر زيادي در مقابل نيروي فشاري دارد تا جايي كه خطر ريزش و تخريب اين ستون يا ديوار براي حل اين جريان به چند روش عمل مي كنيم .
روش اول : چناچه زيبايي نما چندان مهم نباشد مي توانيم دو يا سه قسمت از نما را كه در سمت مقابل نيز ديوار و ستون دارند به صورت عرضي سوراخ كنيم و سپس تخته هاي نراورس قطور و طويل در امتدادسوراخ هاي ديوارهاي آجري نيز سوراخ مي شود سپس از ميلگرد نمره 20 كه دو سر آن رزوه شده است جهت مهار كردن استفاده مي كنيم بر اساس شكل كار تخته ها را به صورت افقي يا قائم كار مي گذاريم و ميلگرد را از درون تخته ديوار عبور مي دهيم به طوري كه از ديوار و تخته مقابل بگذرد و سپس آن را به وسيله واشرهاي تخت با مهره مهار مي كنيم .
روش دوم : چناچه نخواهيم اين عمل در نما ديده شود پس از شمع بندي زير سقف تنگ بستن در نما و نگهداري مكان هاي لازم محل نشست تير آهن يا تراورس را در عمق ديوار در ابعاد لازم بر مي داريم مسير ديوار را با قلم يا ديلم مي كنيم سپس تير مورد نظر را سوراخ كرده و در ديوار با ملات گچ نگهداري مي كنيم با كابل قطوري كه يك سر آن با خمش ، قلاب شده با شد از سوراخ ديوار و تير عبور مي دهيم و مهار مي كنيم و سطح نماي خالي شده را جهت نشست تير عمودي يا افقي با آجرهاي همرنگ بنايي و سپس بند كشي مي كنيم .
نگهداري سنگ نما :
سنگ نما را به شكل مختلف مي توان مهار نمود .
1- اگر نبشي به تير آهن جوش داده شده باشد براي هر قطعه سنگ دو قطعه تسمه به طول 50 سانتي متر و ارتفاع 12 سانتي متر و ضخامت 5 ميلي متر به نبشي يا تسمه جوش مي دهيم سپس در مقطع سنگ به اندازه 80 ميلي متر شيار مي زنيم تا زائد فلز جوش شده به نبشي يا تسمه در آن نشست كند اگر مهار و يا اتصال سنگ به درستي انجام شود خطر رانش و پس زدن ان به كلي از بين مي رود .
2- تكه هاي سنگ با چسب مخصوص به پشت سنگ مي چسبانيم ملات درشكستگي لقمه سنگ و بند آجرها نفوذ مي كند و باعث پيوند مي شود كه به آن اسكوپ سنگ گفته مي شود .
3- پشت سنگ را به شكل دو زاويه از دوجهت سوراخ مي كنيم و از داخل آن مفتول عبور مي دهيم و ميخ در سفت كاري متصل مي كنيم اگر با اسكوپ كردن بين سنگ و سفت كاري پيوند به وجود نيايد با ضربه زدن بر سطح سنگ كاري از روي صداي آن مي توان تشخيص داد .
علت شكست در سقف هاي تيرچه بلوك چيست ؟
در سقف هاي تير چه بلوك و تيرچه هاي بتني نيرو هاي فشاري و كششي وارد مي شوند كه نوع آرماتور گذاري ساختمان خرپا به خصوص مقطع ميلگردها و همچنين نوع بتن در پايداري آن اثر دارد . يكي از اصول پايداري تيرچه ها طول دهانه آنها است كه نوع آرماتور گذاري آنها نسبت به فاصله دهانه تعيين مي شود . خطر كمانش و شكست ها احتمالي در اين نوع سقف بسيار نادر است و امكان نشست در گوشه هاي گيردار سفال هميشه وجود دارد .
سطوح كرمو در اسكلت بتني :
1- كرمو هاي سطحي : سطح بتن داراي خلل و فرج ناچيزي است كه با بتن مي توان آن را ترميم كرد .
2- كرمو هاي عميق : در اثر عواملي چون ويبراسيون ودانه بندي نا مناسب و آب زياد در بتن به وجود مي آيد .
آسيب خوردگي بتن :
1- آب دريا بر سطوح قطعات اثر مي كند پس از تبخير آب نمكها در حفره ها ريز و درشت اثر مي گذارد اين نمكها در اثر گرما و حرارت روز و اختلاف دما در محيط سبب تنشهاي مي شود كه باعث ترك بتن مي گردد نمكها باعث نفوذ كولر يدها و سولفاتها به اخل قطعات بتني مي گردد .
2- علت ديگرترك هاي عميق در بتن وجود اكسيژن در كولريدها و همچنين آب اطراف ميلگردها مي باشد و پس از نفوذ در فولاد باعث زنگ آن مي شود و زنگ 10 برابر قطر ميلگرد را پر مي كند و سبب ترك در مسير ميلگرد مي شود اين امر ناپايداري ستون و اسكلت بتني را در بر خواهد داشت .
روش پيشگيري :
1- ميلگرد بتن را از نوع آجدار انتخاب كرده كه اگر سطوح آن گالوانيزه باشد مطمئن تر است .
2- پوشش بتن را 5-4 برابر قطرميلگرد انتخاب كنيم .
3- از سيمان ضد سولفاته استفاده كنيم .
4- عمل ويبراسين بتن را كاملا متراكم و فشرده و بدون خلل فرج و نفوذ پذيري اجرا كنيم .
5- عمل بتن ريزي به صورت پي در پي صورت گيرد .
6- چناچه از نشست ذرات آب به شكلي مانند نما سازي با آجر لا آبي يا پوشش هاي سراميكي و روكش كردن قسمت هاي داخلي و زير پوتر و كنسول پيش آمده با ورق هاي فايبر گلاس به طور اصلي با پيچ كردن جلوگيري كنيم تا حد زيادي مي توانيم ساختمان نما را در برابر خوردگي جلوگيري كنيم .
تميز كردن نماي ساختمان :
بناهايي كه نماي آجري دارند مشكلاتي از قبيل موارد زير را دارند :
1- شوره در اثر بارندگيكه به علت بخار آب و ماندن نمك هاي موجود در آن .
2- وجود كپك كه به علت نمك هاي موجود در آجر نمايان مي گردد .
تميز كردن :
اگر به صورت ناچيز باشد شوره ي روي نما را جارو مي زنيم چناچه شوره زياد باشد چند بار با آب و جارو ان را مي شويم در صورتي كه شوره زياد باشد و با جارو حل نشود با اسيد رقيق و برس سيمي شوره را پاك مي كنيم .
در مورد نماهاي سنگي و آجري چناچه نما به دليل وجود دوده كثيف شده باشد :
1- چناچه دوده چرب نباشد با جارو آن را تميز مي كنيم .
2- اگر دوده چرب باشد به نسبت چربي آن از اسيدهاي رقيق يا غليظ استفاده مي كنيم و پس از مصرف اسيد ، فورا نما را باآب مي شويم يكي ديگر از چيزهاي گه باعث كثيف شدن نما مي شود زنگ فلزاتي مثل آهن و مس مي باشد .
رشد خزئه ها بر روي نما :
باعث لغي آجر وسنگ مي شود . پاشيدگي قير يا آسفالت بر روي نما ، رنگ هاي روغني مانند نقاشي و شعارنويسي ، نما هاي رنگ آميزي شده براثر مرور زمان لكه ، لكه يابي زنگ مي شود .
نكات ايمني درمورد كارگران :
درهنگام پاك كردن نما با مواد شيميايي بايد از وسايل كامل و ايمني استفاده مي شود .
1- كفش كار 2- روپوش بلند 3- كلاه ايمني 4- دستكش و عينك 5- در مواردي از ماكس
اثرات قير و قطران :
ابتدا مي تراشند سپس اثرات باقي مانده را با حلالي مانند جوهرهاي معدني يا تريكلواتيلن آن را پاك نموده و با برس سيمي روي سطح را تميز مي كنيم .
نماهايي كه با دوده كثيف شده مانند دود بخاري را با آب گرم در مواردي با استفاده از كف صابون چناچه دوده بسيار چرب باشد از تريكلو اتيلن استفاده مي كنيم اين عمل را در هواي آزاد انجام مي دهيم تا خطر تنفس ايجاد نشود .
نكته : اگر براي تميز كردن نما از ماسه پاچي استفاده نمايم ماسه به كار رفته بايد از نوع قير سيليسي باشد تا براي كارگران زيان آور نباشد .
علت آسيب پذيري آجر كاري :
1- جابه جايي زمين :
1-شامل نشست هاي خفيف كه به علت فشارهاي ناشي از طبقات و اسكلت ساختمان كه بر سطح زير ديوار وارد مي شود و ملات ها را مي شكنند باعث ترك در آجر كاري مي گردد .
2- سطح آب هاي زير زميني پس از جابه جايي آب در طبقات پايين تر و خشك شدن زير پي ها انبساط و انقباض به همين علت باعث ايجاد ترك در عايق كاري مي گردد .
3- زه كشي در صورتي كه لوله ها و كانال زه كشي دچار گرفتگي شود سبب تورم لوله ها و سپس نشست خاك پس از رطوبت مي شود كه باعث ترك در سطوح آجر كاري مي شود .
2- انقباض حاصل از خشك شدن :
كه براثر كشش بر ملات ايجاد مي گردد به اين معني كه ملات هاي سيماني يا ساروج بر اثر كشش ترك بر مي دارند تركيب بتن در حالت فشار مقاوم است اما در برابر كشش مقاومتي ندارد به همين دليل ملات ها نيز در مقابل كشش خورد مي شوند و باعث شكست آجر كاري مي گردند همچنين استفاده از آجرهاي سيماني و آهكي در بين كلاف بندي اسكلت بتني يا فلزي با ملات معمولي به علت خود گيري كامل و خشك شدن عضو هاي بين كلاف و ديوار ترك حاصل مي شود .
3- آتش سوزي :
در اثر آتش سوزي آجر هايي كه با خاك رس درست شده اند و آجرهاي سيماني و آهكي آب خود را ازدست مي دهند آجرهاي رسي دچار ترك شده و آجرهاي سيماني و آهكي پوك مي گردند در صورت آب پاشي روي اين آجرها در سطوح آجر كاري ترك ايجاد مي گردد .
4- تغيير شكل در بام ها :
سقف هاي مسطح بدن پيوند به اسكلت ساختمان در مقابل زلزله به صورت لولا عمل مي كند و باعث جا به جايي رج هاي انتهايي ديوار مي گردد همچنين در مورد سقف هاي شيب دار كه پيوند درستي ندارد در اثر حركات زمين باعث جابه جايي رج هاي نهايي ساختمان مي گردد .
5- حمله سولفاتها :
چناچه در آجر تركيبات سولفاته وجود داشته باشد پس از استفاده از ملات سيماني ملات آسيب ديده و آجر كاري به مرور صدمه مي بيند چناچه به اشتباه گرد گچ با سيمان مخلوط شده و به عنوان ملات استفاده گردد سيمان غير عامل محسوب شده و در اثر فشار بار وارده ترك مي خورد همچنين سولفات ها باعث طبله شدن و پوك شدن اندود مي گردد .
6- انبساط بر اثر رطوبت :
ملات هاي رسي و آهكي در اثر رطوبت متورم شده و پس از خشك شدن رطوبت سبب آسيب ديدگي لغ شدن آجر و شكستگي آن مي شود .
7- زنگ زدگي :
اگر فاصله ديوار آجري با فلزعايق نشده در محل تماس از 25 ميلي متر كمتر باشد و جود آب ورطوبت سبب زنگ زدن آهن شده و نما را كثيف مي كند همچنين تركيب آن بر آجر كاري و ملات سبب فعل
نکات کاربردی مصرف انرژی و ساختمان سازی و وسایل ساختمانی
عایق كاری
عایق كاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنك نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد. به كمك عایق كاری میتوان یك خانه را در زمستان 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنكتر نگه داشت. به این ترتیب علاوه بر كم شدن مصرف انرژی، از آلودگی محیط زیست نیز كاسته میشود و منابع انرژی برای استفاده آیندگان حفظ میگردد.
انواع عایق كاری
عایق ها دو گروه اصلی دارند كه روش كار آنها كاملا متفاوت است:
- .عایق هایی كه در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث كاهش هدایت حرارت میشوند
- .عایق هایی كه حرارت را باز می تابانند. پشت این عایقها باید حدود 20 میلیمتر فاصله هوایی تعبیه شود
چند راهنمایی كلی برای نصب عایق ها:
عایق ها در صورتی خوب كار خود را انجام میدهند كه به طور صحیح نصب شده باشند. موارد زیر به شما كمك میكند تا بهترین كارآیی را از عایقهایی كه نصب میكند ببینید:
1.هرگز عایق را فشرده نكنید. عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد. در غیر این صورت مقدار مقاومت حرارتی آن كاهش مییابد و میتواند آن طور كه انتظار میرود جلوی انتقال حرارت را بگیرد.
2.عایق كاری را به طور كامل روی تمام سطح انجام دهید. چرا كه اگر تنها 5% از سطح خالی بماند، ممكن است تا 50% از كارآیی عایقكاری كاسته شود.
3.مواد عایق را باید همیشه خشك نگه داشت زیرا به استثنای پلی استایرن كه نسبت به آب مقاوم است،بقیه عایقها بر اثر رطوبت كارآییشان بپایین میاید. در برخی عایقهای آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراكم عایق است نه ضخامت آن. در این عایقها، مقدار مقاومت ممكن است بعد از مدتی تا 20% كاهش یابد. از اینرو باید از نصب كننده عایق تضمین گرفت. از عایقهای آزاد در سقفهایی كه شیب زیادی دارند استفاده نكنید.
4.در صورت استفاده از عایقهای بازتابنده باید حتما پشت آنها یك لایه هوای ساكن به ضخامت 20 میلیمتر وجود داشته باشد. تما سوراخها و پارگیها و درزها باید با نوار چست پوشیده شوند.
5.اطراف كابلهای برق و لوازم الكتریكی را هرگز عایقكاری نكنید. ایمن بودن عایقكاری باید توسط یك فرد متخصص بررسی شود.
6.در فاصله كمتر از 90 میلمیتری فن های خروجی عایق نصب نكنید.
7.در فاصله كمتر از 25 میلیمتری حبابهای لامپ و سرپیچ آنها عایقكاری نكنید.
عایقها چگونه ارزیابی می شوند؟
فاكتور مهم در انتخاب عایق ها، میزان مقاومت حرارتی آنها است. هر قدر این مقاومت بالاتر باشد، عایق حرارت را كمتر از خود عبور می دهد و صرفه جویی ای كه به همراه دارد افزایش می یابد. پس به جای ضخامت عایقها، باید مقاومت حرارتی آنها با هم مقایسه شود. عایقهای گوناگون بامقاومتهای حرارتی برابر، از نظر میزان صرفه جویی در انرژی همانند هستند وتنها اختلاف آنها در قیمت و محل كاربرد است.
چه جاهای باید عایقكاری شوند؟
جاهایی كه باید عایقكاری شوند عبارتند از:
سقفها: مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان را 35% تا 45% كاهش میدهد.
دیوارهای خارجی: مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان را حدود 15% كاهش میدهد.
كف: مصرف انرژی را در زمستان 5% كاهش می دهد.
لوله های آب گرم: برای عایقكاری لوله های آبگرم می توان از عایقهای پتویی یا عایقهایی كه به طور ویژه برای لوله ها ساخته شده و براحتی قابل نصب هستند استفاده كرد.
سقف و كف ساختمانهای موجود را میتوان به راحتی عایقكاری كرد. در صورت وجود جا، دیوارهای خارجی را نیز میتوان عایق نمود. بر اساس مقررات ملی ساختمان، تمامی ساختمانهایی كه ساخته میشوند باید باندازه كافی عایقكاری شوند. میزان عایق مورد نیاز نیز در همین مقررات تعیین شده است.
چقدر عایقكاری لازم است؟
مقدار عایقكاری اجباری: طبق قانون، تمام ساخت و سازهایی كه در كشور انجام میشود باید مطابق مقررات ملی ساختمان باشد كه در سال 1370 به تصویب رسیده است. مبحث نوزدهم این مقررات مربوط به انرژی و صرفه جویی در آن است كه اجرای آن از تیرماه سال 1381 اجباری شده است. براساس این مقررات، مقاومت حرارتی اجزای خارجی ساختمان نباید از حد معینی پایین تر باشد.
منظور از اجزای خارجی ساختمان، دیوارها و سقفهایی است كه از یك طرف با محیط داخل ساختمان و از طرف دیگر با هوای آزاد در تماسند. بقیه دیوارها یا سقفها مانند دیوارهایی كه اتاقها را از هم جدا میكنند یا سقفهای بین طبقات شامل این مقررات نمی شوند. برای تعیین حدمجاز مقاومت حرارتی اجزای خارجی، ساختمانها را به چهار گروه مستقیم میكنند. این دسته بندی بر اساس موقعیت جغرافیایی، نوع كاربری، اندازه شهری كه ساختمان در آن قرار دارد و زیربنای ساختمان انجام میگیرد. سپس میزان عایق مورد نیاز در هر یك از این گروه های چهار گانه تعیین میشود.
رعایت این حداقل ها در ساختمانهایی كه از این پس در مناطق شهری ساخته میشوند الزامیست و شهرداری ها كه بر اجرای این مقررات نظارت دارند، گوای پایان كار را تنها در صورتی صادر میكنند كه این موازین رعایت شد باشد. بنابراین اگر میخواهید ساختمان جدیدی بسازید یا پیش خرید كنید حتما از پیمانكار خود بخواهید این مقررات را به طور كامل رعایت كند تا پس از پایان كار با مشكل روبرو نشوید.
عایقكاری بیش از مقدار اجباری: همان طور كه گفته شد مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان تنها حداقل ها را تعیین كرده است، اما می توان ساختمان را بیش از اینها هم عایق كرد و در نتیجه انرژی بیشتری صرفه جویی نمود. پیش از اجرای عایقكاری باید هزینه های خرید و نصب عایق و صرفه جویی حاصل از این كار را در نظر گرفت و اقتصادی ترین مقدار عایق را تعیین كرد.
چه چیزهای دیگری را باید در نظر داشت؟
رعایت اصول ایمنی: پشمهای معدنی (پشم شیشه و پشم سنگ) میتوانند بر روی پوست، چشم، بینی، گلو و ... حساسیت ایجاد كنند. بنابراین هنگام كار با آنها باید لباس ویژه ای پوشید.
فیبر سلولز نیز میتواند در چشم و دستگاه تنفس حساسیت ایجاد كند. در صورت استفاده از فیبر سلولز باید از مواد محدود كننده آتش استفاده كرد تا در صورت رسید شعله به آن، آتش گستر پیدا نكند. ورقه های بازتابنده میتوانند بازتابهای خطرناكی داشته باشند از این رو باید از چشمها با وسایل ویژه محافظت كرد. پلی استایرن ماده قابل اشتعالی است، از این رو باید از هر دو طرف توسط مواد مقاوم به آتش حفظ شود.
میعان: عایقكاری از دو جهت باعث كاهش میعان میشود: 1- عایقكاری باعث گرمتر شدن سطوح داخلی ساختمان میشود از این رو بخار آب موجود در هوا نمیتواند تبدیل به مایع شود. 2- وجود لایه های غیرقابل نفوذ در عایق (آلومینیوم، کامپوزیت آلومینیوم یا ... ) مانع از رسیدن بخار به سطوح سرد میشود. نصب این لایه های غیر قابل نفوذ در تمام سقفها و نیز دیوارها در مناطقی كه دمای متوسط روزانه آنها از 5 درجه سانتیگراد بالاتر نمیرود لازم است.
عایقكاری مناسب برای تابستان: یك عایقكاری خوب باید به نحوی باشد كه مانع از حبس حرارت در داخل ساختمان شود نصب فویلهای آلومینیومی در زیر سقف میتواند از نفوذ حرارت به داخل جلوگیری كند. عایقكار به این شیوه بویژه برای جاهایی كه آب و هوایی گرم و خشك دارند بسیار مناسب است.
عایقكاری صوتی:
برای جلوگیری از ورود سر و صدا به داخل ساختمان میتوان از عایقهای متراكم تر استفاده كرد.
بهینهسازی مصرف انرژی:
بهینهسازی مصرف انرژی، امروزه یكی از موضوعاتی است كه كشورها برای صرفهجویی در مصرف انرژی و كاهش هزینههای مالی آن را در اولویت كارهای خود قرار دادهاند.در ایران نیز ظرف چند سال گذشته به این مقوله بیشتر از گذشته توجه شده است.مهندسی ساختمان یكی از عوامل تاثیرگذار در مصرف انرژی است و وسایل گرمایشی و سرمایشی در ساختمانها هم كه عامل مصرف یا تامینكننده انرژی هستند، در این میان بسیار مهم تلقی میشوند.به چند راهكار ساده كاملا قابل اجرا برای بهینه كردن مصرف انرژی در یك ساختمان توجه فرمایید:
بهینهسازی مصرف انرژی، امروزه یكی از موضوعاتی است كه كشورها برای صرفهجویی در مصرف انرژی و كاهش هزینههای مالی آن را در اولویت كارهای خود قرار دادهاند.در ایران نیز ظرف چند سال گذشته به این مقوله بیشتر از گذشته توجه شده است.مهندسی ساختمان یكی از عوامل تاثیرگذار در مصرف انرژی است و وسایل گرمایشی و سرمایشی در ساختمانها هم كه عامل مصرف یا تامینكننده انرژی هستند، در این میان بسیار مهم تلقی میشوند.به چند راهكار ساده كاملا قابل اجرا برای بهینه كردن مصرف انرژی در یك ساختمان توجه فرمایید:
اتاقهایی كه كاربرد همانند دارند را كنار هم قرار دهید و اتاقهایی را كه كاربرد خاص دارند از بقیه اتاقها جدا كنید.
این كار به شما كمك میكند تا فقط اتاقهایی را گرم كنید كه در آنها زندگی میكنید، مثلا نباید از فضایی كه بین اتاقهای خواب قرار گرفته به عنوان انباری استفاده كرد چون در این صورت مجبور خواهید بود، این انباری را نیز مانند اتاقهای خواب گرم كنید و این یعنی مصرف سوخت بیشتر، هزینههای بالاتر و آلودگی بیشتر محیط زیست.
اگر با بازسازی توانستید مصرف انرژی را در قسمتی از ساختمان بهینه كنید، این قسمت را با در یا پرده از قسمتهای قدیمی ساختمان جدا كنید. در این كار باید كمی سلیقه به خرج داد تا زیبایی ساختمان حفظ شود.
بخشهایی از ساختمان را كه نیاز به آب دارند تا جایی كه میتوانید نزدیك هم قرار دهید. این قسمتها عبارتند از آشپزخانه، دستشویی و حمام. با این كار طول لولههای آب كم میشود و در نتیجه حرارت كمتری از لولههای آب گرم به هدر میرود. سقف را تا ارتفاع 7/2متر پایین بیاورید.
اگر انجام این كار در تمام قسمتهای ساختمان امكانپذیر نبود، میتوانید فقط سقف بعضی قسمتها را پایین بیاورید. برای این كار میتوانید از سقفهای كاذب نیز استفاده كنید. بالا بودن سقف باعث افزایش تلفات حرارتی میشود.
از طرفی بیشتر حرارت تولید شده توسط بخاری یا شوفاژ زیر سقف جمع میشود و قسمت پایین اتاق، گرم نمیشود.
یعنی هم مصرف سوخت بالا میرود و هم آسایش ساكنان تامین نمیشود. در اتاقهایی كه امكان كاهش ارتفاع سقف به 7/2 متر وجود ندارد، نصب یك پنكه سقفی كمك بسیار زیادی به گرم كردن خانه میكند. بر خلاف تصور عموم، روشن كردن پنكه در زمستان با دور كم نه تنها خانه را سرد نمیكند، بلكه با راندن هوای گرم جمع شده در زیر سقف به پایین، دمای اتاق را یكنواخت میكند و از تلفات حرارت میكاهد.
در صورتی كه امكان نصب پنكه سقفی وجود نداشته باشد میتوان به جای آن از پنكههای رومیزی استفاده كرد. برای گرفتن نتیجه مطلوب باید جهت وزش باد را به طرف بالا تنظیم كرد.
در ساختمانهای چند طبقه نباید راهپلهها را در فضاهایی كه نیاز به گرمایش دارند قرار داد زیرا در این صورت هوای گرم از مسیر راه پله بالا رفته و هدر میرود. قسمت راه پله باید به وسیله یك در از محیط زندگی جدا شود. رعایت این نكات سبب میشود جریان حرارت در خانه تحت كنترل درآید و حرارت كمتری به هدر رود.
مصالح ساختمانی
استفاده از مصالح ساختمانی مناسب تاثیر فراوانی بر كاهش مصرف انرژی در ساختمان دارد. استفاده از مصالح سنگین كه ظرفیت حرارتی بالا دارند، مانند بتن و آجر باعث میشود پایداری حرارتی خانه افزایش یابد.
یعنی با تغییر دمای هوای بیرون، هوای داخل زیاد سرد یا گرم نمیشود.این ویژگی به خصوص در اتاقهای جنوبی، تاثیر بسیار زیادی در كاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش ساكنان دارد.
بنابراین هنگام بازسازی خانه خود تا جایی كه امكان دارد از مصالح سنگین مانند آجر و بلوكهای سیمانی استفاده كنید و از نصب دیوارهای سبك چوبی یا قطعات پیش ساخته سبك (به جز عایقهای حرارتی) پرهیز كنید.دیوارهای خارجی را میتوان از آجرهای حفرهدار ساخت تا ظرفیت حرارتی ساختمان بالا رود. اما بهتر است بر روی این دیوار یا در میان آن از عایقهای مناسب استفاده كرد تا كارآیی آن افزایش یابد.
اندازه و جای قرارگیری پنجرهها
پنجرهها در مقایسه با دیگر اجزای ساختمان حرارت را بیشتر از خود عبور میدهند. از این رو در زمستان مقدار زیادی حرارت میتواند از آنها هدر رود و در تابستان نیز میتواند مانند یك منبع حرارت عمل كرده و خنك كردن ساختمان را مشكل نماید. از این رو اندازه مناسب و جهت صحیح قرارگیری آنها نقش بسیار مهمی در كاهش مصرف انرژی یك ساختمان دارد.
تا جایی كه امكان دارد پنجرهها را در سمت جنوب ساختمان نصب كنید و از قرار دادن هرگونه مانع، مانند درخت یا حصارهای بلند، بر سر راه ورود نور و گرمای خورشید خودداری كنید.
پنجرههای غربی را تا حد امكان كم كنید یا اصلا آنها را حذف كنید.
وجود این پنجرهها سبب گرم شدن خانه در بعدازظهر روزهای تابستان میشود. پنجرههای شرقی اگرچه در صبح زمستان سبب گرم شدن خانه میشوند، اما در تابستان میتوانند مشكلساز شوند. از این رو باید تمهیداتی برای پوشاندن آنها در فصل تابستان اندیشیده شود. روی هم رفته بهتر است اندازه این پنجرهها نیز تا حد امكان كم شود.
پنجرههای سمت شمال ساختمان باید تا جایی كه میشود كوچك در نظر گرفته شود زیرا خورشید از سمت شمال تابشی ندارد و نصب این پنجرهها تنها باعث میشود حرارت بیشتری هدر رود.
برای خنك كردن ساختمان در فصل تابستان بهترین راه این است كه به هوای بیرون اجازه دهیم در مواقع لازم آزادانه در كل ساختمان حركت كند. به این ترتیب در روزهایی كه هوای بیرون خنكتر از هوای داخل ساختمان است، میتوان بدون نیاز به كولر یا دیگر دستگاههای خنك كننده، ساختمان را خنك كرد. بهتر است از پنجرههایی استفاده كنید كه بتوانند به مقدار زیاد باز شوند.
عایقكاری
براساس مقررات ملی ساختمان، شما باید ساختمان خود را عایقكاری كنید تا ضریب انتقال حرارت آن از حد معینی بیشتر نباشد. مقدار عایق مورد نیاز در مناطق مختلف متفاوت است، لذا بهتر است برای تعیین مقدار عایق مورد نیاز و نصب آن از یك مشاور كمك بگیرید.
حفاظت پنجرهها
تلفات حرارتی پنجرهها در زمستان حدود 25درصد از كل تلفات حرارتی ساختمان است. برای كاهش این تلفات میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- نصب پردههای چین دار و كاملا اندازه و پر كردن فاصله بالای میله پرده.
- نصب پردههای كرباسی یا پرده پارسیانا در بیرون پنجره.
- نصب پنجرههای دو جداره در جاهایی كه استفاده از پرده ممكن نیست یا جاهایی كه پنجرههای بزرگ وجود دارد.
در تابستان حدود 35درصد از كل گرما از طریق پنجرهها وارد ساختمان میشود. برای كاهش این تلفات میتوان كارهای زیر را انجام داد:
- بر روی پنجرههای جنوبی میتوان سایبان، حصیر یا پوششهای كدر قرار داد و جلوی ورود گرمای خورشید را گرفت.
پنجرههای شرقی و غربی را میتوان از بیرون با حصیر، پرده یا پوششهای كدر كنترل كرد.
نورگیرها
نورگیرها نقش مهمی در تامین روشنایی منزل دارند اما اگر خوب محافظت نشوند مقدار زیادی حرارت را در زمستان به هدر میدهند و در تابستان نیز باعث ورود حرارت به ساختمان میشوند. برای كاستن از اثرات منفی نورگیرها میتوان این كارها را انجام داد:
- تا جای ممكن از نورگیرهای كوچكتر استفاده كنید.
- از شیشههای دوجداره یا ضخیم برای كاهش تلفات حرارتی استفاده كنید.
- در جایی كه امكان دارد از سایبان استفاده كنید تا جلوی تابش مستقیم آفتاب گرفته شود.
همچنین میتوانید از شیشههای تیره یا رفلكس استفاده نمایید.
- از نصب نورگیر در اتاقهای خواب و نشیمن و پذیرایی پرهیز كنید مگر آنكه واقعا به آنها نیاز باشد.
- پنجره نورگیرها را كاملا ببندید.
كاهش نفوذ هوا
در زمستان نفوذ هوای سرد بیرون به داخل ساختمان حدود 25درصد از كل مصرف انرژی ساختمان را سبب میشود.
برای كاهش تلفات ناشی از نفوذ هوا میتوان این كارها را انجام داد:
- گرفتن درز درها و پنجرهها به كمك نوارهای درزگیر
- نصب دریچه در دودكش شومینهها و بستن دودكش بخاریها در هنگامی كه از آنها استفاده نمیشود.
- نصب فنهایی كه دریچه آنها هنگام خاموش بودن به طور خودكار بسته میشود.
- بستن دریچههای تهویه دیواری یا سقفی كه قبلا در ساختمانها نصب میشد.
سیستم گرمایش
انتخاب وسیله مناسب برای گرمایش ساختمان دقت بسیاری نیاز دارد. در این انتخاب عوامل مختلفی چون نوع ساختمان و مصالح به كار رفته، ارتفاع سقف، وضعیت آب و هوایی و سیستم گرمایش موجود موثر هستند.
روشنایی
- بیشترین استفاده را از نور طبیعی ببرید به ویژه از پنجرههای جنوبی.
- دیوار اتاقها و دیگر قسمتهای داخل ساختمان را با رنگهای روشن رنگآمیزی كنید.
- در قسمتهایی از ساختمان كه در آن زندگی میكنید از لامپهای مهتابی یا كممصرف استفاده كنید.
- از نصب لامپهای متعدد داخل سقف پرهیز كنید
زیرا:
-مصرف برق بالا میرود.
- نفوذ هوا به داخل ساختمان افزایش مییابد.
- تعویض آنها پرهزینه است.
انتخاب مجری
در صورتی كه میخواهید در بازسازی خانه خود اصول بهینهسازی مصرف انرژی را رعایت كنید باید كار بازسازی را به دست كسی بسپارید كه در این زمینه مهارت كافی داشته باشد و دارای دانش بهینهسازی باشد. زیرا انجام این كار نیاز به محاسبات دقیق و تجربه فراوان دارد و هر كسی كه چیزی از بنایی بداند حتی اگر تجربه زیادی هم در كار خود داشته باشد نمیتواند ادعا كند در بهینهسازی مصرف انرژی مهارت دارد.
مزایای پارکت دربازسازی ساختمان
دراکثرساختمانهای قدیمی که نیازبه بازسازی کف احساس میشود بهترین متریال برای این کارپارکت میباشد زیرااولانیازبه تخریب کامل کف نمیباشددومادرانواع رنگها موجود میباشدکه باتوجه به دکوراسیون انتخاب میشودسوماباتوجه به قیمت تمام شده باسرامیک تقریبا یکسان میباشدچهارمادرکمترین زمان بیشترین بازده رادارد
دویست و سی وسه نکته اجرایی ساختمان
1. برای اندازه گیری عملیات خاکی در متره و برآورد از واحد متر مکعب استفاده می شود.
2. آجر خطائی ، آجری است که در اندازهای 5×25×25 سانتیمتر در ساختمانهای قدیمی برای فرش کف حیاط و غیره بکار می رفت.
3. چنانچه لازم باشد در امتداد دیواری با ارتفاع زیاد که در حال ساختن آن هستیم بعدا دیوار دیگری ساخته شود باید لاریز انجام دهیم.
4. هرگاه ابتدا و انتهای یک دیوار در طول دیوار دیگری بهم متصل شود ، به آن دیوار در تلاقی گفته می شود.
5. در ساختمان های مسکونی (بدون زیرزمین)روی پی را معمولا بین 30 تا 50 سانتی متر از سطح زمین بالاتر می سازند که نام این دیوار کرسی چینی است.
6. قوس دسته سبدی دارای زیبایی خاصی بوده و در کارهای معماری سنتی استفاده می شود.
7. حداقل ارتفاع سرگیر در پله 2 متر می باشد.
8. ویژگیهای سقف چوبی :الف)قبلا عمل کلافکشی روی دیوار انجام می گیرد ب)عمل تراز کردن سقف در کلاف گذاری انجام می شود ج)فاصله دو تیر از 50 سانتیمتر تجاوز نمی کند د)تیرها حتی الامکان هم قطر هستند.
9. گچ بلانشه کندگیر بوده ولی دارای مقاومت زیاد مانند سیمان سفید است.
10. به سیمان سفید رنگ معدنی اکسید کرم اضافه می کنند تا سیمان سبز به دست آید.
11. سنگ جگری رنگ که سخت ، مقاوم و دارای رگه های سفید و در سنندج و خرم آباد فراوان است.
12. دستگاه کمپکتور ، دستگاهی است که فقط سطوح را ویبره می کند ، زیر کار را آماده و سطح را زیر سازی می کند.
13. عمل نصب صفحات فلزی (بیس پلیتها) در زمان 48 ساعت بعد از بتن ریزی صورت می گیرد.
14. زمانی که خاک (زمین) بسیار نرم بوده و مقاومت آن کمتر از یک کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد از فونداسیون پی صفحه ای استفاده می گردد.
15. قطر دایره بتون خمیری ، بر روی صفحه مخصوص آزمایش آب بتون ، حدود 30 تا 35 سانتیمتر می باشد.
16. حدود درجه حرارت ذوب شدن خاک آجر نسوز 1600 درجه می باشد.
17. نام آجری که از ضخامت نصف شده باشد ، آجر نیم لایی نامیده می شود.
18. نام دیوارهای جداکننده و تقسیم پارتیشن نام دارد.
19. عمل برداشتن خاک کف اطاق و ریختن و کوبیدن سنگ شکسته بجای آن را بلوکاژ می گویند.
20. زمین غیر قابل تراکم هوموسی نامیده می شود.
21. عمق پی های خارجی یک ساختمان در مناطق باران خیز حداقل 50 سانتیمتر است.
22. نام فضای موجود بین دو ردیف پله چشم نامیده می شود.
23. در سقف های چوبی حداکثر فاصله دو تیر 50 سانتیمتر است.
24. سیمان نوع اول برای دیوارها و فونداسیونهای معمولی استفاده میگردد.
25. اکسید آهن را برای تهیه سیمان قرمز رنگ ، با کلینگر سیمان سفید آسیاب می کنند.
26. نام دیگر لوله های سیاه بدون درز مانسمان نام دارد.
27. سریعترین و عملی ترین وسیله اجرای اتصالات ساختمان ،پلها و نظایر جوش می باشد.
28. حاقل درجه حرارت برای بتن ریزی 10 درجه می باشد.
29. ضخامت اندود سقف با ملات گچ و خاک باید بین 1 تا 2 سانتیمتر باشد.
30. اندود زیر قیروگونی ، ماسه سیمان است.
31. چنانچه گودبرداری از سطح زمین همسایه پائین تر باشد ، حداکثر فاصله شمعها 5/2 متر می باشد.
32. در پی کنی های کم عمق در زمین های ماسه ای حدود زاویه شیب 30 تا 37 درصد می باشد.
33. برای ایجاد مقاومت مناسب در طاق ضریس حداقل خیز قوس باید 3 سانتیمتر باشد.
34. لوله های مانسمان سیاه و بدون درز ، گاز رسانی
35. در بتون ریزی دیوارها و سقفها ، صفحات قالبی فلزی مناسب ترند.
36. از اسکدیپر برای خاکبرداری ، حمل ، تخلیه و پخش مواد خاکی استفاده می گردد.
37. اتصال ستون به فونداسیون به وسیله ستکا انجام می گیرد.
38. برای لوله کشی فاضلاب یهتر است از لوله چدنی استفاده گردد.
39. پر کردن دو یا سه لانه از تیرآهن لانه زنبوری در محل تکیه گاهها جهت ازدیاد مقاومت برشی است.
40. بهترین و با استفاده ترین اتصالات در اسکلت فلزی از نظر استحکام و یک پارچگی اتصالات با جوش است.
41. ارتفاع کف داربست جهت اجرای طاق ضربی تا زیر تیرآهن سقف برابر است با قدبنا+پنج سانتیمتر.
42. در ساختمانهای مسکونی کوچک (یک یا دو طبقه) قطر داخلی لوله های گالوانیزه برای آب رسانی باید 2/1 اینچ باشد.
43. وجود سولفات سدیم،پتاسیم و منیزیم محلول در آب پس از ترکیب با آلومینات کلسیم و سنگ آهک موجود در سیمان سبب کم شدن مقاومت بتون می گردد.
44. زمان نصب صفحات بیس پلیت معمولا باید 48 ساعت پس از بتون ریزی فونداسیون انجام شود.
45. برای ساخت بادبند بهتر است از نبشی ، تسمه ، ناودانی و میلگرد استفاده گردد.
46. هدف از شناژبندی کلاف نمودن پی های بنا به یکدیگر و مقاومت در برابر زلزله می باشد.
47. سقفهای کاذب معمولا حدود 30 تا 50 سانتیمتر پایین تر از سقف اصلی قرار می گیرد.
48. قلاب انتهایی در میلگردهای یک پوتربتونی برای عامل پیوند بیشتر آرماتور در بتون می باشد.
49. حد فاصل بین کف پنجره تا کف اطاق را دست انداز پنجره میگویند.
50. در ساخت کفراژ ستونها ، قالب اصلی ستون بوسیله چوب چهارتراش مهار می گردد.
51. طول پله عبارت است از جمع کف پله های حساب شده با احتساب یک کف پله بیشتر.
52. آجر جوش بیشتر در فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد.
53. اثر زنگ زدگی در آهن با افزایش قلیایت در فلز نسبت مستقیم دارد.
54. از امتیازات آجر لعابی صاف بودن سطوح آن ، زیبایی نما ، جلوگیری از نفوز آب می باشد.
55. در کوره های آجرپزی بین خشتها صفحه کاغذی قرار می دهند.
56. بهترین نمونه قطعات کششی ضلع تحتانی خرپاها می باشد.
57. تیرهای بتن آرمه، خاموتها(کمربندها) نیروی برشی را خنثی می کنند.
58. چسبندگی بتون و فولاد بستگی به اینکه آرماتورهای داخل بتون زنگ زده نباشد.
59. شیره یا کف بتون زمانی رو می زند که توسط ویبره کردن هوای آزاد داخل بتون از آن خارج شده باشد.
60. آلوئک در اثر وجود دانه های سنگ آهن در خشت خام در آجرها پدیدار می گردد.
61. خشک کردن چوب به معنی گرفتن شیره آن است.
62. لغاز به معنی پیش آمدگی قسمتی از دیوار.
63. مقدار کربن در چدن بیشتر از سرب است.
64. لوله های آب توسط آهک خیلی زود پوسیده می شود.
65. آجر سفید و بهمنی در نمای ساختمان بیشترین کاربرد را دارد.
66. آجر خوب آجری است که در موقع ضربه زدن صدای زنگ بدهد.
67. لاریز یعنی ادامه بعدی دیوار بصورت پله پله اتمام پذیرد.
68. کرم بندی همیشه قیل از شروع اندود کاری گچ و خاک انجام می گیرد.
69. برای خم کردن میلگرد تا قطر 12 میلیمتر از آچار استفاده می گردد.
70. اسپریس یعنی پاشیدن ماسه و سیمان روان و شل روی دیوار بتونی.
71. برای دیرگیری گچ ساختمانی از پودر آهک شکفته استفاده می گردد.
72. مشتو یعنی ایجاد سوراخهائی در سطح خارجی دیوارها جهت ساختن داربست.
73. بتون معمولا پس از 28 روز حداکثر مقاومت خود را به دست می آورد.
74. پیوند هلندی از اختلاط پیوندهای کله راسته و بلوکی شکل می گیرد.
75. وجود بند برشی در پیوند مقاومت دیوار را ضعیف می کند.
76. کاملترین پیوند از نظر مقاومت در مقابل بارهای فشاری وارده پیوند بلوکی می باشد.
77. قپان کردن در اصطلاح یعنی شاقولی نمودن نبش دیواره.
78. خط تراز در ساختمان برای اندازه برداریهای بعدی و مکرر در ساختمان است.
79. ضخامت و قطر کرسی چینی در ساختمانها بیشتر از دیوارهاست.
80. پارتیشن میتواند از جنس چوب ، پلاستیک و فایبرگلاس باشد.
81. از دیوارهای محافظ برای تحمل بارهای افقی و مایل استفاده می شود.
82. ملات باتارد از مصالح ماسه ، سیمان و آهک ساخته می شود.
83. مقدار عمق سطوح فونداسیونها از زمین طبیعی در همه مناطق یکسان نیست.
84. ملات ساروج از مصالح آهک ، خاکستر ، خاک رس ، لوئی و ماسه بادی ساخته می شود.
85. ملات در دیوار چینی ساختمان حکم چسب را دارد.
86. ملات آبی اگر بعد از ساخته شدن از آب دور نگهداشته شود فاسد می گردد.
87. در مجاورت عایقکاری (قیروگونی)از ملات ماسه سیمان استفاده می شود.
88. برای ساخت ملات باتارد آب + سیمان 250+آهک 150+ ماسه
89. پیه دارو ترکیبی از مصالح آهک ، خاک رس ، پنبه و پیه آب شده
90. ابعاد سرندهای پایه دار 1 تا 5/1 عرض و طول 5/1 تا 2 متر .
91. معمولا برای کرم بندی دیوارهای داخلی ساختمان(اطاقها) از ملات گچ و خاک استفاده می شود.
92. طرز تهیه گچ دستی یا گچ تیز عبارت است از مقداری آب + گچ بااضافه مقداری سریش.
93. وجود نمک در ملات کاه گل موجب میشود که در آن گیاه سبز نشود.
94. هنگام خودگیری حجم گچ 1 تا 5/1 درصد اضافه می شود.
95. گچ کشته یعنی گچ الک شده ورزداده + آب.
96. اندودهای شیمیایی در سال 1948 کشف شد که ترکیب آن پرلیت ، پنبه نسوز مواد رنگی و میکا می باشد که بعد از 8 ساعت خشک میشوند و بعد از دو تا سه هفته استحکام نهایی را پیدا می کنند و در مقابل گرما ، سرما و صدا عایق بسیار خوبی هستند.
97. سرامیک بهترین عایق صوتی است ، زیرا سلولهای هوایی بسته ای دارد که ضخامت آن 6 تا 10 میلیمتر است.
98. آکوسیت نیز عایق خوبی برای صداست.
99. اندازه سرندهای چشم بلبلی 5 میلیمتر است
. 100. سرند سوراخ درشت به سرند میلیمتری مشهور است.
101. اندودهای هوایی یعنی اندودی که در مقابل هوا خودگیری خود را انجام می دهند.
102. ترکیب اندود تگرگی یا ماهوئی پودر سفید سنگ + سیمان رنگی +آب (در حالت شل) می باشد.
103. وقتی با سنگ سمباده و آب روکار سیمانی را می شویند تا سنگهای الوان خود را نشان دهند به اصطلاح آب ساب شده می گویند.
104. کار شیشه گذاری در آب ساب و شسته انجام می گیرد.
105. فرق اندود سقف با دیئار در فضاهای بسته (مانند اطاق) این است که اندود سقف سبک و دیوارها معمولی می باشد.
106. مهمترین عامل استفاده از اندود در سقف های چوبی محافظت از آتش سوزی می باشد.
107. سقفهایی با تیرآهن معمولی طاق ضربی و بتنی مسلح در درجه حرارت 400 تا 500 درجه تغییر شکل پیدا می کنند.
108. ضخامت اندود گچ و خاک حدودا 2 سانتیمتر است.
109. توفال تخته 30 تا 40 سانتیمتری که تراشیده و سبک است.
110. علت ترک اندود در سقفهای چوبی افت تیرهاست.
111. سقف کاذب در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت و صدا عایق خوبی به حساب می آید.
112. در زیر سازی سقف جهت اجرای اندود در کنار دریا از نی بافته شده بیشتر استفاده مس شود.
113. توری گالوانیزه در نگهداری پشم شیشه در سقفهای سبک ، سطح دیوارهای قیراندود و سطح تیرآهنهای سقف کاربرد دارد.
114. مصرف میلگرد جهت اجرای زیر سازی سقفهای کاذب 9 عدد در هر متر مربع می باشد.
115. موارد اصلی استفاده از سقفهای کاذب بیشتر به منضور کم کردن ارتفاع ، عبور کانالها و لوله ها و زیبایی آن می باشد که شبکه آن حتما باید تراز باشد.
116. بهتر است در سقفهای بتونی میله های نگهدارنده سقف کاذب قبل از بتون ریزی کار گذاشته شود.
117. در سقفهای کاذب مرتبط با هوای آزاد(مانند بالکن) اندود گچ + موی گوساله و آهک استفاده می شود.
118. شالوده در ساختمان یعنی پی و فونداسیون.
119. ابعاد پی معمولا به وزن بنا و نیروی وارده ، نوع خاک و مقاومت زمین بستگی دارد.
120. در نما سازی سنگ ، معمولا ریشه سنگ حداقل 10 سانتیمتر باشد.
121. در فشارهای کم برای ساخت فونداسیونهای سنگی از ملات شفته آهک استفاده می شود و برای ساخت فونداسیونهایی که تحت بارهای عظیم قرار می گیرند از ملات ماسه سیمان استفاده می شود.
122. در ساختمان فونداسیونهای سنگی پر کردن سنگهای شکسته را میان ملات اصطلاحا پر کردن غوطه ای می نامند.
123. پخش بار در فونداسیون سنگی تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.
124. در ساختمان های آجری یک طبقه برای احداث فونداسیون اگر از شفته آهکی استفاده شود اقتصادی تر است.
125. در پی های شفته ای برای ساختمان های یک تا سه طبقه 100 تا 150 کیلو گرم آهک در هر متر مکعب لازم است.
126. اصطلاح دو نم در شفته ریزی یعنی تبخیر آب و جذب در خاک.
127. معولا سنگ مصنوعی به بتن اطلاق می شود.
128. زاویه پخش بار فنداسیون بتنی نسبت به کناره ها در حدود 30 تا 45 درجه می باشد.
129. بتن مکر برای پر کردن حجمها و مستوی کردن سطوح کاربرد دارد.
130. مهمترین عمل ویبراتور دانه بندی می باشد.
131. معمولا بارگذاری در قطعات بتنی بجز تاوه ها پس از هفت روز مجاز می باشد.
132. از پی منفرد بیشتر در زمینهای مقاوم استفاده می شود.
133. بتون مسلح یعنی بتن با فولاد.
134. از نظر شکل قالبندی برای فونداسیونها قالب مربع و مسطیل مقرون به سرفه مس باشد.
135. پی های نواری در عرض دیوارها و زیر ستونها بکار می رود و در صورتیکه فاصله پی ها کم باشد و با دیوار همسایه تلاقی نماید پی نواری بیشترین کاربرد را دارد.
136. در آسمان خراشها ، معمولا از پی ژنرال فونداسیون استفاده می شود و وقتی از این نوع پی در سطحی بیش از سطح زیر بنا استفاده شود زمین مقاوم و بارهای وارده بیش از تحمل زمین است.
137. هرگا فاصله پی ها از هم کم بوده یا همدیگر را بپوشند یا یک از پی ها در کنار زمین همسایه قرار گیرد از پی های مشترک استفاده می شود.
138. اصطلاح ژوئن درز انبساط است.
139. میتوان به جای دو پی با بار مخالف از پی ذوزنقه ای استفاده کرد.
140. بهترین و مناسب ترین نوع پی در مناطق زلزله خیز پی رادیه ژنرال است.
141. در اجرای شناژبندی جهت اتصال به فونداسیون معمولا شناژها از بالا و پایین همسطح هستند.
142. در کفراژبندی پی چهارگوش از نظر سرعت و اجرا اقتصادی تر است.
143. در عایق بندی از گونی استفاده می کنیم ،زیرا از جابجایی قیر جلوگیری می کند و حکم آرماتور را دارد که در پشت بام از جلو ناودان به بعد پهن می شودکه در 2 لایه گونی انجام می گیردکه گونی ها در لایه بعدی نسبت به لایه قبل با زاویه 90 درجه برروی هم قرار می گیرند.
144. زیر قیروگونی از اندود ملات ماسه سیمان استفاده می شود که بعضی از مهندسان در زیر قیر اندود ملات ماسه آهک استفاده می کنند که در اینصورت قیروگونی فاسد می شود.
145. از قلوه سنگ (ماکادام) در طبقه هم کف می توانیم بجای عایق کاری استفاده کنیم که ضخامت آن حدود 40-30 سانتیمتر خواهد بود.
146. اگر در عایقکاری ، قیر بیش از حد معمول مصرف شود باعث می شود قیر در تابستان جابجا شود.
147. عایقکاری قیروگونی می بایست از سر جانپناه حدودا 20 سانتیمتر پایینتر شروع شود و قیروگونیی که روی جانپناه کشیده می شود برای جلوگیری از نفوذ بارش با زاویه است.
148. سطح فونداسیون به این دلیل عایق می شود که از مکش آب توسط ملات دیوار چینی ها به بالا جلوگیری میکند.
149. در عایقکاری عمودی روی دیوارهای آجری بهتر است که از اندود ماسه سیمان استفاده شود.
150. اصطلاح زهکشی یعنی جمع کردن و هدایت آب ،که فاصله آبروها در زهکشی باید به حدی باشد که به پی ها نفوذ نکند.
151. اگر توسط سفال زه کشی کنیم باید حتما درز قطعات را با ملات پرکنیم.
152. حداقل شیب لوله های زه کشی به سمت خوضچه 2 تا 4 درصد می باشد.
153. حداقل شیب لوله های فاضلاب 2 درصد است.
154. برای جلوگیری از ورود بو به داخل ساختمان ، شترگلو را نصب می کنند.
155. علیترین نوع لوله کشی فاضلاب از نوع چدنی می باشد که با این وجود در اکثر ساختمانها از لوله های سیمانی استفاده می شود که ضعف این لوله ها شکست در برابر فشارهای ساختمان می باشد.
156. سنگ چینی به سبک حصیری رجدار بیشتر در دیوار و نما سازی استفاده می شود.
157. ضخامت سنگهای کف پله و روی دست انداز پنجره 5/4 سانتیمتر می باشد.
158. جهت اتصال سنگهای نما به دیوار استفاده از ملات ماسه سیمان و قلاب مناسبتر می باشد که جنس قلابها از آهن گالوانیزه می باشد.
159. سنگ مسنی معمولا در روی و کنار کرسی چینی نصب می شود و زوایای این سنگ در نماسازی حتما بایستی گونیای کامل باشد.
160. در نما سازی طول سنگ تا 5 برابر ارتفاع آن می تواند باشد.
161. معمولا 30 درصد از سنگهای نما بایستی با دیوار پیوند داشته باشند که حداقل گیر سنگهای نما سازی در داخل دیوار 10 سانتیمتر است.
162. در بنائی دودکشها باستی از مخلوطی از اجزاء آجر استفاده شود.
163. در علم ساختمان دانستن موقیعت محلی ، استقامت زمین ، مصالح موجود ، وضعیت آب و هوایی منطقه برای طراحی ساختمان الزامی می باشد.
164. در طراحی ساختمان ابتدا استقامت زمین نسبت به سایر عوامل الویت دارد و لازم به ذکر مقاومت خاکهای دستی همواره با زمین طبیعی جهت احداث بنا هرگز قابل بارگذاری نیست.
165. زمینهای ماسهای فقط بار یک طبقه از ساختمان را می تواند تحمل کند.
166. هنگام تبخیر آب از زیر پی های ساختمان وضعیت رانش صورت می گیرد.
167. زمینی که از شنهای ریز و درشت و خاک تشکیل شده دج نامیده می شود که مقاومت فشاری زمینهای دج 10-5/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می باشد.
168. مطالعات بر روی خاک باعث می گردد وضع فونداسیون ، ابعاد و شکل آن بتوانیم طراحی کنیم.
169. در صحرا برای آزمایش خاک از چکش و اسید رقیق استفاده می گردد.
170. سیسموگراف همان لرزه نگار است.
171. خاکی که برنگ سیاه قهوه ای باشد مقاومتش بسیار عالی است که نفوذ آب در آنها کم و به سختی انجام می گیرد.
172. سنداژیا گمانه زنی همان میله زدن در خاک و برداشت خاک از زمین می باشد.
173. اوگر همان لوله حفاری است.
174. خاک چرب به رنگ سبز تیره و دارای سیلیکات آلومینیوم آبدار است.
175. معیار چسبندگی خاک این است درصد دانه های آن کوچکتر از 002/0 میلیمتر باشد.
176. اصطلاحا خاک مرغوب زد نامگذاری می شود.
177. برای جلوگیری از ریزش بدنه و ادامه پی کنی و همین طور جلوگیری از نشست احتمالی ساختمان همسایه و واژگونی آن و جلوگیری از خطرات جانی باید دیوار همسایه را تنگ بست که تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.
178. دیوار اطراف محل آسانسور معمولا ازمصالح بتون آرمه می سازند.
179. پی سازی کف آسانسور معمولا 40/1 متر پایین تر از کفسازی است.
180. قدیمی ترین وسیله ارتباط دو اختلاف سطح بواسطه شیب را اصطلاحا رامپ می گویند که حداکثر شیب مجاز آن 12 درصد می باشد که ات 5/2 درصد آن را میتوان افزایش داد.
181. برای ساختن پله گردان بیشتر از مصالح بتون آرمه و آهن استفاده می شود.
182. پله معلق همان پله یکسر گیردار است.
183. پله آزاد در ورودی ساختمان به حیاط یا هال و نهار خوری استفاده می شود.
184. پله های خارجی ساختمان حتی الامکان می بایست آجدار باشد.
185. به فضای موجود بین دو ردیف پله چشم پله می گویند.
186. فواصل پروفیل های جان پناه پله 12-7 سانتیمتر می باشد.
187. شاخکهای فلزی جتنپناه بهتر است که از پهلو به تیر آهن پله متصل شود.
188. سرگیر یا حدفاصل بین دو ردیف پله که رویهم واقع می شوند حداقل 2 متر می باشد.
189. طول پله مساوی است با تعداد کف پله منهای یک کف پله.
190. پیشانی پله به سنگ ارتفاع پله اطلاق می شود.
191. برای جلوگیری از سرخوردن در پله لب پله ها را شیار و اجدار می سازند و گاهی اوقات لاستیک می کوبند
192. اتصال پله های بالا رونده به دال بتنی (پاگرد) یه روی دال بتنی متصل می شوند ولی پله های پایین رونده در دال بتنی بایستی به مقابل دال بتنی وصل شوند.
193. اجرای جانپناه پله معمولا با مصالح چوبی زیاتر می باشد.
194. پله هایی که مونتاژ می شوند به پله های حلزونی معروف هستند.
195. از نظر ایمنی اجرای پله فرار با مصالح بتنی مناسبتر است.
196. تیرهای پوشش دهنده بین دو ستون (روی پنجره ها و درب ها ) نعل درگاه نام دارد که انتقال بار توسط آن یکنواخت و غی یکنواخت است.
197. گره سازی در چهار چوبهای درب و پنجره و دکوراسیون بکار می رود.
198. تحمل فشار توسط بتن و تحمل کشش توسط فولاد را به اصطلاح همگن بودن بتن و فولاد می نامند.
199. بالشتک بتونی در زیرسری تیرآهن های سقف مصرف می شود که جنس آن می تواند فلزی ، بتونی زیر سری و بتونی مسلح باشد.
200. در اجرای تیر ریزی سقف با تیرآهن ، مصرف بالشتک کلاف بتنی و پلیت مناسبتر است.
201. بالشتک های منفرد زیرسری ، حداقل ریشه اش از آکس تیر ریزی سقف 25 سانتیمتر است.
202. اجرای مهار تیر ریزی سقف با میلگرد معمول تر می باشد.
203. برای تراز کردن تیر ریزی سقف باید بوسیله سیمان همه در یک افق ترازی قرار گیرد.
204. طاق ضربی از نظر ضخامت به سه دسته تقسیم می شودکه معمول ترین آن نیم آجره می باشد که مهمترین عامل مقاومت در طاق ضربی خیز قوس مناسب است.
205. در زمستان پس از دوغاب ریزی طاق ضربی ، بلافاصله بایستی کف سازی کامل روی سقف انجام شود.
206. اگر هوا بارانی باشد پس از اتمام طاق ضربی نباید دوغاب ریخت.
207. سقفهای بتنی قابلیت فرم(شکل) گیری بهتری دارند.
208. وظیفه انسجام و انتقال نیروها در سقفهای بتنی بعهده آرماتور می باشد.
209. اودکادر سقف های بتنی به منظور خنثی کردن نیروی برشی بکار می رود.
210. بطور نسبی عمل بتون ریزی بین دو تکیه گاه می بایست حداکثر طی یک روز عملی شود.
211. از ویژگی های سقفهای مجوف سبکی آن است که در این سقف ها آرماتور گذاری بصورت خرپا می باشد.
212. تفاوت سقف های پیش فشرده با سقف های مجوف سفالی کشیده شدن آرماتورها می باشد.
213. حداقل زمان بریدن میلگردها در سقفهای پیش تنیده معمولا 7 روز می باشد.
214. نیروی کششی ذخیره شده در آرماتور سقفهای پیش تنیده عامل خنثی کننده نیروی فشاری است.
215. در سقفهای مجوف هنگامی از تیرهای دوبل استفاده می شود که دهانه و طول تیر زیاد باشد.
216. قبل از ریختن پوشش بتون در اجرای تیرچه بلوکها ابتدا می بایست سطح تیرچه و بلوک مرطوب شود.
217. اصطلاحا میش گذاری در بتن مسلح آرماتورهای شبکه نمره کم اطلاق می گردد.
218. حداکثر فاصله دو تیر در سقفهای چوبی 50 سانتیمتر می باشد.
219. معمولا زمان باز کردن قالبهای مقعر در سقف های بتونی 5 روز می باشد.
220. استفاده از قالبندی مقعر بتنی در سقفهای اسکلت فلزی و بتنی معمولتر است.
221. کابلهای برق در سقفهای مقعر داخل لوله های فولادی تعبیه می شود.
222. در ساختمان هایی که بیشتر مورد تهدید آتش سوزی بهتر است نوع بنا بتنی باشد.
223. در کارخانه های صنعتی معمولا از سقف اسپیس دکس استفاده می شود.
224. اصطلاحا مفهوم سرسرا همان سقف نورگیر است.
225. در شیشه خورهای نورگیر سقف برای فضاهای وسیع از سپری استفاده میشود زیرا از خمش در طول جلوگیری می کند.
226. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آکوستیک بر ساقفهای کاذب عایق در برابر صدا می باشد.
227. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آلومینیومی عدم اکسیداسیون آن می باشد.
228. روش جلوگیری از زنگ زدگی آرماتور در بتن این است که جرم آن را می گیریم و داخل بتن قرار می دهیم.
229. اتصال سقف کاذب در راستای دیوارها باعث پیش گیری از جابجایی سقف و ترکهای موئین خواهد شد.
230. قرنیز یکطرفه آب را به یک سمت منتقل می کند و هنگامی از قرنیز دو طرفه هنگامی استفاده می شود که دو طرف دیوار آزاد باشد.
231. قرنیز حتما باید آبچکان داشته باشد که آبچکان شیاره زیر قرنیز می باشد.
232. قرنیزی که توسط آجر چیده می شود هره چینی می نامند.
233. قرنیز پای دیوارهای داخلی به منظور جلوگیری از مکش آب توسط گچ و … و جلوگیری از ضربه ها و خراشها استفاده می شود و حتما باید آبچکان داشته باشد.
آسیب خوردگی بتون
1- آب دریا بر سطوح قطعات اثر میکند . پس از تبخیر آب ، نمک درحفره های ریز و درشت اثرمیگذارد و سبب پیدایش بلورهای نمک می شود . این بلورها در اثر گرما و حرارت درروز و اختلاف درج? محیط به واسط? سایه و یا درشب سبب تنشهایی میشود که بتون را ترک می دهد .
نمکها نفوذ کلریدها و سولفاتها را به داخل قطعات بتونی شدت می دهند . در مجموع ، گاز کربنیک که در واقع یک اسید انیدریدی است ، با آهک آزاد در بتون ترکیب می شود . این حالت باعث کاهش قلیایی آهک می شود . این فعل و انفعالات «کربونیزاسیون»نام دارد .پیشرفت کربونیزاسیون دربتون ، به کیفیت آن بستگی کامل دارد که درمراحل اول ، سریع اما بعدها کند است ؛ یعنی هرسال حدود5 میلیمتر، پس از گذشت 4 سال حدود 10 میلیمتر و بعد از 25 سال تا 25 میلیمتر در عمق بتون پیشروی میکند و در نتیجه ، در سطوح و حجم بتون ترکهایی به وجود می آورد .
2- علت دیگر ترکهای عمیق در بتون، وجود اکسیژن در کلریدها و همچنین آب در اطراف میلگردهاست که پس ازنفوذ بر فولاد ، زنگ آهن را به وجود می آورد که بسیار خطرناک است. زنگ حاصله تا قطر تقریبی 10 برابر میلگرد اطراف خود را پر میکند
و سبب پیدایش تنشهای درونی بتون و درنتیجه، ترکهای سریع طولی در مسیر میلگردها میشود که این امرخطرناپایداری ستون را در پی خواهد داشت .
توجه : نقیصه مذکور در سطوح و حجم قطعات بالای سطح آب بمراتب بیشتر از سطح زیر آب است .
تعویض عضوهای معیوب
در بعضی موارد ، خوردگی تا عمق بتون پیش میرود که از یک عضو فقط مقداری ناچیز سالم باقی میماند. در این حالت اطراف محل شمعبندی شده با دژبر بتون را تخریب میکنیم . میلگرد خورده شده نیز بریده میشود. جهت نشست میلگرد در بتون کهنه، به قطرلازم سوراخ میکنیم. پس ازاستقرارمیلگردهای قدیمی جهت اتصال به میلگردهای جدید نگهداری شده ، از جوشکاری استفاده میکنیم . پس از خاموت بستن و ماسه پاشی بترتیبی که قبلاً ذکر شد ، قالبها را مستقر میکنیم و با توجه به نوع دانه بندی و نداشتن مواد زائد درمواد ترکیبی ، مقدار سیمان و نوع آن ، مقدار آب آشامیدنی و تهیه اصولی بتون ، کار را شروع می کنیم .
توجه 1 : نوع مصالح ، مواد ترکیبی و مقدارسیمان دربتون تازه و بتون کهنه باید مساوی باشد تا واکنشهایی پدید نیاید و دوعضو به طور اصولی پیوند بخورند .
توجه 2 : بعد ازباز کردن قالب ، اگر روکش صیقلی با خمیر اپوکسی به طور لیسه ای انجام شود، در مقابل اثر بخار آب ومکش عایق مقاومی به وجود خواهد آمد .
توجه 3 : در بعضی موارد ، حفره های ریزدر سطوح به وجود می آید که اثرآنها کم است و به میلگردها نمیرسد. دراین صورت می توان حفره سطوح ، حفره های ریز بالای سر ، زیر کنسولها و پوترها را با خمیر سفت اپوکسی پر کرد .
توجه 4 : چنانچه حفره های مذکور فراوان و سنگپایی باشد ، پس از تمیز کردن و عاری ساختن سطوح از گرد و غبار با دستگاه بتون پاش ، ملات ریز دانه با عیار سیمان کافی را کاملاً در حفره ها پر می کنیم . پس از صاف کردن محل می توانیم آن را با محلولهای شیمیایی « بوتادین و یا رزین استیرن » در مقابل مکش رطوبت عایق کنیم .
درزگیری ترکها در بتون
پس از برداشتن یک عضو معیوب ، امکان دارد در جوانب و امتداد عضو عوض شده ، ترک و یا ترک های متفرقی باقی بماند .معمولاً در اطراف این ترکها ، زنگ آهن میلگردها وجود دارد که باید خارج شود .در آغاز ، روی سطوح خارجی ترک را یک ترکیب خمیری مانند مخلوط « اپوکسی » و « ویسکوزیته » می کشیم و درزگیری می کنیم . پس از سخت شدن خمیر ، درزبندی با دستگاه مخصوص هوای فشرده را درون ترک می رانیم تا زنگ آهن اطراف میلگردها و بخار و رطوبت خارج شود . معمولاً این استخراج از نواحی سوراخهای باز انجام می شود. این عمل را آنقدر ادامه می دهیم تا دیگر از زنگ و رطوبت اثری دیده نشود .سوراخهای به وجود آمده را با خمیر سفت اپوکسی پر می کنیم و سپس از پستانک هایی به قطر 5/9 میلیمتمر که به همین منظور ساخته شده است ویک شیر یکطرفه از جنس « پلی اتیلن » روی آن وصل است ، استفاده می کنیم . پستانکها به فاصله 20 تا 25 سانتیمتر روی ترک قرار می گیرند .
با دستگاه تزریق وشیلنگ شفاف، موادی راکه به نسبت 1 واحد اپوکسی و 7 واحد گرد سنگ آماده کرده ایم، بلافاصله با فشاری مناسب به درون ترکها می رانیم .
توجه : پس از پرشدن قسمت پایین ترک ، مواد مذکور درپستانک اولی مشخص می شود ؛ یعنی ترک تا آن حد پر شده است. به همین ترتیب کار را دنبال می کنیم تا آخرین پستانک پر شدن ترک را از محلول رقیق نشان دهد . مواد اپوکسی و گرد سنگ به صورت مخلوط در درون ترکها فوراً سخت و مقاوم می شوند .
جاسازی بتون
بتونی را که تازه ساخته میشود، در شرایط دانه بندی مناسب ، به روشهای معمولی و با تزریق و بتون پاشی، به درون شکافهای بزرگ وحفره ها وارد میکنیم. باید توجه داشت که خصوصیات دو بتون کهنه وتازه باید یکسان باشد تا عملکردحرارتی وسرایت بخار از دو بتون ، سبب نزدیکی آنها به یکدیگر شود .
توجه : چنانچه سطوح بتون کهنه قبلی به مواد چسبنده آغشته شود وسپس تزریق بتون صورت گیرد، بین بتون تازه و کهنه پیوند اصولی برقرار می شود ؛ در ضمن فولاد در مقابل خوردگی تا حدی عایق خواهد بود .
در بعضی موارد ، برای پر کردن شکافهای زیر آب و یا تقویت سازه ها از روش بتون پیش آکنده استفاده می کنیم . به این ترتیب که دانه های سنگی را در محل تزریق بتون و لا به لای دانه های سنگی می چینیم .
عمل روکش سازی
1- از ریز دانه ها ، ماسه ای به نسبت یک به یک با سیمان به شکل خشک مخلوط می کنیم . سپس ، محلول لاتکس را به مخلوط اضافه می کنیم تا به حالت رقیق خمیری درآید و به صورت یک لایه آستر بر سطح بتون که قبلاً تمیز و غبار گیری شده است ،می کشیم .
2- یک واحد حجمی سیمان و دو واحد ماسه را با محلول لاتکس مخلوط و رقیق میکنیم و به ضخامت 20 تا 25 میلیمتر برسطح آستر می کشیم . سپس ، آن را کاملاً صاف می کنیم و صیقل می دهیم .
توجه 1 : صیقلی بودن هر چه بیشتر روکش ، باعث می شود که « کربونیزاسیون » در اندود و در نتیجه ، در قطعات بتونی به وجود نیاید . همچنین نفوذ بخار آب را به درون مصالح بتونی خنثی می کند .
توجه 2 : ازمحلول « لاتکس و اکریلیک » و همچنین « اپوکسی » همراه با مخلوط « کوارتیز و سیلیس » میتوان قشری نازک سخت و صیقلی ، اما عایقی مقاوم برای سطوح روکشها به وجود آورد
عایقبندی با استفاده از ترکیبات شیمیایی
1- پس از برش دادن دیوار و گرفتن گرد آن ، جداره باز شده پشت دیوار را با صفحه ای مسدود می کنیم . مواد شیمیایی را که مانند گرد است ، به نسبت لازم با آب مخلوط می کنیم تا به شکل دوغاب در آید .(مخلوط در دستگاه سربسته ای که پره های گردنده دارد ،ساخته می شود) .
2- محلول به دست آمده را که « سیلی کونات » نام دارد ، از دستگاه که مانند ملات پاش و قیر پاش کار می کند ، با فشار به جداره می رانیم . این محلول بلافاصله با هوای محیط ترکیب و سخت و مقاوم می شود .
3- نوع مقاومتراین محلول را که « سیلی کونات لاتکس » نام دارد ، با ترکیبات دیگری بترتیبی که گفته شد، تهیه میکنیم و به درون درز می رانیم . محلول ، حالت سخت استخوانی اما اسفنجی پیدا می کند .
توجه : این محلول ، هم به عنوان عایق رطوبتی و هم به عنوان پر کننده زیر دیوارها ، بسیار سریع و مطمئن است و کاربرد فراوان دارد ؛ اما هزینه آن از هزینه اجرای دو مرحله قبل بیشتر می شود
.: Weblog Themes By Pichak :.